Heinrich Friedrich Link

Johann Heinrich Friedrich Link
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1767 ; Hildesheim
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1851 ; Berlin
Zawód, zajęcie	przyrodnik, botanik, nauczyciel akademicki
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Uniwersytet w Getyndze
Uczelnia	Uniwersytet w Rostocku, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Humboldta w Berlinie
Stanowisko	profesor
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Johann Heinrich Friedrich Link (ur. 2 lutego 1767 w Hildesheimie, zm. 1 stycznia 1851 w Berlinie) – niemiecki przyrodnik i botanik; nauczyciel akademicki związany z uniwersytetami w Getyndze, Rostocku, Wrocławiu i Berlinie, założyciel Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu^[1].

Życiorys

Urodził się w 1767 roku w Hildesheimie jako syn pastora Augusta Heinricha Linka (1738–1783), który zaszczepił w nim pasję do natury dzięki zbieranej przez siebie kolekcji obiektów przyrodniczych^[1]. Studiował medycynę i nauki przyrodnicze na Georg-August-Universität w Getyndze, gdzie uzyskał magisterium w 1789 roku na podstawie pracy pt. Flora der Felsgesteine rund um Göttingen. Jednym z jego wykładowców był znany przyrodnik Johann Friedrich Blumenbach (1752–1840), który stał się jego tutorem na uczelni (Privatdozent) w Getyndze.

W 1792 roku został pierwszym profesorem nowo powstałego wydziału chemii, zoologii i botaniki na Uniwersytecie w Rostocku^[2]. W 1806 roku założył w Rostocku pierwsze laboratorium chemiczne w Seminargebäude. Pisał wiele artykułów i książek dotyczących najróżniejszych przedmiotów, takich jak: fizyka, chemia, geologia, mineralogia, botanika, zoologia, filozofia, etyka, prehistoria. Dwukrotnie wybierano go rektorem tej uczelni. W 1793 roku ożenił się z Charlotte Juliane Josephi (1768–1829), która była siostrą jego kolegi Wilhelma Josephiego (1763–1845). Podczas swojej podróży do Portugalii w latach 1797–1799 z innym znanym botanikiem i ornitologiem z Drezna – hrabią Johannem Hoffmannseggiem doszedł do wniosku, że jego głównym zainteresowaniem naukowym będzie botanika. W 1800 roku został członkiem prestiżowej Leopoldiny, najstarszej akademii zajmującej się historią naturalną w Europie. W 1808 roku otrzymał nagrodę Akademii Petersburskiej za napisanie monografii zatytułowanej Von der Natur und den Eigenschaften des Lichts (pol. „Rodzaj i właściwości światła”).

Wraz z nowymi badaniami naukowymi oraz pracami jego reputacja w świecie nauki rosła i stała się powszechnie znana. W 1811 roku został mianowany profesorem chemii i botaniki na Königliche Universität we Wrocławiu, gdzie był dwukrotnie wybierany rektorem uczelni^[3]. We Wrocławiu Link wykładał botanikę, geografię fizyczną, mineralogię, farmakognozję oraz toksykologię^[1]. Był również założycielem uniwersyteckiego Ogrodu Botanicznego (przy współpracy profesora ekonomii i przyrodoznawstwa Franza Heydego oraz ogrodnika Liebiga)^[1].

W 1815 roku przeprowadził się do Berlina, gdzie po śmierci Carla Ludwiga Willdenowa został profesorem historii naturalnej Friedrich-Wilhelms-Universität oraz dyrektorem Ogrodu Botanicznego (Hortus regius berolinensis), które to stanowiska zajmował aż do śmierci. W latach 1816–1817 był także rektorem tej uczelni^[4]. Okres ten stał się najbardziej owocnym etapem jego życia akademickiego. Rozszerzył zbiory ogrodu do 14 tysięcy egzemplarzy roślin, wśród których wiele z nich to rzadkie gatunki. Pracował w ścisłej współpracy z Christophem Friedrich Otto (1783–1856), który był konserwatorem w ogrodzie botanicznym. W 1827 roku wspólnie z nim nazwał kaktusy z rodzajów Echinocactus i Melocactus. Z kolei większość nazw nadanych przez niego grzybom jest używana po dzień dzisiejszy, np. Cordyceps, Creopus, Fusarium, Leocarpus, Myxomycetes, Phragmidium.

Był członkiem Berlińskiej Akademii Nauk i wielu innych towarzystw naukowych, w tym Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, która go wybrała na swojego członka zagranicznego w 1840 roku. W 1845 roku za swoją działalność został odznaczony pruskim orderem Pour le Mérite^[5]. Miał rozległe zainteresowania, znał sanskryt i język arabski, praktykował też jako lekarz^[6].

