Hanna Schygulla

Hanna Schygulla
	; Hanna Schygulla (2013)
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1943 ; Chorzów
Zawód	aktorka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Hanna Schygulla (ur. 25 grudnia 1943 w Chorzowie Starym) – niemiecka aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. W 1983 zdobywczyni Złotej Palmy dla najlepszej aktorki na 36. MFF Cannes.

Życiorys

Urodziła się w górnośląskiej rodzinie Josefa Franza i Antonie Ursuli Schygulla z domu Mzyk, od wielu lat mieszkającej w Chorzowie Starym. Ojciec zajmował się handlem drewnem. 13 lutego 1944 roku została ochrzczona w starochorzowskim kościele pod wezwaniem Marii Magdaleny. Wkrótce ojciec został powołany do Wehrmachtu i pojechał na front. W 1945 (inne źródła: 1946) wyjechała, bądź też została wysiedlona wraz z matką do Niemiec. Około 1948, po powrocie z amerykańskiej niewoli, dołączył do nich ojciec.

Mieszkała z rodziną w Stockdorf koło Monachium^[1]. W monachijskim Luisengymnasium uzyskała maturę, następnie przez kilka lat pracowała jako au pair w Paryżu. W 1964 rozpoczęła studia (germanistyka i romanistyka) w Monachium. Uczyła się również aktorstwa. Na przełomie 1966 i 1967 roku spotkała Rainera Wernera Fassbindera – reżysera, enfant terrible kina niemieckiego. Przez wiele lat znajdowała się (obok m.in. Irm Hermann) w ścisłym trzonie jego grupy aktorskiej, brała udział w tworzeniu Antyteatru, wystąpiła w ponad 30^[1] wyreżyserowanych przez niego filmach. Po śmierci Fassbindera grała z powodzeniem w produkcjach włoskich, francuskich i amerykańskich. Od 1981 mieszka w Paryżu.

Jest aktorką śpiewającą – w 1999 roku ukazał się jej album „Hanna Schygulla chante/singt” z piosenkami skomponowanymi przez Jeana-Marie Senia do tekstów m.in. Fassbindera, Kurta Tucholsky’ego i Ericha Mühsama.

Polskę i Chorzów odwiedziła po raz pierwszy, z matką i ciotką, w połowie lat 60. W listopadzie 1998 roku wystąpiła z recitalem w chorzowskim Teatrze Rozrywki oraz odwiedziła dom przy Schlageterstrasse 3b (obecnie ul. Kasprowicza), w którym się urodziła. W połowie października 2014 na zaproszenie władz Chorzowa ponownie gościła w mieście, gdzie z rąk prezydenta odebrała nagrodę specjalną za zasługi w dziedzinie kultury i spotkała się z widzami swoich filmów^[1].

W 2013 roku wydała swoją autobiografię pt. Zbudź się i śnij (Wach auf und träume).

Filmografia

1969 Dzieciorób (Katzelmacher)
1969 Miłość jest zimniejsza niż śmierć (Liebe ist kälter als der Tod)
1970 Bogowie zarazy (Götter der Pest)
1970 (Das Kaffeehaus) (TV)
1970 (Die Niklashauser Fart) (TV)
1971 Pionierzy z Ingolstadt (Pioniere in Ingolstadt) (TV)
1971 Rio das Mortes (TV)
1971 Ostrzeżenie przed świętą dziwką (Warnung vor einer heiligen Nutte)
1971 A Whity
1972 Osiem godzin nie czyni dnia (Acht Stunden sind kein Tag)
1972 Gorzkie łzy Petry von Kant (Die bitteren Tränen der Petra von Kant)
1972 (Bremer Freiheit) (TV)
1972 Handlarz czterech pór roku (Der Händler der vier Jahreszeiten)
1973 Wildwechsel (TV)
1974 Opowieść o Effi Briest (Effi Briest)
1975 Fałszywy ruch (Falsche Bewegung), reż. Wim Wenders
1976 Zwierzenia clowna (Ansichten eines Clowns), reż. Vojtěch Jasný
1979 Trzecia generacja (Die Dritte Generation)
1979 Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun)
1981 Lili Marleen
1980 Berlin Alexanderplatz
1981 Fałszerstwo (Die Fälschung), reż. Volker Schlöndorff
1982 Pasja (Passion), reż. Jean-Luc Godard
1982 Noc w Varennes (La Nuit de Varennes), reż. Ettore Scola
1982 Antonieta, reż. Carlos Saura
1983 Heller Wahn, reż. Margarethe von Trotta
1983 Historia Piery (Storia di Piera), reż. Marco Ferreri
1983 Miłość w Niemczech (Eine Liebe in Deutschland), reż. Andrzej Wajda
1984 Przyszłość jest kobietą (Il Futuro e donna), reż. Marco Ferreri
1986 Oddział Delta (The Delta Force), reż. Menahem Golan^[2]
1987 Twoja na zawsze Lulu (Forever, Lulu), reż. Amos Kollek
1988 El Verano de la señora Forbes, reż. Jaime Humberto Hermosillo
1991 Umrzeć powtórnie (Dead Again), reż. Kenneth Branagh
1992 Tragarz puchu, reż. Janusz Kijowski
1993 Madame Bäurin, reż. Franz Xaver Bogner
1995 Sto i jedna noc (Les Cent et une nuits), reż. Agnès Varda
1996 Metamorphosis of a Melody, reż. Amos Gitaj
1998 Dziewczyna marzeń (La niña de tus ojos), reż. Fernando Trueba
2000 Harmonie Werckmeistera (Werckmeister harmóniák), reż. Béla Tarr
2004 Hotel Ziemia Obiecana (Promised Land), reż. Amos Gitaj
2005 Błękitna granica (Die blaue Grenze), reż. Till Franzen
2006 Winterreise, reż. Hans Steinbichler
2007 Na krawędzi nieba (Auf der anderen Seite), reż. Fatih Akın
2011 Faust, reż. Aleksandr Sokurow
2012 Avanti reż. Emmanuelle Antille
2013 Pokaz slajdów (Specimens Slide) reż. Christiaan Bastiaans
2014 Quiet Roar reż. Henrik Hellström
2016 Unless jako Danielle Westerman
2017 Fortunata jako Lotte
2018 The Prayer jako Soeur Myriam
2019 Tajemnica Henriego Picka (Le mystère Henri Pick) jako Ludmila Blavitsky
2021 Wszystko poszło dobrze (Tout s’est bien passé) jako kobieta ze Szwajcarii
2023 Biedne istoty (Poor Things) jako Martha von Kurtzroc

Nagrody

1971 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Whity”
1975 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Fałszywym ruchu”
1979 Niemiecka Nagroda Filmowa (Złoto) dla najlepszej aktorki za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
1979 MFF Berlin (Srebrny Niedźwiedź) za rolę w „Małżeństwie Marii Braun”
1983 MFF Cannes, nagroda dla najlepszej aktorki za rolę w „Historii Piery”

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Ładuniuk Anna; Rożnowska Kamila: Hanna Schygulla, gwiazda z ulicy Kasprowicza, w swoim Chorzowie, w: „Dziennik Zachodni” 2014-10-24, s. 17.
↑ Oddział Delta (1986) – Filmweb [online], filmweb.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).

Linki zewnętrzne

[ŁR-1] Ładuniuk Anna; Rożnowska Kamila: Hanna Schygulla, gwiazda z ulicy Kasprowicza, w swoim Chorzowie, w: „Dziennik Zachodni” 2014-10-24, s. 17.

[2] Oddział Delta (1986) – Filmweb [online], filmweb.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).

[1]

[2]