Jamim Noraim
Jamim Noraim[1] (hebr. ימים נוראים[2], jid. ימים־נוראָים Jomim-Neroim / Jomim-Nojroim) – w judaizmie, dziesięć dni w początku nowego roku (według kalendarza żydowskiego[3]), od Rosz ha-Szana do Jom Kipur. Przeznaczone są one na modlitwę, żal za popełnione grzechy, pokutę i oczyszczenie[1][2].
 Żydzi modlący się w synagodze podczas święta Jom Kippur kończącego Jamim Noraim (Maurycy Gottlieb, 1878). | |
| Dzień |
1–10 dzień tiszri |
|---|---|
| Typ święta | |
| Religie | |
| Inne nazwy |
Groźne Dni, |
W tradycji polskiej nazywa się je Groźnymi Dniami lub Strasznymi Dniami (tłumaczenie nazwy hebrajskiej Jamim Noraim), używa się także określeń Dziesięć Dni Pokuty (Skruchy) (hebr. Aseret Jeme(j) T(e)szuwa, jid. עשֹרת־ימי־תּשובֿה Aseres-Jemej-Tszuwe / Aseres-Jimej-Tszuwe) bądź krócej Dni Pokuty, Pokutne Dni[1].
Okres ten wypada we wrześniu lub październiku[4]. Według tradycji żydowskiej, w pierwszym dniu nowego roku (Rosz ha-Szana) w niebie otwierane są trzy księgi: pierwsza – „Księga Życia” [Żyjących] (Sefer ha-Chajim), w której zapisywane są osoby czyniące dobro; druga – „Księga Śmierci”, w której spisywani są niepoprawni grzesznicy; oraz trzecia – dla osób, których nie można jednoznacznie ocenić. Księgi mają pozostawać otwarte do Jom Kippur, kiedy zapada werdykt. Postępowanie wiernego w czasie tych dni może mieć wpływ na końcowy osąd[1], a w szczególności trzy jego działania: teszuwa (skrucha), tefila (modlitwa) i cedaka (dobry uczynek – zazwyczaj jałmużna)[2]. Jest to więc czas pokuty, skruchy i rytualnego oczyszczenia[1]. Dekret Boga ma wyznaczać, kto w rozpoczynającym się roku będzie miał dobre życie, a kto złe oraz kto będzie żył, a kto umrze. Świętu Rosz ha-Szana i „Strasznym Dniom” towarzyszą życzenia przekazywane sobie przez wyznawców: „Obyście byli zapisani (w Księdze Życia) i opieczętowani na dobry rok”[2].
W okresie Jamim Noraim śpiewana jest modlitwa Awinu Malkenu. Od czasów gaonów do codziennej modlitwy szmone esre wierni dołączają wówczas także Zochrenu le-chajim i Be-Sefer Chajim, które zawierają błagania o zapisanie w Księdze Życia[1].
Podczas Jamim Noraim praca jest dozwolona w dni powszednie, czyli z wyłączeniem szabatu[2]. Szabat przypadający podczas „Strasznych Dni” nosi nazwę Szabat Szuwa („Szabat Powrotu”)[1][2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Magdalena Bendowska: Jamim Noraim. [w:] Polski słownik judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2018-08-14]. (pol.).
- ↑ a b c d e f American-Israeli Cooperative Enterprise: Jewish Holidays: Days of Awe – Asseret Yimei T’Shuva. American-Israeli Cooperative Enterprise, 2008. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
- ↑ Thomson Gale (red.): Jewish High Holy Days. [w:] Encyclopaedia Judaica [on-line]. Encyclopedia.com. [dostęp 2018-08-12]. (ang.).
- ↑ yamim noraʾim, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-08-14] (ang.).