Ignacy Dec
Ignacy Dec (ur. 27 lipca 1944 w Hucisku) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk teologicznych, rektor Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu w latach 1988–1995, rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu w latach 1992–2004, biskup diecezjalny świdnicki w latach 2004–2020, od 2020 biskup senior diecezji świdnickiej.
 Ignacy Dec (2019) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1944 | |
| Biskup diecezjalny świdnicki | ||
| Okres sprawowania |
2004–2020 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
21 czerwca 1969 | |
| Nominacja biskupia |
24 lutego 2004 | |
| Sakra biskupia |
25 marca 2004 | |
| Data konsekracji |
25 marca 2004 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Świdnica | ||||||
| Miejsce | |||||||
| Konsekrator | |||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||
| |||||||
| |||||||
Życiorys
edytujMłodość i wykształcenie
edytujUrodził się 27 lipca 1944 w Hucisku. Pochodzi z rodziny liczącej ośmioro dzieci, dwie jego siostry wstąpiły do Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi (prowincja warszawska). W latach 1958–1962 kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku, gdzie zdał egzamin dojrzałości[1].
W latach 1962–1969 studiował w Arcybiskupim Wyższym Seminarium Duchownym i na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu. W trakcie studiów, w latach 1963–1965, odbył zasadniczą służbę wojskową w 7 Kołobrzeskim Pułku Piechoty Zmechanizowanej w Lublinie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 21 czerwca 1969 w archikatedrze wrocławskiej arcybiskup Bolesław Kominek. W 1971 na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu uzyskał magisterium i licencjat z teologii[1].
W latach 1970–1976 odbył studia specjalistyczne w zakresie filozofii teoretycznej na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1973 uzyskał magisterium z filozofii chrześcijańskiej, zaś w 1976 doktorat z filozofii na podstawie dysertacji Tomaszowa a Marcelowa teoria człowieka. W latach 1973–1976 odbył również studia specjalistyczne w zakresie teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1975 uzyskał magisterium z teologii fundamentalnej na podstawie pracy Komunia „ja” – „ty” w ujęciu Gabriela Marcela[1].
W latach 1979–1980 przebywał na stypendium naukowym w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Katolickiego w Louvain-la-Neuve oraz na Fakultecie Teologicznym w Paderborn. W 1991 na podstawie dorobku naukowego i rozprawy Transcendencja bytu ludzkiego w ujęciu twórców Szkoły Lubelskiej uzyskał na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego stopień doktora habilitowanego. W 1999 uzyskał tytuł naukowy profesora nauk teologicznych[1].
Prezbiter
edytujJako neoprezbiter w latach 1969–1970 był wikariuszem w parafii św. Jakuba i św. Krzysztofa we Wrocławiu. Jednocześnie katechizował klasy siódme i ósme w Zakrzowie[2]. Natomiast po powrocie ze studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pracował w latach 1976–1979 jako wikariusz w parafii Świętej Rodziny we Wrocławiu[3]. Był ojcem duchownym kapłanów archidiecezji wrocławskiej. Należał do archidiecezjalnej rady kapłańskiej i kolegium konsultorów. W 1988 otrzymał godność kapelana Jego Świątobliwości (prałata), a w 1999 protonotariusza apostolskiego (infułata). Ponadto w 1992 został kanonikiem gremialnym Wrocławskiej Kapituły Katedralnej[1].
W latach 1984–1987 był członkiem-sekretarzem VI Przygotowawczej Komisji II Polskiego Synodu Plenarnego. Natomiast w latach 1985–1991 przewodniczył Komisji Kształcenia Teologicznego Synodu Archidiecezji Wrocławskiej. W Episkopacie Polskim w latach 1989–1996 był członkiem Komisji ds. Seminariów Duchownych, a w latach 1995–1996 członkiem Komisji ds. Nauki Katolickiej. Po reorganizacji tejże komisji w 1996 został konsultorem Rady Naukowej[1].
Działalność naukowo-dydaktyczna
edytujW 1976 rozpoczął prowadzenie zajęć naukowo-dydaktycznych na Papieskim Fakultecie Teologicznym oraz w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu. W 1976 został adiunktem przy Katedrze Antropologii Filozoficznej na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu. W 1991 mianowano go docentem, a w 1993 profesorem nadzwyczajnym, zaś w 2001 objął stanowisko profesora zwyczajnego tej uczelni. Został kierownikiem Katedry Antropologii Filozoficznej i Etyki oraz dyrektorem Instytutu Filozofii Chrześcijańskiej. W latach 1992–2004 sprawował urząd rektora Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. W Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu w latach 1982–1984 pracował jako prefekt. Następnie w latach 1984–1988 był jego wicerektorem, a w latach 1988–1995 pełnił funkcję rektora tego seminarium[1].
