Grzybnia
Grzybnia (łac. mycelium[1]) – plecha stanowiąca ciało grzybów, zbudowana z wyrośniętej i rozgałęzionej strzępki lub wielu strzępek skupionych w jednym miejscu[2]. U grzybów można wyróżnić następujące stopnie organizacji budowy: pojedyncza komórka ⇒ strzępka ⇒ grzybnia ⇒ owocnik lub przetrwalnik[3].
Budowa grzybni
edytujZasadniczą częścią grzybni są strzępki. Ich średnica zwykle nie przekracza 0,01 mm, długość jest wielokrotnie większa i zwykle są bezbarwne (szkliste). Gołym okiem są niedostrzegalne, do ich obserwacji potrzeba użyć mikroskopu. Czasami jednak grzybnię można obserwować gołym okiem – gdy tworzy skupiska, jakimi są np. owocniki grzybów, podkładki, ryzomorfy[2].
Grzybnię cechuje prymitywna budowa, brak jej zróżnicowanych i wyspecjalizowanych organów, a zróżnicowanie budowy jej komórek jest niewielkie[4]. Czasami tworzy jednak struktury podobne do tkanek u roślin wyższych. Gęsto upakowane strzępki grzybni tworzą nibytkankę zwaną pseudoparenchymą[5], której strzępki często połączone są śluzowaciejącymi ścianami komórkowymi lub innymi wydzielinami komórkowymi[4].
Rodzaje grzybni
edytuj- Ze względu na funkcję:
- grzybnia substratowa, zwana też grzybnią wegetatywną, wewnętrzną, wgłębną, podłożową lub pożywkową – grzybnia wnikająca w podłoże i pobierająca z niego wodę i składniki odżywcze;
- grzybnia powietrzna, zwana też grzybnią rozrodczą, zewnętrzną, powierzchniową – rozwija się na powierzchni podłoża, często w postaci puchu. Służy do oddychania i rozmnażania[2][6].
- Ze względu na budowę:
- grzybnia normalna – jednojądrowa, haploidalna z przegrodami;
- grzybnia subnormalna – różni się od poprzedniej opóźnionym tworzeniem się przegród
- grzybnia heterocytowa – ma wiele jąder w komórce, niewiele przegród lub nie ma ich wcale i stan ten trwa do rozmnażania płciowego;
- grzybnia astatocenocytowa – przegrody nie muszą tworzyć się nawet po rozmnażaniu płciowym;
- grzybnia holocenocytowa – bez przegród przed i po rozmnażaniu płciowym;
- grzybnia diploidalna – występująca np. u opieńki ciemnej Armillaria mellea[7].
- Ze względu na rozwój:
- grzybnia holokarpiczna – w całości przekształcająca się w owocnik
- grzybnia eukarpiczna – gdy owocnik jest tylko jej częścią[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 50, ISBN 978-83-01-16530-7.
- ↑ a b c Ewald Gerhardt, Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa 2006, s. 691, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, ISBN 978-83-09-01063-0.
- ↑ a b c Podstawowe cechy grzybów [online] [dostęp 2023-10-30].
- ↑ Janusz Błaszkowki, Mariusz Tadych, Tadeusz Madej, Przewodnik do ćwiczeń z fitopatologii, Szczecin: wyd. AR w Szczecinie, 1999, ISBN 83-87327-23-9.
- ↑ Projekt Fusar. ''Fusarium'' [online] [dostęp 2016-06-02].
- ↑ OBECNÁ MYKOLOGIE (místy se zvláštním zřetelem k makromycetům) [online] [dostęp 2023-10-27].