Jakość wody w kąpieliskach

Jakość wody w kąpieliskach jest badana w celu ochrony środowiska oraz zdrowia publicznego, a także mając na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wody w kąpieliskach oraz ochronę takiej wody przed dalszym zanieczyszczeniem.

W Unii Europejskiej od 2006 r. obowiązują kryteria oceny jakości wody w kąpielisku dyrektywy 2006/7/WE, które zostały uzupełnione o wymagania jakościowe wody. Europejska Agencja Środowiska przez jakiś czas mimo to prezentowała wyniki badań co do jakości wody w kąpieliskach względem poprzedniej Dyrektywy 76/160/EEC.

Oceny jakości wody w latach 1975–2014 w UE

W 1975 r. Rada Unii Europejskiej określiła wymogi jakościowe dla wody w kąpieliskach, gdzie zostały ustalone parametry wytyczne (G) oraz obowiązkowe (I) Dyrektywy 76/160/EEC^[1].

Możliwe wyniki w raportach
Wynik
Kąpielisko spełnia wymogi wytyczne (G)
Kąpielisko spełnia wymogi obowiązkowe (I)
Kąpielisko nie spełnia wymogów obowiązkowych
Kąpielisko zamknięte lub nieczynne
Niewystarczająca ilość próbek
Brak badania

Czynniki wymogów jakościowych dla wody w kąpieliskach Dyrektywy 76/160/EEC^[1]
Parametr	Wymogi wytyczne (G)	Wymogi obowiązkowe (I)	Uwagi
Wymogi mikrobiologiczne
Pałeczka okrężnicy (bakterie E.coli) ogółem	≤ 500/100 ml	≤ 10000/100 ml	Fermentacja w wielu probówkach. Subkultury w dodatnich probówkach na potwierdzenie.
Pałeczka okrężnicy (bakterie E.coli) w odchodach	≤ 100/100 ml	≤ 2000/100 ml
Paciorkowce w odchodach	≤ 100/100 ml	≤ 2000/100 ml
Salmonella		0/ 1 litr
Enterowirusy		0 PFU/ 10 litrów
Wymogi fizyczno-chemiczne
pH		6—9	Elektrometria z kalibracją na pH 7 i 9
Kolor		Brak anormalnych zmian w kolorze
Oleje mineralne	≤ 0,3 mg/litr	Brak widocznego filmu na powierzchni wody i brak zapachu
Substancje aktywne na powierzchni reagujące z niebieskim metylenem	≤ 0,3 mg/litr (siarczan laurylowy)	Brak trwałej piany
Fenole (wskaźniki fenolu)	≤ 0,005 mg/litr C₆H₅OH	≤ 0,005
Przejrzystość	do 2 m	do 1 m
Rozpuszczony tlen % saturacji	od 80% do 120%	–	Metoda Winklera lub metoda elektrometryczna (miernik tlenu)
Pozostałości smoliste oraz materiały pływające, takie jak drewno, przedmioty plastikowe, butelki, pojemniki szklane, plastikowe, skórzane lub wszelkie inne substancje. Odpady lub odłamki.	brak
Amoniak
Azot Kjeldahla
Inne substancje uważane za wskaźnik zanieczyszczenia
Pestycydy (paration, HCH, dieldrina)			Ekstrakcja odpowiednimi rozpuszczalnikami i badanie chromatograficzne
Metale ciężkie takie jak: arsen, kadm, chrom, ołów, rtęć			Absorpcja atomowa, ewentualnie poprzedzona ekstrakcją
Cyjanki			Spektrofotometria absorpcyjna z wykorzystaniem właściwego odczynnika
Azotany i fosforany			Spektrofotometria absorpcyjna z wykorzystaniem właściwego odczynnika

Powyższe wymagania dyrektywy 76/160/EWG nadal mają zastosowanie wobec państw członkowskich, w których transpozycja nowej dyrektywy (z 2006 r.) nie została zakończona^[2].

Oceny jakości wody od 2015 w UE

W 2006 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej określiła w nowej dyrektywie kąpieliskowej kryteria oceny jakości wody w kąpielisku przeprowadzanej przez państwa członkowskie od sezonu kąpielowego 2015 r.^[3]

Klasyfikacja wody w kąpielisku:

„niedostateczną”,
„dostateczną”,
„dobrą”,
„doskonałą”.

