Kapena
Kapena S.A. – były polski producent autobusów i trolejbusów, który zajmował się również naprawą i modernizacją autobusów i silników. Głównym udziałowcem fabryki była włoska firma Cacciamali. Siedziba przedsiębiorstwa Kapena S.A. mieściła się w miejscowości Włynkówko koło Słupska.
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Włynkówko 49A |
| Data założenia |
1968 (KPNA) |
| Data likwidacji |
2017 |
| Forma prawna | |
| Nr KRS | |
| Zatrudnienie |
80 (2017)[1] |
| Dane finansowe | |
| Kapitał zakładowy |
651 630,00 PLN |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
Geneza
edytujRozwój przemysłu w Słupsku nastąpił dopiero po II wojnie światowej. Najwcześniej uruchomiono zakłady meblarskie. Na przełomie lat 60 i 70. w mieście i okolicach rozwijał się przemysł elektromaszynowy. Powstały wówczas fabryka obrabiarek SAFO, fabryka maszyn rolniczych AGRO-FAMAROL oraz zakłady produkujące maszyny dla leśnictwa[2].
Naprawy autobusów w większych zakładach komunikacji odbywały się w zajezdniach wyposażonych w kompletne warsztaty. W mniejszych miastach ze względu na małą liczbę taboru uruchamianie własnych zakładów było pozbawione ekonomicznego sensu. Zakłady komunikacji z tych miast zlecały naprawy w zakładach zewnętrznych[3]. Pierwszym takim zakładem w Polsce były założone w 1946 r. Kujawskie Zakłady Naprawy Samochodów. Przedsiębiorstwo oprócz napraw autobusów zajmowało się też naprawami ciężarówek[4].
Początki
edytuj„Kapena” powstała w 1968 w Słupsku jako „Komunalne Przedsiębiorstwo Naprawy Autobusów” (KPNA). Główną działalnością przedsiębiorstwa były naprawy autobusów dla przedsiębiorstw komunikacji miejskiej[5]. Pierwszym pojazdem wyremontowanym przez słupski zakład był Jelcz 272 MEX dla MPK Poznań[6].
Lata 80. i budowa trolejbusów
edytujW latach 80. w Polsce powstały nowe sieci trolejbusowe, między innymi w 1985 otwarto sieć w Słupsku. Spowodowało to duże zapotrzebowanie na tabor trolejbusowy[7]. W 1986 zakład rozszerzył swoją działalność o budowę trolejbusów na podstawie gotowych nadwozi (bez silnika) Jelcza PR110, a od 1992 Jelcza 120M[8].
Lata 90.
edytujW latach 90. liczba remontów spadła[5], gdyż rolę zakładów naprawczych przejęli producenci autobusów[3]. Wobec braku zamówień na remonty dyrekcja zakładu wraz z wojewodą słupskim zaczęli szukać inwestora zagranicznego[9]. W 1992 Kapena rozpoczęła współpracę ze szwedzką Scanią. Początkowo fabryka produkowała ciężarówki. W 1994 rozpoczęto produkcję autobusów mini na podstawie podwozi furgonetek Iveco[5]. Włoski producent wcześniej podjął próbę współpracy z sanockim Autosanem, lecz produkowane tam autobusy był zbyt duże dla podwozi Iveco Daily[10]. W 1995 r. Komunalne Przedsiębiorstwo Napraw Autobusów Kapena Słupsk wyprodukowało ostatni trolejbus Jelcz 120ME, a produkcja tych pojazdów została przeniesiona do zakładów Trobus w Gdyni[11]. W latach 90. XX wieku nazwę zmieniono na „Kapena” Przedsiębiorstwo Państwowe, które następnie zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa „Kapena” SA, po czym sprywatyzowane[12]. W 1997 Kapena zaczęła produkować model Kapena City. Minibus ten powstał na podwoziu samochodu dostawczego Iveco Turbo Daily, z którego zaadaptowano również przód i napęd[13]. W 1998 podjęto współpracę z innym włoskim producentem autobusów, spółką Cacciamali SpA. Wówczas do produkcji weszły modele City C oraz 9 metrowy TCM920 Europolis. W 2000 włoski koncern został głównym udziałowcem Kapeny[5].
