Josef Hellmesberger Jr.
Josef „Pepi” Hellmesberger Jr. (ur. 9 kwietnia 1855 w Wiedniu, zm. 26 kwietnia 1907 tamże)[1][2] – austriacki kompozytor, skrzypek i dyrygent.
Pseudonim |
„Pepi” |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie z tradycjami muzycznymi. Muzykami również byli: ojciec Josef (1828–1893), dziadek Georg (1800–1873), stryj Georg (1830–1852) i brat Ferdinand (1863–1940)[3]. Studiował teorię muzyki i grę na skrzypcach u swojego ojca w Konserwatorium Wiedeńskim[1][3]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w wieku 8 lat; mając 15 lat wykonywał partię skrzypiec w kwartecie ojca (Hellmesberger Quartett )[1][2] ; jako 18-latek stał się ulubieńcem Wiednia, nazywanym „koronowanym księciem Pepi”[2] .
Jego kariera na krótko została związana z wojskiem – jako solista został przydzielony do orkiestry regimentu miejskiego (Hoch- und Deutschmeister), którego koncerty przy promenadzie i muzyka na balach były ważną częścią wiedeńskiego życia muzycznego[1][2] . Najwcześniejsze jego kompozycje to utwory taneczne skomponowane podczas trzyletniej służby wojskowej[2] .
W 1875 został drugim skrzypkiem w Hellmesberger Quartett, w 1891 przejął od ojca kierowanie kwartetem, z którym odbywał tournée m.in. do Turcji i Egiptu[1][4]. W 1878 został profesorem klasy skrzypiec w Wiedeńskim Konserwatorium. W tym samym roku został solistą w dworskiej kapeli (Hofkapelle) i operze (Hofoper), a w 1884 – koncertmistrzem i dyrygentem w tejże operze. W 1890 zastąpił Hansa Richtera na stanowisku kapelmistrza kapeli dworskiej. W latach 1901–1903 był dyrygentem Filharmonii Wiedeńskiej[1][2] , a w latach 1904–1905 kapelmistrzem opery dworskiej w Stuttgarcie[2][3][4].
Zmarł w wieku 52 lat, z powodu niewydolności nerek. Został pochowany na wiedeńskim cmentarzu Hietzinger.
Twórczość
edytujJego dorobek kompozytorski obejmuje 6 baletów, pieśni i tańce[1][4] oraz 22 operetki, które nie odegrały poważniejszej roli w historii tego gatunku, ale niektóre były często grywane, m.in. Der Graf von Gleichen (1880), Rikiki (1887), Das Veilchenmädel (1904), Der Triumph des Weibes (1906)[1][3][5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Michniewicz 1993 ↓, s. 173.
- ↑ a b c d e f g Evidon 2004 ↓.
- ↑ a b c d Barbara Boisits, Christian Fastl: Hellmesberger (Helmesberger), Familie. [w:] Oesterreichisches Musiklexikon online [on-line]. 2019-12-06. [dostęp 2020-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-27)]. (niem.).
- ↑ a b c Aryeh Oron: Joseph Hellmesberger, Jr. (Composer, Arranger). [w:] Bach Cantatas Website [on-line]. 2009-10. [dostęp 2020-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-27)]. (ang.).
- ↑ Chodkowski 1995 ↓, s. 361.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Michniewicz: Hellmesberger Joseph II. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 4: HIJ część biograficzna. Kraków: PWM, 1993, s. 172-173. ISBN 83-224-0453-0. (pol.).
- Richard Evidon: Hellmesberger family. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. H. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 361. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Josef Hellmesberger Jr. – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Dyskografia Josefa Hellmesbergera, Jr. w bazie MusicBrainz (ang.)
- Josef Hellmesberger Jr. w bazie Discogs.com (ang.)
- Josef Hellmesberger Jr.. tribalsmile.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-11)]. w Music Encyclopedia (ang.)
- Josef Hellmesberger Jr.. aeiou.iicm.tugraz.at. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-06)]. w Österreich-Lexikon (niem.)
- Josef Hellmesberger Jr. w The Johann Strauss Society of Great Britain (ang.)
- ISNI: 000000011070267X
- VIAF: 71818783
- LCCN: no90014525
- GND: 103901396
- NDL: 001211437
- BnF: 13895115b
- SUDOC: 080020267
- SBN: DDSV103122
- NKC: jx20070329003
- BNE: XX1639966
- NTA: 318148323
- CiNii: DA15861650
- Open Library: OL6995305A
- PLWABN: 9810626908905606
- NUKAT: n97064139
- J9U: 987007286690905171
- KRNLK: KAC2020N6168
- LIH: LNB:BpUz;=CR
- RISM: people/69375