Kryteria oceny jakości wody w kąpielisku dla wód przybrzeżnych i przejściowych^[3]
Parametr	Jakość doskonała	Jakość dobra	Jakość dostateczna	Metody referencyjne analizy
Enterokoki jelitowe	100 jtk/100 ml^[a]	200 jtk/100 ml^[a]	185 jtk/100 ml^[b]	ISO 7899-1 lub ISO 7899-2
Pałeczka okrężnicy (Escherichia coli)	250 jtk/100 ml^[a]	500 jtk/100 ml^[a]	500 jtk/100 ml^[b]	ISO 9308-3 lub ISO 9308-1

Kryteria oceny jakości wody w kąpielisku dla wód wewnętrznych^[3]
Parametr	Jakość doskonała	Jakość dobra	Jakość dostateczna	Metody referencyjne analizy
Enterokoki jelitowe	200 jtk/100 ml^[a]	400 jtk/100 ml^[a]	330 jtk/100 ml^[b]	ISO 7899-1 lub ISO 7899-2
Pałeczka okrężnicy (Escherichia coli)	500 jtk/100 ml^[a]	1000 jtk/100 ml^[a]	900 jtk/100 ml^[b]	ISO 9308-3 lub ISO 9308-1

W 2011 r. Komisja Europejska ustanowiła symbole informujące o klasyfikacji wody w kąpielisku, a także symbole informujące o zakazie kąpieli lub zaleceniu niekąpania się^[4]^[5].

Wymagania jakościowe wody w kąpieliskach w Polsce

W Polsce została już dokonana transpozycja nowej dyrektywy 2006/7/WE dot. oceny oraz klasyfikacji wody w kąpielisku. Wymagania mikrobiologiczne zostały już wprowadzone w polskim prawie przez Minister Zdrowia w 2011 r.^[6]

Wymagania mikrobiologiczne^[6]
Parametr	Wartość dopuszczalna	Metody referencyjne badań
Enterokoki jelitowe	≤400 jtk/100 ml (lub NPL/100 ml)	ISO 7899-1 lub ISO 7899-2
Pałeczka okrężnicy (Escherichia coli)	≤1000 jtk/100 ml (lub NPL/100 ml)	PN-EN ISO 9308-3 lub PN-EN ISO 9308-1

Inne wymagania nadzorowane wizualnie^[6]:

brak → Zakwit sinic (smugi, kożuch, piana)
brak → Rozmnożenie się makroalg lub fitoplanktonu morskiego
brak → Obecność w wodzie zanieczyszczeń, takich jak materiały smoliste powstające wskutek rafinacji, destylacji lub jakiejkolwiek obróbki pirolitycznej w szczególności pozostałości podestylacyjnych, lub szkło, tworzywa sztuczne, guma oraz inne odpady (w ilości nie dającej się natychmiast usunąć)

Uwagi

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Oparte na ocenie 95-percentyla
↑ ^a ^b ^c ^d Oparte na ocenie 90-percentyla

Przypisy

↑ ^a ^b Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z dnia 8 grudnia 1975 r. dotycząca jakości wody w kąpieliskach (76/160/EWG) Dz.U. L 31 z 5.2.1976
↑ Jakość wody w kąpieliskach (do roku 2014). Europe Direct, 2011-03-16. [dostęp 2013-06-09].
↑ ^a ^b ^c Dyrektywa 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dz.U. L 64 z 4.3.2006, s. 37)
↑ Decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej z dnia 27 maja 2011 r. (2011/321/UE) Dz.U. L 143/38 z 31.5.2011
↑ Signs and symbols adopted by the Commission. Environment Directorate-General of the European Commission. [dostęp 2012-07-27].
↑ ^a ^b ^c Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. ws. prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. z 2011 r. nr 86, poz. 478)

Linki zewnętrzne

Przegląd danych jakości wody w kąpieliskach (ang.) Europejska Agencja Środowiska

[p95-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Oparte na ocenie 95-percentyla

[p90-5] Oparte na ocenie 90-percentyla

[76/160/EWG-en-1] Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z dnia 8 grudnia 1975 r. dotycząca jakości wody w kąpieliskach (76/160/EWG) Dz.U. L 31 z 5.2.1976

[2] Jakość wody w kąpieliskach (do roku 2014). Europe Direct, 2011-03-16. [dostęp 2013-06-09].

[2006/7/WE-3] Dyrektywa 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dz.U. L 64 z 4.3.2006, s. 37)

[6] Decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej z dnia 27 maja 2011 r. (2011/321/UE) Dz.U. L 143/38 z 31.5.2011

[7] Signs and symbols adopted by the Commission. Environment Directorate-General of the European Commission. [dostęp 2012-07-27].

[DU2011.86.478-8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. ws. prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. z 2011 r. nr 86, poz. 478)

[1]

[2]

[3]

[a]

[b]

[4]

[5]

[6]