Wyedukował całe nowe pokolenie przyrodników, takich jak Christian Gottfried Ehrenberg (1795–1876). Przez całe życie wiele podróżował po kontynencie europejskim. Zmarł 1 stycznia 1851 roku w Berlinie mając prawie 84 lata.

Dorobek naukowy

Strona tytułowa Filicum species in horto regio Berolinensi cultae

Johann Heinrich Friedrich Link uchodził za jednego z ostatnich dziewiętnastowiecznych naukowców botaników, który posiadał wszechstronną wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych. Jego najbardziej znanym dziełem jest Handbuch zur Erkennung der nutzbarsten und am häufigsten vorkommenden Gewächse (trzy tomy, wydane w latach 1829–1833).

Wiele dzieł Linka dotyczyło anatomii i fizjologii roślin, wśród nich najważniejszą jest Grundlehren der Anatomie und Physiologie der Pflanzen (Podstawy anatomii i fizjologii roślin) nagrodzone w 1804 przez Akademię Nauk w Getyndze, wydane drukiem w 1807. Praca ta wywarła bardzo duży wpływ na rozwój botaniki, między innymi Link przedstawił w niej komórki, jako podstawowy składnik tkanek roślinnych^[1].

Do pozostałych jego dzieł należą między innymi:

Beyträge zur Naturgeschichte. Zweytes Stück. Ueber die Lebenskräfte in naturhistorischer Rücksich, und die Classification der Säugethiere. Rostock: K.C. Stiller, 1795, s. 1–235. (niem.).
Nachträge zu den Grundlehren etc. (Das. 1809.)
Die Urwelt und das Altertum, erläutert durch die Naturkunde. (Berl. 1820–1822; 2. Aufl., 1834.)
Das Altertum und der Übergang zur neuern Zeit. (Das. 1842.)
Elementa philosophiae botanicae. (Das. 1824; 2. Aufl. Lat. u. deutsch, 1837.)
Anatomisch-botanische Abbildungen zur Erläuterung der Grundlehren der Kräuterkunde. (Das. 1837–42. 4 Bde. Mit 32 Tafeln.)
Ausgewählte anatomisch-botanische Abbildungen. (Das. 1839–42. 4 Bde. Mit 32 Tafeln.)
Filicum species in horto regio Berolinensi cultae. (Das. 1841.)
Anatomie der Pflanzen in Abbildungen. (Das. 1843–47. 3 Bde. Mit 36 Tafeln.)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Link Heinrich Friedrich, [w:] MirosławM. Syniawa MirosławM., Biograficzny słownik przyrodników śląskich. T. 1, Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2006, s. 215–217, ISBN 83-906910-7-8, OCLC 169994756 [dostęp 2022-02-18] .
↑ Wykaz profesorów Uniwersytetu w Rostocku na stronie uczelni. [dostęp 2013-02-12]. (niem.).
↑ Wykaz rektorów Uniwersytetu Wrocławskiego. historische-kommission-muenchen-editionen.de. [dostęp 2013-02-14]. (niem.).
↑ Wykaz rektorów Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie. www.historische-kommission-muenchen-editionen.de. [dostęp 2013-02-12]. (niem.).
↑ Der Orden Pour le Mérite für Wissenschaft und Künste. Die Mitglieder des Ordens. Band I (1842–1881). Berlin: Mann Verlag, 1975, s. 122. (niem.).
↑ Butzin, Friedhelm, „Link, Heinrich Friedrich”, in: Neue Deutsche Biographie 14 (1985), s. 629.

Bibliografia

Ernst Wunschmann: Link, Heinrich Friedrich. [w:] Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 18, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, s. 714–720

[:0-1] Link Heinrich Friedrich, [w:] MirosławM. Syniawa MirosławM., Biograficzny słownik przyrodników śląskich. T. 1, Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2006, s. 215–217, ISBN 83-906910-7-8, OCLC 169994756 [dostęp 2022-02-18] .

[2] Wykaz profesorów Uniwersytetu w Rostocku na stronie uczelni. [dostęp 2013-02-12]. (niem.).

[3] Wykaz rektorów Uniwersytetu Wrocławskiego. historische-kommission-muenchen-editionen.de. [dostęp 2013-02-14]. (niem.).

[4] Wykaz rektorów Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie. www.historische-kommission-muenchen-editionen.de. [dostęp 2013-02-12]. (niem.).

[5] Der Orden Pour le Mérite für Wissenschaft und Künste. Die Mitglieder des Ordens. Band I (1842–1881). Berlin: Mann Verlag, 1975, s. 122. (niem.).

[6] Butzin, Friedhelm, „Link, Heinrich Friedrich”, in: Neue Deutsche Biographie 14 (1985), s. 629.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]