Janina Biesiadecka
Janina Biesiadecka, pierwotnie Fryderyka Praeger, ps. Janina Urbanowicz (ur. 10 marca 1894 w Krakowie, zm. 11 lutego 1944 w Warszawie) – polska aktorka teatralna.
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 lutego 1944 |
| Zawód, zajęcie |
aktorka |
Życiorys
edytujUrodziła się 10 marca 1894 jako Fryderyka Praeger, w rodzinie żydowskiej Eliasza i Józefy z Mandllów[1]. Ukończyła gimnazjum i Szkołę Dramatyczną w Krakowie. Aktorstwa uczyła się u Zofii Czaplińskiej. W początkowej fazie kariery używała pseudonimu Janina Urbanowicz. 31 października 1917 wyszła za mąż za Zygmunta Biesiadeckiego[1], również aktora. Przyjąwszy jego nazwisko zakończyła działalność pod pseudonimem.
Podczas I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej prowadziła działalność kulturalno-oświatową wśród żołnierzy[1]. W latach 1914–1918 występowała w teatrze ludowym w Krakowie, a w latach 1918–1932 w Teatrze Polskim w Poznaniu. Od 1932 do 1935 grała w Teatrze Polskim w Katowicach, a następnie w Teatrze Kameralnym w Częstochowie (1935–1936), Teatrze Malickiej w Warszawie (1936–1937) oraz w Teatrze Miejskim w Łodzi (1937–1939). W 1920 urodziła syna – Zygmunta[2]. W styczniu 1944 została, wraz z mężem, aresztowana przez Niemców[3]. Oboje rozstrzelano 13 stycznia (lub 11 lutego[2]) 1944 w Warszawie – w egzekucji przy ul. Górczewskiej (róg Płockiej) lub w ruinach getta[4].
Grała głównie role pierwszoplanowe – amantek, kobiet naiwnych i bohaterek romantycznych, szczególnie w sztukach Aleksandra Fredry[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 16. [dostęp 2021-06-30].
- ↑ a b c pr. zbior., Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań, 1981, s. 57, ISBN 83-01-02722-3.
- ↑ Na podstawie bazy filmpolski.pl
- ↑ Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939–1944. Warszawa: Interpress, 1970, s. 346.