Janina Garścia

Janina Garścia
Imię i nazwisko	Janina Gressel z d. Garścia
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1920 ; Kraków
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	1 marca 2004 ; Kraków
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytorka, pedagog
	Odznaczenia

Janina Garścia, zamężna Gressel (ur. 12 marca 1920 w Krakowie, zm. 1 marca 2004 tamże) – polska kompozytorka i pedagog.

Życiorys

W roku 1945 ukończyła Szkołę Muzyczną im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie (klasa fortepianu prof. Olgi Stolfowej), a następnie studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (kompozycja u S. Wiechowicza i dyrygentura u A. Malawskiego). Od 1946 pracowała jako nauczyciel gry na fortepianie w krakowskich szkołach; najpierw w Szkole Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego (1946–1950), a później, przez wiele lat, w Szkole Muzycznej I stopnia im. Stanisława Wiechowicza (1951–1995)^[1]^[2].

Dorobek kompozytorski

Skomponowała około 700 utworów dla dzieci i młodzieży, głównie na fortepian, a także na wiolonczelę, obój, flet prosty i perkusję. Ponadto autorka utworów na cztery wiolonczele, dwa fortepiany, kapelę ludową; ma w dorobku ilustracje muzyczne, utwory polirytmiczne, utwory na fortepian i perkusję dla jednego wykonawcy, utwory na fortepian z towarzyszeniem muzyki elektronicznej i taśmy magnetofonowej.

Wybrane utwory

Najłatwiejsze utwory dla dzieci (1946)
Łamigłówki (1958)
Mała suita na dwa fortepiany (1961)
Zrytmizowany świat na fortepian i dziecięce instrumenty perkusyjne dla jednego wykonawcy (1974)
Impresje wioloczelowe (1981)
Bajki dźwiękiem pisane (1994)
6 Ekspresyjnych miniatur (1997)

Aranżacje

Część jej utworów została zaaranżowana na akordeon i zespół harmonijek ustnych; wiele kompozycji (szczególnie na fortepian) znalazło się w zbiorach edukacyjnych muzyki dziecięcej wydawanych w Austrii, Japonii, byłych Czechosłowacji, NRD i ZSRR.

Nagrody i odznaczenia

Laureatka nagrody resortowej I stopnia (1973), nagrody Prezesa Rady Ministrów (1975); odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1983), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1979), Złotą Odznaką miasta Krakowa (1972).

Upamiętnienie

W Lublińcu, Chrzanowie, Jeleniej Górze i Tczewie jest patronką szkół muzycznych.

Od 1993 odbywa się w Stalowej Woli Międzynarodowy Konkurs im. Janiny Garści^[3]. Kompozytorka jest też patronką Festiwalu Polskiej Muzyki Współczesnej dla Pianistów w Lublińcu^[4].

Przypisy

↑ Garścia Janina [w:] Encyklopedia Krakowa, s. 233, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków 2000
↑ Historia. wiechowicz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-14)].
↑ VIII Międzynarodowy Konkurs im. Janiny Garści 23–26 maja 2018. psmstalowawola.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-05)].
↑ X Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej dla Pianistów imienia Janiny Garści 9–10 kwietnia 2019. psm-lubliniec.com.pl. [dostęp 2020-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-05)].

Bibliografia

Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987, s. 238. ISBN 83-224-0344-5. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 300. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, edycja 3, Warszawa 1993

[1] Garścia Janina [w:] Encyklopedia Krakowa, s. 233, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków 2000

[2] Historia. wiechowicz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-14)].

[3] VIII Międzynarodowy Konkurs im. Janiny Garści 23–26 maja 2018. psmstalowawola.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-05)].

[4] X Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej dla Pianistów imienia Janiny Garści 9–10 kwietnia 2019. psm-lubliniec.com.pl. [dostęp 2020-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-05)].

[1]

[2]

[3]

[4]