Jan (Snyczow)
Jan, imię świeckie Iwan Matwiejewicz Snyczow (ur. 9 października 1927 w Nowej Majaczce, zm. 2 listopada 1995 w Petersburgu) – metropolita Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
| Iwan Snyczow | |
| Metropolita petersburski i ładoski | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
9 października 1927 |
| Data i miejsce śmierci |
2 listopada 1995 |
| Miejsce pochówku |
Cmentarz Mikołajewski↗ |
| Metropolita petersburski i ładoski | |
| Okres sprawowania |
1990–1995 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
8 października 1956 |
| Diakonat |
9 czerwca 1946 |
| Prezbiterat |
14 stycznia 1948 |
| Chirotonia biskupia |
12 grudnia 1965 |
| Data konsekracji |
12 grudnia 1965 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||
| Współkonsekratorzy |
Manuel (Lemieszewski), Aleksy (Ridigier), Antoni (Bloom), Donat (Szczogolew), Filaret (Denysenko), Pitirim (Nieczajew), Jonatan (Kopołowicz) | ||||||
| |||||||
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie chłopskiej. W 1942 rozpoczął naukę w technikum przemysłu w Orsku, jednak po dwóch latach został zmobilizowany i walczył przez rok na froncie II wojny światowej w szeregach Armii Czerwonej. Od dzieciństwa był głęboko wierzący. W 1946 złożył śluby w riasę. 9 czerwca tego samego roku arcybiskup czkałowski Manuel (Lemieszewski) wyświęcił go na diakona i skierował do pracy w soborze św. Mikołaja w Czkałowie. 14 stycznia 1948 Iwan Snyczow przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1949–1951 uzupełniał wykształcenie teologiczne w seminarium duchownym w Saratowie (przyjęty od razu do drugiej klasy), zaś w 1955 ukończył wyższe studia w tym kierunku na Leningradzkiej Akademii Teologicznej. 8 października 1956 złożył wieczyste śluby zakonne i został skierowany do Mińska w charakterze wykładowcy miejscowego seminarium duchownego. W roku następnym został przeniesiony do Czeboksar, do pracy jako osobisty sekretarz ordynariusza eparchii czeboksarskiej[1].
Od września 1960 służył w soborze Opieki Matki Bożej w Kujbyszewie. W 1961 został ihumenem, zaś w 1964 – archimandrytą[1].
12 grudnia 1965 miała miejsce jego chirotonia na biskupa syzrańskiego, wikariusza eparchii kujbyszewskiej i uljanowskiej, w której jako konsekratorzy wzięli udział metropolici kruticki i kołomieński Pimen, kujbyszewski i uljanowski Manuel, arcybiskupi talliński i estoński Aleksy, suroski Antoni oraz biskupi kałuski i borowski Donat, dmitrowski Filaret, wołokołamski Pitirim oraz tegelski Jonatan. 3 lutego 1966 biskup Jan uzyskał tytuł naukowy magistra nauk teologicznych. Od 20 marca 1969 był ordynariuszem eparchii kujbyszewskiej i syzrańskiej. 9 września 1976 został podniesiony do godności arcybiskupiej[1].
20 czerwca 1990 mianowany metropolitą leningradzkim i ładoskim. Zmarł w 1995 w tym samym mieście, na bankiecie wydanym przez bank Sankt-Petersburg[1].
Poglądy
edytujPo objęciu katedry petersburskiej metropolita Jan (Snyczow) rozpoczął publikację cyklu prac, w których twierdził, iż Rosjanie są narodem przeznaczonym do obrony prawosławia, świadczenia o Chrystusie w świecie i cierpienia dla zbawienia wszystkich ludzi („naród-bogonośca”)[2]. Zdaniem metropolity historia Rosji jest kontynuacją Nowego Testamentu[3]. Twierdził on, iż naturę narodu rosyjskiego tworzą trzy cechy: „dzierżawność” (dążenie do budowy silnego państwa, rządzonego przez carów), „religijność” (przywiązanie do prawosławia) oraz „kolektywizm” (nacjonalizm połączony z przyjaznym, ojcowskim stosunkiem do innych narodów)[3]. Duchowny utożsamiał kulturę zachodnioeuropejską z Antychrystem, twierdząc, iż pragnie ona zniszczyć typowe cechy kultury rosyjskiej, tym samym pozbawiając ją nadanej przez Boga misji[3]. Jan (Snyczow) był zdecydowanym przeciwnikiem ekumenizmu, dopuszczając jedynie nawracanie na prawosławie chrześcijan innych wyznań, oraz katolicyzmu, który uważał za równoznaczny z moralnym relatywizmem oraz dążeniem papieży do świeckiej władzy[4]. Krytykował władze współczesnej mu Rosji za prozachodnią orientację polityczną. W literaturze pojawiają się również jego oskarżenia o antysemityzm[5].
Uważany jest za twórcę koncepcji terenu kanonicznego, według której istnieją obszary historycznie i moralnie przynależne do konkretnych Kościołów autokefalicznych. W ten sposób bronił jedności Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przeciwko koncepcji jego podziału na mniejsze Kościoły działające na terytoriach nowych państw powstałych po rozpadzie ZSRR[6].
Był autorem tekstów, w których głosił apologię postępowania cara Iwana Groźnego, twierdząc, iż najczęściej zarzucane mu czyny niezgodne z nauką Cerkwi (wielożeństwo, zabójstwo syna Iwana Iwanowicza) powinny być traktowane jako mity i oszczerstwa wobec wybitnego władcy Rusi[7]. Sprzeciwiał się natomiast kanonizacji cara Mikołaja II i jego rodziny, gdyż twierdził, że car ten nie miał prawa zrzec się tronu[8].
W okresie zarządzania przez niego eparchią petersburską zyskała ona opinię jednej z najbardziej konserwatywnych, czy wręcz szowinistycznych[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Иоанн (Снычев). [dostęp 2012-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-23)].
- ↑ O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.57-58
- ↑ a b c O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.58
- ↑ O. Nadskakuła, Uprzedzenia..., s.59
- ↑ a b Умер митрополит Петербургский и Ладожский Иоанн. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-22)].
- ↑ Ławreszuk M., Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7507-045-3, s.93
- ↑ Ложь и правда о Грозном Царе. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-05)].
- ↑ Osipow A.: O kanonizacii posledniego russkogo caria. istina.ucoz.ru. [dostęp 2012-04-07]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- O. Nadskakuła, Uprzedzenia między Polakami i Rosjanami. Religijny aspekt problemu, Ibidem, Łódź 2009, ISBN 978-83-88679-86-5