XXI wiek
edytuj1 stycznia 2003 Kapena stała się głównym przedstawicielem koncernu Irisbus w Polsce. Jednocześnie w miejsce Scanii-Kapeny powstała firma Scania Production Słupsk, która zajęła teren fabryki w Słupsku. „Nowa” Kapena SA zbudowała zakład w leżącym w gminie Słupsk Włynkówku, rozpoczynając produkcję autobusów marki Irisbus[5]. Oprócz tego kontynuowano produkcję modeli Kapena Thesi / Urbanino, Kapena MidiRider oraz Kapena Tema[6]. W tym samym roku władze Irisbusu zdecydowały się produkować autobusy wyłącznie pod marką Irisbus, co spowodowało likwidację marki Kapena[14]. 28 grudnia 2007 Irisbus wygrał przetarg na dostawę autobusów szkolnych dla polskich szkół. 21 Irisbusów Tema zostało wyprodukowanych w fabryce Kapena[15]. Dostawy dla szkół spowodowały napływ zamówień na ten model między innymi z policji[16]. Kapena w trzech pierwszych kwartałach 2008 stała się drugim pod względem sprzedaży producentem autobusów w Polsce, przegrywając tylko z Solarisem[17]. Czwarty kwartał był jednak gorszy niż 3 poprzednie, co spowodowało, że ostatecznie w 2008 Kapena spadła na trzecie miejsce - po Solarisie i Autosanie[18].
W 2017 roku spółka ogłosiła bankructwo[1]. Produkcję w fabryce Kapeny kontynuuje do dziś spółka MMI Sp. z o.o. z Redzikowa. Firma ta kontynuuje produkcję minibusów Urby[19] i Thesi[20] na bazie samochodów dostawczych Iveco Daily; zajmuje się też zabudową minibusów na bazie Mercedesa Sprintera[21], produkuje mały autobus turystyczny Movéo[22] na podwoziu samochodu ciężarowego Iveco Eurocargo i jest wyłącznym przedstawicielem na Polskę tureckiego producenta autobusów Karsan.
Ostatnio produkowane modele
edytujNa bazie Iveco Daily:
- 50C13 Daily City – miejski
- Thesi Urbanino 65C15 – miejski
- Urby – miejski
- 50C13 Daily Intercity – lokalny
- Thesi Intercity 65C15 – lokalny lub kombi
- Thesi Szkolny – szkolny (gimbus)
Na innych podwoziach Irisbus:
- Tema Intercity 100E22 – lokalny
- Tema Szkolny – szkolny
- MidiRider 395E – lokalny lub kombi
Pod marką Irisbus:
Modele historyczne
edytuj- Kapena Ambra Intercity 12.227
- Kapena City 7,5
- Kapena Euro polis TCM920
- Kapena Falcon
- Kapena Intercity
- Kapena Thesi City 59E12
- Kapena Thesi City 65C15
- Kapena Thesi Intercity 59E12
- Kapena Tema Intercity 100E18
- Kapena Tema Intercity 100E21
Naprawa autobusów
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Kapena podjęła decyzję: upadłość. plus.gp24.pl. [dostęp 2018-04-10]. (pol.).
- ↑ Poznaj swoje województwo. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979, s. 216–217.
- ↑ a b Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 22. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ SOLBUS, czyli powrót autobusów SOR na polski rynek.
- ↑ a b c d e Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 47. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ a b Nowa fabryka Kapeny – InfoBus.
- ↑ Teofil Lijewski: Geografia Transportu Polski. Warszawa: PWE, 1986, s. 159. ISBN 83-208-0474-4.
- ↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 218. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ Paweł Czapliński, Anna Stawarska. Przejawy procesu globalizacji w sferze produkcji na przykładzie Scania Production Słupsk S. A. „Prace Komisji Geografii Przemysłu”. 16, s. 176–186, 2010. Warszawa-Kraków.
- ↑ Dariusz Więcławski: Ocalić od zapomnienia: Autosan w latach 1990–1991 – infobus. [w:] infobus.pl [on-line]. [dostęp 2012-03-10]. (pol.).
- ↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 219. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ Według odpisu z KRS nr 0000072835, stan na 9. 5. 2017.
- ↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 121. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ Marcin Stiasny: Atlas autobusów. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2008, s. 43. ISBN 978-83-920757-4-5.
- ↑ Kontrakt na dostawy gimbusów z Kapeny podpisany – InfoBus.
- ↑ Kapena Tema dla Policji – InfoBus.
- ↑ Polski rynek autobusów po trzech kwartałach 2008 r. – InfoBus.
- ↑ Polski rynek autobusów w 2008 r. – InfoBus.
- ↑ Opis modelu MMI Urby na stronie MMI
- ↑ Opis modelu MMI Thesi na stronie MMI
- ↑ Opis zabudów na bazie samochodów Mercedes-Benz Sprinter na stronie MMI
- ↑ Opis modelu MMI Movéo na stronie MMI