Jack Lynch
John Mary „Jack” Lynch[1] (irl. Seán Ó Loinsigh; ur. 15 sierpnia 1917 w Corku, zm. 20 października 1999 w Dublinie[1]) – irlandzki polityk, prawnik i sportowiec, długoletni deputowany, minister w różnych resortach, w latach 1966–1979 lider Fianna Fáil, od 1966 do 1973 i od 1977 do 1979 premier Irlandii (taoiseach).
| |
| Pełne imię i nazwisko |
John Mary Lynch |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 sierpnia 1917 |
| Data i miejsce śmierci |
20 października 1999 |
| Taoiseach | |
| Okres |
od 5 lipca 1977 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Taoiseach | |
| Okres |
od 10 listopada 1966 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys
edytujPochodził z wielodzietnej rodziny. Jego rodzicami byli krawiec Daniel Lynch i Norah O’Donoghue[2]. Był znanym zawodnikiem uprawiającym dwie dyscypliny: hurling i futbol gaelicki[3]. Był kilkukrotnym mistrzem organizowanych przez Gaelic Athletic Association rozgrywek All-Ireland Senior Hurling Championship[4].
Uczył się w szkole średniej North Monastery. Studiował prawo na University College Cork, następnie kształcił się w szkolącej prawników instytucji King’s Inns w Dublinie[4]. Od 1936 pracował w departamencie sprawiedliwości[5], w 1945 uzyskał uprawnienia barristera[4]. W 1946 zawarł związek małżeński z Máirín O’Connor[2].
Zaangażował się w działalność polityczną w ramach Fianna Fáil. W 1948 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Dáil Éireann. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w ośmiu kolejnych wyborach, zasiadając w niższej izbie irlandzkiego parlamentu do 1981, kiedy to zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję[6][7].
Stał się bliskim współpracownikiem Éamona de Valery[1][5]. Na początku lat 50. w trakcie 14. kadencji Dáil Éireann był parlamentarnym sekretarzem przy jednym z ministrów. Od marca 1957 w randzie ministra wchodził w skład gabinetów Éamona de Valery i Seána Lemassa. Pełnił kolejno funkcje: ministra do spraw Gaeltachtu (do czerwca 1957), ministra edukacji (do czerwca 1959), ministra przemysłu i handlu (do kwietnia 1965) oraz ministra finansów (do listopada 1966)[7].
W 1966 taoiseach i lider FF Seán Lemass zapowiedział swoją rezygnację, co doprowadziło do sporów w ramach partii. Ostatecznie Jack Lynch okazał się kompromisowym kandydatem, obejmując w listopadzie 1966 urząd premiera oraz funkcję lidera Fianna Fáil[1][6]. Na czele rządu stał do marca 1973[7], kiedy to jego ugrupowanie przegrało wybory i znalazło się w opozycji[5]. W okresie urzędowania zmagał się z trudnościami wynikającymi z konfliktu w Irlandii Północnej[5][8]. Przeprowadzono też referendum, w którym Irlandczycy poparli przystąpienie kraju do EWG[5]. Stanowisko premiera objął ponownie w lipcu 1977[7]. Ustąpił z niego oraz z funkcji lidera partii w grudniu 1979[6]. Doszło do tego w okresie konfliktów wewnątrz FF oraz problemów gospodarczych wynikających z wzrastającego deficytu i inflacji[1][5]. Po odejściu z polityki powoływany w skład rad dyrektorów różnych przedsiębiorstw[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Lynch, John (Mary). rulers.org. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ a b Jack Lynch w bazie Notable Names Database (ang.). [dostęp 2020-09-24].
- ↑ James F. Clarity: Jack Lynch, 82, of Ireland; Eased North-South Tensions. nytimes.com, 21 października 1999. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
- ↑ a b c Amy Nolan: Jack Lynch: A glimpse into the life of the first Cork-born Taoiseach. echolive.ie, 20 czerwca 2020. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Jack Lynch, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ a b c Jack Lynch. electionsireland.org. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d Mr. Jack Lynch. oireachtas.ie. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ Doctor of Laws Jack Lynch. ul.ie. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).