Grzybówka trawiasta
Grzybówka trawiasta (Mycena aetites (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybówka trawiasta |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycena aetites (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 242 (1872) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus aetitus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1872 r. Lucien Quélet[1].
- Agaricus aetites Fr. 1838
- Agaricus consimilis Cooke 1890
- Agaricus umbelliferus Schaeff. 1770
- Mycena aetites (Fr.) Quél. 1872 var. aetites
- Mycena cinerea Massee & Crossl. 1902
- Mycena consimilis (Cooke) Sacc. 1891
- Mycena umbellifera (Schaeff.) Quél. 1872[2].
Nazwę polską podała Maria Lisiewska w 1987 r[3].
Morfologia
edytujŚrednica 0,5–3 cm, wysokość 1–1,5 cm, kształt początkowo stożkowato-dzwonkowaty, potem płaski z niewielkim garbkiem. Brzeg prosty, czasami ząbkowany, wyraźnie żeberkowany. Powierzchnia gładka, matowa, w stanie wilgotnym lepka i błyszcząca. Barwa od beżowoszarej przez szarobrązową do stalowej. Brzeg jaśniejszy, garbek ciemniejszy[4].
Zatokowato wycięte, wąskie i dość rzadkie, elastyczne. Barwa od jasnoszarej do szarej[4].
Wysokość3–6 cm, grubość 2–4 mm, kształt cylindryczny, wewnątrz pusty. Powierzchnia delikatnie omszona, podstawa zazwyczaj rozszerzona i pokryta gęstymi i odstającymi włoskami. Barwa trzonu od bladobeżowej do szarobeżowej (górą jaśniejsza)[4].
Cienki, wodnisty i kruchy. Kolor szarawy, smak łagodny, nieco podobny do rzodkwi. Zapach stęchły lub podobny do amoniaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalno-cylindryczne z dzióbkiem o powierzchni gładkiej, hialinowe i amyloidalne. W środku są ziarniste. Mają rozmiar 9–12 × 4–6 μm[4].
Występowanie i siedlisko
edytujGrzybówka trawiasta występuje głównie w Europie i jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona – od Hiszpanii po Islandię i Półwysep Skandynawski. Północna granica zasięgu biegnie przez 69 stopień szerokości geograficznej. W Ameryce Północnej znane jest jej występowanie tylko w prowincji Kolumbia Brytyjska w Kanadzie[5]. Na terenie Polski podano liczne stanowiska w piśmiennictwie naukowym[3], jest jednak niezbyt częsta[6].
Rośnie w lasach liściastych i iglastych, na leśnych polanach, w starych kamieniołomach, na łąkach, pastwiskach i ogrodach w ściółce. Owocniki wytwarza od maja do listopada[3].
Gatunki podobne
edytujNajbardziej podobna jest grzybówka wczesna (Mycena abramsii). Rośnie na resztkach drewna. Z jej naciętego trzonu wypływa wodnista ciecz, ale tylko u młodych owocników i nie dłużej niż kilka godzin po zerwaniu owocnika. Mikroskopowo odróżnia się większymi i bardziej wydłużonymi zarodnikami oraz cheiolocystydami, które mają wydłużonymi szyjki[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2016-10-30] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-10-30] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e M. Lisiewska, K. Kochman, A. Skirgiełło, Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987.
- ↑ Występowanie Mycena aetites na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2016-10-30].
- ↑ Warmia i Mazury. Grzybówka trawiasta [online] [dostęp 2016-10-31].
- ↑ A key to they Mycenas of Norvey [online] [dostęp 2014-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-31].