Hydrazyna

związek chemiczny

Hydrazyna, diazan, N
2
H
4
nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z dwóch połączonych ze sobą wiązaniem NN grup aminowych. Jest to silnie trująca, bezbarwna, łatwopalna, żrąca, higroskopijna ciecz, dymiąca na powietrzu[1].

Hydrazyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

N2H4

Inne wzory

H
2
NNH
2

Masa molowa

32,05 g/mol

Wygląd

lekko oleista, bezbarwna, higroskopijna ciecz, dymiąca na powietrzu[1] o silnym zapachu amoniaku[2]

Identyfikacja
Numer CAS

302-01-2
13464-97-6 (monoazotan)
5341-61-7 (dichlorowodorek)
634-62-8 (winian)
7803-57-8 (monohydrat)

PubChem

9321

Podobne związki
Podobne związki

difosfina, amoniak, hydroksyloamina, nadtlenek wodoru

Pochodne

fenelzyna, dimetylohydrazyna, hydrazydy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Budowa cząsteczki

edytuj

Cząsteczka hydrazyny zbudowana jest z dwóch połączonych ze sobą identycznych grup aminowych. Pomimo tego wykazuje ona duży moment dipolowy (1,85 D w fazie gazowej), co świadczy o tym, że występuje ona głównie w konformacji gauche, w której obie grupy aminowe są skręcone o ok. 90–95° w stosunku do symetrycznej konformacji naprzeciwległej[13].

Otrzymywanie

edytuj

Hydrazynę otrzymuje się poprzez utlenianie amoniaku podchlorynami[1]:

NH
3
+ NaClO NH
2
Cl
+ NaOH
NH
2
Cl + NH
3
+ NaOH N
2
H
4
+ NaCl + H
2
O

Właściwości

edytuj
 
Hydrat hydrazyny

Wodne roztwory hydrazyny mają charakter słabo zasadowy[1]:

Stała dysocjacji w 25 °C[14]:

Kb = 1,3×10−6
pKBH+
= 8,1

Jest więc zasadą około dziesięciokrotnie słabszą od amoniaku (Kb = 1,78×10−5; pKBH+
9,25).

Stała dysocjacji pKb dla innych temperatur[15]:

25 °C 50 °C 100 °C 200 °C 300 °C
pKb 6,005 5,842 5,693 5,813 6,434

Zastosowanie

edytuj
 
Zbiornik z hydrazyną przygotowaną jako paliwo dla sondy MESSENGER

Hydrazyna znajduje zastosowanie jako paliwo rakietowe. Jest używana również do napędzania okrętów podwodnych. Stosuje się ją także jako surowiec w syntezie organicznej, jest reduktorem, a także odczynnikiem do wykrywania aldehydów, ketonów i cukrów[1].

Jest odczynnikiem do sekwencjonowania DNA metodą Maxama-Gilberta. Używana razem z piperydyną zrywa DNA przy cytozynie, natomiast z piperydyną i chlorkiem sodu zrywa DNA przy tyminie[16].

Zagrożenia

edytuj

W badaniach na zwierzętach wykazuje właściwości rakotwórcze (wchłania się również przez skórę). Hydrazyna i jej pochodne to silne reduktory. Związek ten w obecności utleniaczy może gwałtownie wybuchnąć. Ryzyko wybuchu występuje także w obecności metali[17].

Jest łatwopalna i żrąca, jest również silną trucizną[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 167, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  3. a b c d e f g Lide 2009 ↓, s. 4-66.
  4. Lide 2009 ↓, s. 8-40.
  5. a b Lide 2009 ↓, s. 6-52.
  6. Lide 2009 ↓, s. 4-140.
  7. a b c d Lide 2009 ↓, s. 6-175.
  8. Lide 2009 ↓, s. 6-127.
  9. Lide 2009 ↓, s. 9-51.
  10. Hydrazine [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: 215155 [dostęp 2024-11-15]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  11. a b Lide 2009 ↓, s. 16-13.
  12. Hydrazine [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 215155 [dostęp 2015-08-10] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  13. N.N. Greenwood, A. Earnshaw, Chemistry of the elements datarok = 1984, Oxford–New York: Pergamon Press, s. 427–428, ISBN 0-08-022057-6.
  14. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 83, Boca Raton: CRC Press, 2002, ISBN 978-0-8493-1556-5 (ang.).
  15. Paul Cohen, The ASME Handbook on Water Technology for Thermal Systems, American Society of Mechanical Engineers, 1988, s. 600.
  16. Encyklopedia Biologia, Greg, s. 484, ISBN 978-83-7327-756-4.
  17. Hydrazine [online], karta charakterystyki produktu Sciencelab.com, 11 czerwca 2008 [dostęp 2008-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-24] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  NODES
Intern 1
mac 4
multimedia 1
os 18