W latach 1992–2004 był członkiem Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola. W 1993 został członkiem Wrocławskiej Rady Nauki. Został także członkiem Wrocławskiego Towarzystwa Teologicznego przy Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu, a w latach 1992–2004 pełnił obowiązki jego prezesa. W 2001 objął członkostwo we Wrocławskim Towarzystwie Naukowym. W latach 2003–2006 należał do Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk[1].
Założył i objął funkcję redaktora naczelnego półrocznika „Wrocławski Przegląd Teologiczny” i rocznika „Biuletyn Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu”. W 1993 ustanowił miesięcznik „Vox nostra”, czasopismo alumnów Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego, a w 1996 kwartalnik Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu „Nasz Fakultet”. Należał do kolegium redakcyjnego rocznika „Colloqium Salutis – Wrocławskie Studia Teologiczne”. W latach 1992–2005 był redaktorem serii wydawniczej „Rozprawy naukowe”, wydawanej przez Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, oraz serii „Sympozja i sesje naukowe”[1].
W pracy naukowej zajmuje się filozofią chrześcijańską (tomizm, egzystencjalizm chrześcijański), antropologią filozoficzną i historią filozofii nowożytnej[1].
Biskup
edytuj24 lutego 2004 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym nowo powołanej diecezji świdnickiej[4][5]. 25 marca 2004 otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry świdnickiej. Głównym konsekratorem był kardynał Henryk Gulbinowicz, arcybiskup metropolita wrocławski, któremu asystowali Tadeusz Rybak, biskup diecezjalny legnicki, i Józef Pazdur, emerytowany biskup pomocniczy wrocławski[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Misericordia et Veritas” (Miłosierdzie i Prawda)[6]. Jako pierwszy biskup świdnicki zorganizował struktury instytucji diecezjalnych. W 2004 utworzył kurię biskupią, seminarium duchowne, radę kapłańską, radę duszpasterską, radę konsultorów, diecezjalną Caritas, Akcję Katolicką, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Stowarzyszenie Rodzin Katolickich. W 2005 powołał radę ekonomiczną, kapitułę katedralną i dom księży emerytów. W 2008 ustanowił archiwum diecezjalne i muzeum diecezjalne, w 2009 diecezjalne studium życia rodzinnego[1], w 2013 sąd biskupi w Świdnicy[6]. Utworzył 3 kapituły kolegiackie w Wałbrzychu (2010), Kłodzku (2016) i Strzegomiu (2017)[6]. W 2005 przygotował i przeprowadził I Diecezjalny Kongres Eucharystyczny[1]. Przyczynił się do uzyskania tytułu bazyliki mniejszej dla kościoła Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Bardzie[7]. 31 marca 2020 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji świdnickiej[8][9]. Do 23 kwietnia 2020, kiedy to urząd biskupa diecezjalnego kanonicznie objął Marek Mendyk[10], sprawował funkcję administratora apostolskiego diecezji[11].
W ramach Konferencji Episkopatu Polski w 2006 został członkiem Rady Naukowej[1], w latach 2006–2016 zasiadał w Komisji Duchowieństwa[6], a od 2013 do 2020 był przewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich[12][13]. W 2008 konsekrował biskupa pomocniczego świdnickiego Adama Bałabucha, ponadto był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych wrocławskich: Andrzeja Siemieniewskiego (2006) i Macieja Małygi (2022)[14].
Wypowiadał się przeciwko środowisku LGBT[15], przestrzegał przed edukacją seksualną dzieci w placówkach oświatowych[16], sprzeciwiał się założeniom Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej jako uderzającym w instytucję małżeństwa i rodziny[17].
W 2021 w wytoczonym przeciwko niemu procesie zapadł prawomocny wyrok, w którym sąd uznał, że hierarcha naruszył dobra osobiste podległego mu księdza poprzez użycie stwierdzeń niezgodnych z prawdą w postępowaniu przed watykańską Kongregacją ds. Duchowieństwa[18].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujW 2007 za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania został wyróżniony Medalem Komisji Edukacji Narodowej[1].
Nadano mu tytuł honorowego obywatela: Leżajska (2005)[19], Polanicy-Zdroju (2006)[20], Dzierżoniowa (2008)[21], Świdnicy (2009)[22], Wałbrzycha (2009)[23], Barda (2010)[24], Kłodzka (2010)[25], Bystrzycy Kłodzkiej (2013)[26] i gminy Świdnica (2023)[27]. Został także wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Dolnego Śląska „Civi Honorario” (2020)[28].
W 2019 otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu[29]. W 2004 za integrację środowiska naukowego we Wrocławiu otrzymał Nagrodę Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola[1].
W 2019 otrzymał Krzyż Semper Fidelis nadany przez Region Dolny Śląsk Stowarzyszenia Związku Solidarności Polskich Kombatantów[30].
W 2013 został przyjęty do konfraterni paulinów[31], a w 2018 do I zakonu franciszkańskiego[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie diecezji świdnickiej. diecezja.swidnica.pl (arch.). [dostęp 2019-01-08].
