III Grupa Lotnicza
III Grupa Lotnicza – jednostka polskiego lotnictwa wojskowego utworzona na początku 1919 roku z Lwowskiej Grupy Lotniczej, w kwietniu 1920 roku przeorganizowana w III dywizjon lotniczy.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Dowództwo Wojsk Lotniczych |
Lwowska Grupa Lotnicza
edytujLwowska Grupa Lotnicza utworzona została 25 listopada 1918 roku na lotnisku Lewandówka we Lwowie, dowodzona przez kpt. pil. Stefana Bastyra.
W skład grupy wchodziły:
Wiosną 1919 roku przekształcona w III Grupę Lotniczą.
III Grupa Lotnicza
edytujNa bazie Lwowskiej Grupy Lotniczej na początku 1919 roku powstała III Grupa Lotnicza z siedzibą we Lwowie. Przemianowano też wchodzące w jej skład eskadry. Dowódcą Grupy pozostał kpt pil. Stefan Bastyr (przejściowo na początku 1919 dowodził nią Jan Wierzejski, a w marcu 1920 rtm. Stanisław Jasiński)[1].
Grupa lotnicza była organem dowódczym i organizacyjnym. W skład dowództwa grupy lotniczej wchodził: dowódca, oficer sztabu, adiutant, referent do spraw technicznych oraz 9 podoficerów lub pracowników cywilnych. Rozkazem MSWojsk. z 6 września 1919 wprowadzono nowy etat dowództwa grupy. Liczba personelu pomocniczego została w nim znacznie zwiększona[2].
W styczniu 1919 w skład III Grupy wchodziły[1]:
- 5 eskadra lotnicza (od połowy stycznia)
- 6 eskadra lotnicza
- 7 eskadra lotnicza
Pod koniec marca 1919 III Grupę zreorganizowano w związku z utworzeniem II Grupyi w jej skład wchodziły[1].:
20 września 1919 roku III Grupa z siedzibą we Lwowie przynależna do Frontu Galicyjskiego składała się z:
3 dywizjon lotniczy
edytuj
Reorganizacja lotnictwa bojowego wiosną 1920 przemianowała grupy lotnicze na dywizjony oraz zniosła numerację odrębną eskadr wielkopolskich i francuskich. Wszystkie istniejące w kraju eskadry otrzymały numerację porządkową od 1 do 21 (bez 20)[3]. W kwietniu 1920 roku III Grupa przeorganizowana została w III dywizjon lotniczy. Dywizjon stacjonował wtedy w m. Rachna Lessowyja a w jego skład weszły: 5., 6. i 17. eskadry wywiadowcze oraz 15 eskadra myśliwska i 21 eskadra niszczycielska[4].
W czerwcu 1920 w skład dywizjonu wchodziły[1]:
- 5 eskadra wywiadowcza
- 6 eskadra wywiadowcza
- 17 eskadra wywiadowcza
- 15 eskadra myśliwska
- 21 eskadra niszczycielska
Dowódcą dywizjonu był nadal Stefan Bastyr, lecz 6 sierpnia 1920 zginął w katastrofie lotniczej i dowódcą na trzy dni został por. obs. Kazimierz Kubala, a następnie Amerykanin, mjr pil. Cedric Fauntleroy, dotychczasowy dowódca 2 dywizjonu.
W operacji warszawskiej (sierpień 1920) w skład dywizjonu wchodziły:
- 5 eskadra wywiadowcza
- 6 eskadra wywiadowcza
- 7 eskadra myśliwska, która powróciła z 2 dywizjonu
- oraz 15 eskadra myśliwska, która ostatecznie nie została wysłana do wsparcia frontu północnego.
Wówczas dywizjon przypisany był do 6 Armii na Froncie Południowym. Front miał za zadanie bronić Lwowa i szachować Armię Konną Budionnego w Małopolsce wschodniej. W okresie tym cały dywizjon posiadał 32 najróżniejszych typów samolotów, sprawnych i niesprawnych.
16 sierpnia 1920 roku dywizjon wykonał 49 lotów bojowych. 17 sierpnia 1920 roku Dywizjon otrzymał rozkaz powstrzymania armii Budionnego, tego dnia na 14 samolotach wykonał 72 loty bojowe, część z pilotów nawet po 4-5.
W obawie przed zajęciem Lwowa, pod wieczór 18 sierpnia dywizjon odleciał do Przemyśla, we Lwowie pozostało jedynie dowództwo lotnictwa frontu i armii z mjr. pil. Cedrikiem Fauntleroyem na czele.
3 dywizjon myśliwski
edytujW maju 1921 roku 3 dywizjon myśliwski składający się z 7. i 18. eskadry myśliwskiej wszedł w skład 1 pułku lotniczego w Warszawie[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Krzysztof Tarkowski, "Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920", Warszawa 1991, ISBN 83-206-0985-2
- ↑ Wyszczelski 2006 ↓, s. 154.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 45.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 53.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 47.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Poległych Lotników, 1933.
- Krzysztof Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Tomasz Turbiak. Walki III dywizjonu lotniczego z konną armją Budiennego pod Lwowem. „Bellona”. 5 (2), s. 122-131, 1922. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy.
- Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Nerito, 2006. ISBN 83-89729-56-3.