Izotoma

Izotoma
	; Izotoma nadwodna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	dzwonkowate
Rodzaj	izotoma
	Nazwa systematyczna
	Isotoma (R.Br.) Lindl.; Bot. Reg. 12: t. 964 (1826)
	Typ nomenklatoryczny
	I. hypocrateriformis (R. Brown) Druce
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Izotoma^[5] (Isotoma (R.Br.) Lindl.) – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje 10 gatunków. Występują one w Australii i Nowej Zelandii^[3]. Niektóre rośliny z tego rodzaju bywają uprawiane jako ozdobne^[6].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne, głównie jednoroczne, rzadziej dwuletnie^[6]. Pędy mają wzniesione lub płożące (wówczas rośliny kłączowe), silnie rozgałęzione, nagie lub pokryte krótkimi włoskami. Zwykle z tęgim korzeniem palowym, czasem z korzeniami przybyszowymi. Rośliny z sokiem mlecznym^[7].
Liście: Skrętoległe, zwykle ogonkowe w dole pędu i siedzące wyżej. Blaszka ząbkowana lub w różnym stopniu wcinana, rzadziej całobrzega^[7].
Kwiaty: Drobne i średnich rozmiarów wyrastają pojedynczo w kątach liści lub zebrane są w grona. Osadzone są na szypułkach pozbawionych przysadek^[6]. Kwiaty są obupłciowe lub jednopłciowe (w drugim przypadku rośliny są dwupienne)^[7]. Kielich z krótką rurką^[7]. Korona jest dwuwargowa, rzadziej promienista, zwykle niebieska, rzadziej różowa lub biała. Rurka ze zrośniętych nitek pręcików przylega do rurki korony do powyżej połowy jej długości^[6]. Dolne dwa pręciki krótsze i ze sztywnymi włoskami. Trzy górne dłuższe, bez włosków, zagięte. Zalążnia dolna lub wpół dolna, dwukomorowa. Szyjka słupka cienka, rozszerzona na szczycie w znamię, zwykle mniej lub bardziej owłosione i słabo dwudzielne^[7].
Owoce: Urnowate lub stożkowate torebki^[7] otwierające się dwiema klapami^[6]. Zawierają liczne i drobne nasiona^[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany w jej obrębie do podrodziny Lobelioideae^[8]^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Isotoma armstrongii E.Wimm.
Isotoma baueri C.Presl
Isotoma fluviatilis (R.Br.) F.Muell. ex Benth. – izotoma nadwodna^[5]
Isotoma gulliveri F.Muell.
Isotoma hypocrateriformis (R.Br.) Druce
Isotoma luticola Carolin
Isotoma pusilla Benth.
Isotoma rivalis (E.Wimm.) Lammers
Isotoma scapigera (R.Br.) G.Don
Isotoma tridens (E.Wimm.) Lammers

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-09-09].
↑ Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-09].
↑ ^a ^b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 107. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 50-51, ISBN 978-3-540-31050-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Genus Isotoma, [w:] New South Wales Flora Online [online], PLANTnet [dostęp 2023-09-07] .
↑ Genus Isotoma (R. Br.) Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-09-09].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).

[powo-3] Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-09-09].

[ing-4] Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-09].

[gawrys-5] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 107. ISBN 978-83-925110-5-2.

[kubitzki-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 50-51, ISBN 978-3-540-31050-1 .

[plantnet-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Genus Isotoma, [w:] New South Wales Flora Online [online], PLANTnet [dostęp 2023-09-07] .

[grin-8] Genus Isotoma (R. Br.) Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-09-09].

[5]

[3]

[6]

[1]

[2]

[4]

[7]

[8]