Jakub Rotbaum
Jakub Rotbaum (ur. 11 lipca 1901 w Żelechowie, zm. 30 stycznia 1994 we Wrocławiu) – polski i żydowski reżyser teatralny i malarz, od roku 1949 mieszkający we Wrocławiu.
| Data i miejsce urodzenia |
11 lipca 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 stycznia 1994 |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujSyn Dawida. Starszy brat Lii Rotbaum, również reżysera. Ukończył Szkołę Sztuk Zdobniczych, Akademię Sztuk Pięknych i Szkołę Filmową w Warszawie. W roku 1930 objął kierownictwo artystyczne Trupy Wileńskiej. W 1934 także moskiewskie Studio Teatralne przy Państwowym Teatrze Żydowskim. Współpracował także z Teatrem Młodych[1].
W roku 1938 wyjechał do Paryża, w roku 1940 do Nowego Jorku. Działał w teatrach w Ameryce, Australii, Anglii i Francji.
Do Wrocławia przyjechał w 1949 z inicjatywy Idy Kamińskiej. Do 1952 kierownik artystyczny teatru żydowskiego we Wrocławiu, później (do 1962) kierownik polskiej sceny dramatycznej w tym mieście, a następnie jej reżyser. Do roku 1967, kiedy formalnie przeszedł na emeryturę, reżyserował liczne spektakle, w tym klasyki (jak „Hamlet” Szekspira, „Opera za trzy grosze” Brechta, „Trzy siostry” Czechowa), także polskiej (jak „Wesele” Wyspiańskiego). W 1950 roku Rotbaum, po raz pierwszy na polskiej ziemi, wystawił w Dolnośląskim Teatrze Żydowskim swój „Sen o Goldfadenie”, a w 1952 roku już w Teatrze Polskim we Wrocławiu „Człowieka z karabinem” Pogodina. Pracował gościnnie również w innych miastach, w tym w Warszawie, a także za granicą (w São Paulo, Paryżu i Bukareszcie). Później nadal aktywny zawodowo, ale po wydarzeniach marcowych '68 pozwolono mu już tylko na pracę z repertuarem żydowskim. Wystawiał sztuki nietypowe w czasach realizmu socjalistycznego[2].
Pochowany na nowym cmentarzu żydowskim przy ulicy Lotniczej we Wrocławiu.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 kwietnia 1956)[3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1954)[4]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1955)[5]
Nagrody
edytuj- Nagroda Państwowa II stopnia za inscenizację i reżyserię sztuki Pogodina pt. Człowiek z karabinem w Państwowym Teatrze Polskim we Wrocławiu (1952)[6][7]
- Nagroda Państwowa III stopnia (1953)[8]
Przypisy
edytuj- ↑ Michael C. Steinlauf, Yung-teater [online], encyclopedia.yivo.org [dostęp 2024-10-22].
- ↑ Artur Hofman na podstawie rozmowy z Rafałem Dajborem, Kolory Teatru Według Jakuba Rotbauma, „Słowo Żydowskie” (nr 11), listopad 2023, str.16.
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 834 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej i pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1458 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 3, poz. 27 - Uchwała Rady Państwa z dnia 22 lipca 1955 r. nr 0/1400 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KLC PZPR. [dostęp 2024-08-02].
- ↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 3.
- ↑ Dziennik Polski, rok IX, nr 173 (2948), s. 7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Biografia na stronie Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu
- Nasze Miasto
- Museum of Family History Jakub Rotbaum, Yiddish Actor, Director and Artist