Hełmofon
Hełmofon – ochronne nakrycie głowy z wmontowanymi słuchawkami[1] oraz z laryngofonami[2] lub mikrofonem, jednocześnie umożliwiające łączność radiową lub telefoniczną w warunkach dużego hałasu zewnętrznego. Używany przez załogi samolotów, czołgów itp.[3].
W przeciwieństwie do hełmu – hełmofon nie zapewnia ochrony przed odłamkami w bezpośredniej walce. Jego zadaniem jest zapewnienie ochrony przed uderzeniami w wystające elementy wyposażenia wewnątrz pojazdu[4].
Historia
edytujSkórzane hełmy były używane w czasach I wojny światowej, między innymi przez pilotów samolotów wojskowych (zob. hauba lotnicza). Następnie weszły na wyposażenie żołnierzy wojsk pancernych i zmechanizowanych, gdzie używane są do dziś. Stosuje się je także w marynarce wojennej, między innymi na kutrach torpedowych[5][6].
W oddziałach zmechanizowanych (później pancernych) Armii Czerwonej hełm w kształcie hełmofonu pojawił się około 1934 roku, jednak dopiero w 1942 r. został wyposażony w zestaw słuchawkowy typu lotniczego[7].
Początkowo hełmofony nie przyjęły się jednak we wszystkich państwach. Przykładowo w czasie II wojny światowej w armiach niemieckiej i brytyjskiej, zadowalano się jedynie zestawem słuchawek z laryngofonem zakładanym na zwykłą czapkę (np. furażerkę lub beret).
Budowa
edytujJako forma czapki dawniej często szyte ze skóry, współcześnie najczęściej z brezentu z wszytymi co kilka centymetrów pasami amortyzujących poduszek. Hełmofon w takiej formie obejmuje całą głowę wraz z uszami, przy których znajdują się słuchawki (jednocześnie ograniczające hałas zewnętrzny). Zapinany jest pod szyją, gdzie umieszcza się laryngofon. Produkowane są zazwyczaj w wersjach letniej i zimowej (w drugim przypadku z dodatkowym ociepleniem wewnątrz). Hełmofony o takiej konstrukcji stosowane były głównie w państwach bloku wschodniego, niejednokrotnie pozostając na wyposażeniu poszczególnych państw również po jego rozpadzie (np. w Polsce).
Istnieje również hełmofon o odmiennej konstrukcji wyposażony w sztywny dzwon (stalowy lub z tworzywa sztucznego), o konstrukcji zbliżonej do hełmu wojskowego. Taka forma hełmofonu jest popularna między innymi w armii amerykańskiej, ale także w wielu innych państwach.
Przypisy
edytuj- ↑ Jacek Kijak: Hełmy Wojska Polskiego i organizacji paramilitarnych 1917-1991. Warszawa: Bellona, 1993, s. 173. ISBN 978-83-11-07997-7. (pol.).
- ↑ Barbara Petrozolin-Skowrońska, A-Z : mała encyklopedia PWN, wyd. 2, popr., Warszawa: PWN, 1997, s. 312, ISBN 83-01-12090-8, OCLC 39244320 [dostęp 2022-10-25].
- ↑ hełmofon, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-12-20].
- ↑ Muzeum Wojska w Białymstoku: Hełmofon. Nr inw. MWB/6208. Białostocki garnizon w językach dostępnych. [dostęp 2022-07-24]. (pol.).
- ↑ Jan Marczak: Kutry torpedowe. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1968, s. 73. OCLC 839126144.
- ↑ Andrzej Kuczera: Ci z wachty specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1968, s. 128. ISBN 83-11-07100-4. Cytat: Kapitan założył bardzo ciepłe ubranie, na głowie ma skórzany hełmofon, wmontowane weń słuchawki przylegają ściśle do uszu. Tylko w ten sposób będzie mógł porozumiewać się ze stanowiskami bojowymi..
- ↑ Anton Liapin: Для тех, кто в танке. warspot.ru. [dostęp 2022-07-24]. (ros.).