Jean Gabin

aktor francuski

Jean Gabin, właśc. Jean-Alexis Gabin Moncorgé (ur. 17 maja 1904 w Paryżu, zm. 15 listopada 1976 w Neuilly-sur-Seine) – francuski aktor filmowy i teatralny.

Jean Gabin
Ilustracja
Jean Gabin w 1955
Imię i nazwisko

Jean-Alexis Gabin Moncorgé

Data i miejsce urodzenia

17 maja 1904
Paryż

Data i miejsce śmierci

15 listopada 1976
Neuilly-sur-Seine

Zawód

aktor

Współmałżonek

Gaby Basset,
Suzanne Marguerite Jeanne Mauchain (rozwód), Dominique Fournier (rozwód)

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Wojskowy (Francja) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie z tradycjami aktorskimi i – pomimo początkowej niechęci – jako nastolatek rozpoczął statystowanie w sztukach teatralnych. Karierę rozpoczął na scenie Folies Bergère, a od początku lat trzydziestych zaczął pojawiać się na ekranie filmowym. Pierwsze filmy, w których występował Jean Gabin, ostro malowały czarne strony życia, wskazując na nie jako na przyczyny postępowania ludzi, nie zawsze złych z natury, choć często przywodzonych do zła przez biedę i przeciwności losu. Podobieństwo ról w filmach tzw. realizmu poetyckiego stworzyło złączoną z Gabinem postać fatalistycznego, cichego antybohatera, człowieka osamotnionego i zdeklasowanego, choć mocnego.

Przed wojną wystąpił w dwóch znaczących francuskich filmach: Towarzyszach broni (film znany na Zachodzie jako Wielkie złudzeniaLa Grande Illusion) oraz w Ludziach za mgłą.

2 września 1939 został wcielony do francuskiej marynarki wojennej i brał udział w walkach. Po klęsce Francji wyjechał do Hollywood, gdzie przebywał krótko i nie odegrał znaczącej roli. Po zagraniu w dwóch filmach zgłosił się w 1943 na ochotnika do oddziałów Wolnej Francji i brał udział w operacji normandzkiej. W wojsku pozostał do końca II wojny światowej.

Po wojnie wrócił do filmu. Grał sporo, ale przyjmował jedynie role w ambitnych filmach. Odrzucił propozycję zagrania roli Jo w filmie Cena strachu. Sądził bowiem, że jego fani mogą źle odebrać to, iż gra tchórza (rolę ostatecznie przyjął Charles Vanel). Tworzył wiele różnorodnych postaci, z których najpopularniejszą stał się inspektor Maigret. Pomimo że jego nazwisko było rozpoznawane na świecie, nie zdecydował się już więcej wystąpić w hollywoodzkich produkcjach. Uważany jest za jednego z największych aktorów francuskich.

Współpracował z największymi reżyserami francuskimi, m.in.: Julienem Duvivierem, Jeanem Renoirem i Marcelem Carné. Dwukrotnie zdobył Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora na MFF w Berlinie i dwukrotnie Puchar Volpiego dla najlepszego aktora na MFF w Wenecji. W 1953 został uhonorowany przez francuskie dziennikarki nagrodą Lemon Prize, jako najbardziej złośliwy francuski aktor. Za swoje zasługi został odznaczony Legią Honorową IV klasy. W 1976 przewodniczył pierwszej ceremonii wręczania francuskich nagród filmowych – Cezarów.

Był trzykrotnie żonaty: 1. Gaby Basset (1925–1930), 2. Suzanne Marguerite Jeanne Mauchain (1933–1939; rozwód), 3. Dominique Fournier (1949–1976; rozwód). Z trzecią żoną miał troje dzieci: Florence (ur. 1950), Valérie (ur. 1952) i Mathias (ur. 1956). Jego wieloletnią kochanką była Marlene Dietrich, która nazywała go „miłością swojego życia”. Jego pasją była hodowla rasowego bydła.

Zmarł na białaczkę w podparyskiej miejscowości Neuilly-sur-Seine. Jego ciało zostało skremowane i rozsypane z wojskowymi honorami do morza z okrętu „Détroyat”.

3 października 1998 Poczta Francuska wyemitowała znaczek pocztowy z jego wizerunkiem. Jego portret znalazł się również na znaczku pocztowym wyemitowanym przez Pocztę Niemiecką.

Filmografia (wybór)

edytuj
 
Jean Gabin, 1939

Odznaczenia

edytuj

Nagrody

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
chat 2
INTERN 2