John le Carré

John le Carré
	; John le Carré (2008)
Imię i nazwisko	David John Moore Cornwell
Data i miejsce urodzenia	19 października 1931 ; Poole
Data i miejsce śmierci	12 grudnia 2020 ; Truro, Wielka Brytania
Narodowość	angielska
Język	angielski
Alma Mater	Uniwersytet w Bernie; Lincoln College w Oksfordzie
Dziedzina sztuki	literatura
	Ważne dzieła
	Ze śmiertelnego zimna; Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg; Jego uczniowska mość; Ludzie Smileya; Wierny ogrodnik;
	Nagrody
	Złoty Sztylet: 1963 Ze śmiertelnego zimna, 1977 Jego uczniowska mość; Somerset Maugham Award: 1964 Ze śmiertelnego zimna; Nagrody im. Edgara Allana Poe: Najlepsza powieść, 1965 Ze śmiertelnego zimna; Mystery Writers of America: 1984; Martin Beck Award: 1986 Szpieg doskonały;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2020-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

John le Carré, właśc. David John Moore Cornwell (ur. 19 października 1931 w Poole, zm. 12 grudnia 2020 w Truro^[1]^[2]) – brytyjski pisarz, autor kryminałów. W młodości funkcjonariusz MI6. Wiele z jego powieści zostało zekranizowanych.

Życiorys

Urodził się 19 października 1931 w Poole, w Dorset, jako drugi syn Ronalda i Olivii Glassy Cornwellów. Kiedy miał kilka lat, ojciec został skazany za oszustwa, a matka porzuciła rodzinę.

Uczył się w Sherborne School, przez rok studiował na Uniwersytecie w Bernie (reminiscencje w powieści Szpieg doskonały), studiował na Lincoln College w Oksfordzie.

W latach 1950–1952 pracował dla brytyjskiego wywiadu wojskowego w Wiedniu. W 1954 ożenił się z Ann Alison Veronicą Sharp. Porzucił studia w Oksfordzie, aby uczyć w Millfield Junior School (1954–1955). W latach 1955–1956 powrócił na studia i ukończył je.

W latach 1956–1958 wykładał języki nowożytne w Eton College. W latach 1959–1964 był pracownikiem brytyjskiej służby zagranicznej; pracował w Bonn i Hamburgu. Podwójny agent Kim Philby zdemaskował go jako funkcjonariusza MI6.

Pierwszą powieść Budzenie zmarłych napisał w 1961 pod pseudonimem „John le Carré”. Jego książki utrzymane są w klimacie szpiegowskim i nie stronią od wątków autobiograficznych. Pierwszym dużym sukcesem była opublikowana w 1963 powieść Ze śmiertelnego zimna. W 1965 zrezygnował z pracy w ministerstwie spraw zagranicznych aby zostać zawodowym pisarzem.

Napisał scenariusz odcinka serialu Armchair Theatre, pod tytułem The End of the Line wyemitowanego w 1970 roku

W 1971 rozwiódł się, a następnie ożenił z Valerie Jane Eustace.

Wystąpił jako dowódca w filmie Mała doboszka z 1984 roku.

W 2020 został laureatem Nagrody im. Olofa Palmego za 2019 rok^[3].

Publikacje

Powieści

Call for the Dead (1961); Budzenie zmarłych (Wydawnictwo Amber, 2002, przeł. Radosław Januszewski)
A Murder of Quality (1962); Perfekcyjne morderstwo (1992, przeł. Michał Ronikier); Morderstwo doskonałe (Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Monika Wiśniewska); powieść detektywistyczna
The Spy Who Came in from the Cold (1963); Ze śmiertelnego zimna (1986, przeł. Piotr Pieńkowski i Adam Szostkiewicz, 2. obieg; 1990, przeł. Robert Stiller); Uciec z zimna (Wydawnictwo Amber, 2002, przeł. Jan Kraśko); Z przejmującego zimna (2008, przeł. Jan Kraśko)
The Looking-Glass War (1965); Wojna w lustrze (1993, przeł. Ludwik Dorn); Za późno na wojnę (Wydawnictwo Amber, 2003, przeł. Radosław Januszewski)
A Small Town in Germany (1968); Miasteczko w Niemczech (2002, przeł. Radosław Januszewski); Małe miasteczko w Niemczech (Wydawnictwo Sonia Draga, 2010, przeł. Jan Rybicki)
The Naïve and Sentimental Lover (1971); Naiwny i sentymentalny kochanek (1993, przeł. Tomasz Bieroń); powieść psychologiczna
Tinker, Tailor, Soldier, Spy (1974); Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg (2000, przeł. Ewa Życieńska; 2010, przeł. Jan Rybicki); Szpieg (Świat Książki, 2011, przeł. Jan Rybicki)
The Honourable Schoolboy (1977); Jego uczniowska mość (1996, przeł. Robert Sudół)
Smiley’s People (1979); Ludzie Smileya (1999, przeł. Maciej Świerkocki)
The Little Drummer Girl (1983); Mała doboszka (1994, przeł. Ewa Życieńska; 2009, przeł. Bohdan Maliborski)
A Perfect Spy (1986); Szpieg doskonały (1996, przeł. Paweł Korombel; 2003, przeł. Jan Rybicki)
The Russia House (1989); Russia House (1991, przeł. Ewa Życieńska; Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Monika Wiśniewska)
The Secret Pilgrim (1991); Znakomity uczeń (1996, przeł. Jerzy Morka); Tajny pielgrzym (2000, przeł. Jerzy Kozłowski)
The Night Manager (1993); Nocny recepcjonista (1995, przeł. Paweł Korombel)
Our Game (1995); Nasza gra (1995, przeł. Maciej Pertyński)
The Tailor of Panama (1996); Krawiec z Panamy (1997, przeł. Paweł Korombel; Wydawnictwo Sonia Draga, przeł. Jerzy Kozłowski)
Single & Single (1999); Single & Single (1999, przeł. Ewa Życieńska)
The Constant Gardener (2001); Wierny ogrodnik (2001, przeł. Radosław Januszewski)
Absolute Friends (2003); Przyjaźń absolutna (2004, przeł. Jan Rybicki)
The Mission Song (2006); Pieśń misji (2007, przeł. Jan Rybicki)
A Most Wanted Man (2008); Bardzo poszukiwany człowiek (Wydawnictwo Sonia Draga, 2009, przeł. Jan Rybicki)
Our Kind of Traitor (2010); Zdrajca w naszym typie (Wydawnictwo Sonia Draga, 2011, przeł. Jan Rybicki)
A Delicate Truth (2012); Subtelna prawda (Wydawnictwo Sonia Draga, 2013, przeł. Paweł Korombel)
The Pigeon Tunnel: Stories from My Life (2016); Tunel z gołębiami: opowieści z mojego życia (Wydawnictwo Sonia Draga, 2017, przeł. Jan Rybicki)
A Legacy of Spies (2017); Szpiegowskie dziedzictwo (Wydawnictwo Sonia Draga, 2018, przeł. Jan Rybicki)
Agent Running in the Field (2019); Agent w terenie (Wydawnictwo Sonia Draga, 2021, przeł. Jan Rybicki)
Silverview (2021); Silverview (Wydawnictwo Sonia Draga, 2022, przeł. Jan Rybicki)