- ↑ R. Palacz. Nie mogło mnie spotkać nic lepszego w życiu. „Niedziela”. 25/2008 (edycja świdnicka). ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-08-09].
- ↑ Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. pwt.wroc.pl (arch.). [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Erezione della diocesi di Świdnica (Polonia) e nomina del primo Vescovo. press.vatican.va, 2004-02-24. [dostęp 2017-02-02]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjusza Apostolskiego w Polsce (dokumentacja). ekai.pl (arch.), 2004-02-24. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ a b c d e Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie diecezji świdnickiej. diecezja.swidnica.pl (arch.). [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Uzasadnienie do uchwały nr XLII/281/10 Rady Miejskiej w Bardzie. gmbardo.peup.pl, 2010-06-18. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Świdnica (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2020-03-31. [dostęp 2020-03-31]. (wł.).
- ↑ Rezygnacja bp. Ignacego Deca. Bp Marek Mendyk – nowym biskupem świdnickim. episkopat.pl, 2020-03-31. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ M. Benedyk: Bp Marek Mendyk objął kanonicznie diecezję świdnicką. niedziela.pl, 2020-04-23. [dostęp 2020-04-23].
- ↑ D. Marcinkiewicz: Biskup Marek Mendyk – nowym biskupem diecezji świdnickiej. diecezja.swidnica.pl (arch.). [dostęp 2021-12-31].
- ↑ Zakończyło się 363. zebranie plenarne KEP. ekai.pl, 2013-10-09. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ Biskupi dokonali wyborów do gremiów Episkopatu i instytucji kościelnych. ekai.pl, 2020-08-28. [dostęp 2020-08-28].
- ↑ Ignacy Dec. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2022-04-25]. (ang.).
- ↑ L. Frelich: Biskup Dec jako duchowy przywódca bandytów z Białegostoku. wroclaw.wyborcza.pl, 2019-07-23. [dostęp 2019-08-09].
- ↑ List pasterski Biskupa Świdnickiego na Wielki Post 2019 roku. diecezja.swidnica.pl (arch.), 2019-03-08. [dostęp 2021-12-31].
- ↑ List otwarty Biskupa Świdnickiego do Pana Bronisława Komorowskiego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. episkopat.pl, 2015-02-09. [dostęp 2019-08-11].
- ↑ A. Zwoliński: Biskup Dec ma przeprosić proboszcza z Szalejowa Górnego i zapłacić mu 10 tys. zł. „Po siedmiu latach nękania”. gazetawroclawska.pl, 2021-07-15. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ C. Turosz. Sprawozdanie z XXII sesji Rady Miejskiej w Leżajsku. „Biuletyn Miejski”. 6/7 (143/144). s. 11. ISSN 1232-4930. [dostęp 2017-06-08].
- ↑ Uchwała nr XLII/302/2006 Rady Miejskiej w Polanicy Zdroju. bip.polanica.pl, 2006-03-30. [dostęp 2013-08-10].
- ↑ Uchwała nr XXIV/156/08 Rady Miejskiej Dzierżoniowa. bip.um.dzierzoniow.pl, 2008-05-26. [dostęp 2013-08-10].
- ↑ Uchwała nr XXVIII/367/09 Rady Miejskiej w Świdnicy. swidnica.bip-gov.info.pl, 2009-02-26. [dostęp 2013-08-10].
- ↑ Uchwała nr XXXVI/335/09 Rady Miejskiej Wałbrzycha. bip.um.walbrzych.pl, 2009-03-27. [dostęp 2017-07-21].
- ↑ Uchwała nr XLII/281/10 Rady Miejskiej w Bardzie. gmbardo.peup.pl, 2010-06-18. [dostęp 2013-08-10].
- ↑ Uchwała nr LIV/552/2010 Rady Miejskiej w Kłodzku. bip.um.klodzko.pl (arch.), 2010-06-24. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ Uchwała nr LIV/474/13 Rady Miejskiej w Bystrzycy Kłodzkiej. bip.ug-bystrzycaklodzka.dolnyslask.pl, 2013-09-06. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Uchwała nr LXXXVI/854/2023 Rady Gminy Świdnica. bip.gmina.swidnica.pl, 2023-10-30. [dostęp 2023-12-27].
- ↑ XXII sesja Sejmiku. umwd.dolnyslask.pl, 2020-09-25. [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Vivat Doctor Honoris Causa!. pwt.wroc.pl (arch.). [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Bp Ignacy Dec odznaczony Krzyżem Semper Fidelis. ekai.pl, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22].
- ↑ S. Tomoń: Dwaj nowi konfratrzy Zakonu Paulinów. jasnagora.com, 2013-12-08. [dostęp 2019-01-08].
Linki zewnętrzne
edytuj- Serwis Ignacego Deca na stronie diecezji świdnickiej. [dostęp 2019-01-08].
- Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (arch.). [dostęp 2023-04-15].
- Ignacy Dec [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-10] (ang.).
- Ignacy Dec na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2017-02-02].
- Ignacy Dec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-10-16].