Nowele

Dare I Weep, Dare I Mourn? (1967) opublikowana w „The Saturday Evening Post” 28 stycznia 1967
What Ritual is Being Observed Tonight? (1968) opublikowana w „The Saturday Evening Post” 2 listopada 1968
The Writer and The Horse (1968) opublikowana w „The Savile Club Centenary Magazine” i „The Argosy”

Wydania zbiorowe

The Incongruous Spy (1964) zawierająca Budzenie zmarłych, Perfekcyjne morderstwo
The Quest for Karla (1982) zawierająca Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg, Jego uczniowska mość, Ludzie Smileya

Ekranizacje

Rok	Tytuł polski	Tytuł oryginalny	Tytuł(y) powieści	Reżyser	Dodatkowe informacje
1965	Szpieg, który przyszedł z zimnej strefy	The Spy Who Came In from the Cold	Ze śmiertelnego zimna; Z przejmującego zimna	Martin Ritt
1966	Śmiertelna sprawa	The Deadly Affair	Budzenie zmarłych	Sidney Lumet
1969	Cudzymi rękoma	The Looking Glass War	Wojna w lustrze; Za późno na wojnę	Frank Pierson
1979	Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg	Tinker, Tailor, Soldier, Spy	Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg		miniserial; scenarzysta le Carré
1982	Ludzie Smileya	Smiley’s People	Ludzie Smileya		miniserial; scenarzysta le Carré
1984	Mała doboszka	The Little Drummer Girl	Mała doboszka	George Roy Hill	le Carré wystąpił jako dowódca
1987	brak oficjalnego tłumaczenia tytułu	A Perfect Spy	Szpieg doskonały		miniserial; scenarzysta le Carré
1990	Wydział Rosja	The Russia House	Russia House	Fred Schepisi
1991	brak oficjalnego tłumaczenia tytułu	A Murder of Quality	Perfekcyjne morderstwo; Morderstwo doskonałe	Gavin Millar	produkcja TV; scenarzysta le Carré
2001	Krawiec z Panamy	The Tailor of Panama	Krawiec z Panamy	John Boorman	scenarzysta i producent wykonawczy le Carré
2005	Wierny ogrodnik	The Constant Gardener	Wierny ogrodnik	Fernando Meirelles
2011	Szpieg	Tinker Tailor Soldier Spy	Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg	Tomas Alfredson	producent wykonawczy le Carré; można go zobaczyć wśród gości na przyjęciu bożonarodzeniowym
2014	Bardzo poszukiwany człowiek	A Most Wanted Man	Bardzo poszukiwany człowiek	Anton Corbijn
2016	Zdrajca w naszym typie	Our Kind of Traitor	Zdrajca w naszym typie	Susanna White
2016	Nocny recepcjonista	The Night Manager	Nocny recepcjonista	Susanne Bier	miniserial

Przypisy

↑ RichardR. Lea RichardR., SianS. Cain SianS., John le Carré, author of Tinker Tailor Soldier Spy, dies aged 89, „The Guardian”, 13 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).
↑ John le Carré: Espionage writer dies aged 89, „BBC News”, 14 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).
↑ 2019 – David Cornwell / John Le Carré [online], palmefonden.se, 10 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-20] (ang.).

Bibliografia

Ludwik Dorn. Szpiedzy: Zgrzybiałe, niepotrzebne dzieci. „Literatura na Świecie”. 7(216), s. 137–172, lipiec 1989.

[1] RichardR. Lea RichardR., SianS. Cain SianS., John le Carré, author of Tinker Tailor Soldier Spy, dies aged 89, „The Guardian”, 13 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).

[2] John le Carré: Espionage writer dies aged 89, „BBC News”, 14 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-14] (ang.).

[3] 2019 – David Cornwell / John Le Carré [online], palmefonden.se, 10 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-20] (ang.).

[1]

[2]

[3]