Karol III z Durazzo
Karol III z Durazzo, zw. Małym (ur. w 1345, zm. 24 lutego 1386 w Wyszehradzie) – król Neapolu w latach 1382–1386, w latach 1383–1386 książę Achai, król Węgier (jako Karol II) w latach 1385–1386 z dynastii Andegawenów. Syn Ludwika z Durazzo, hrabiego Gravina, i Małgorzaty Sanseverino, córki hrabiego Corigliano Roberta Sanseverino. Po mieczu prawnuk króla Sycylii i Neapolu Karola II.
| |
| |
| Król Węgier i Chorwacji | |
| Okres | |
|---|---|
| Koronacja |
31 grudnia 1385 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Król Neapolu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| tytularny Król Sycylii | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę Achai | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Ludwik z Durazzo |
| Matka |
Małgorzata Sanseverino |
| Żona | |
| Dzieci |
Władysław I |
Okres przed objęciem rządów
edytujW dzieciństwie przebywał na dworze królowej Neapolu Joanny I. Po śmierci ojca (22 lipca 1362) zaopiekował się nim król Węgier Ludwik I Wielki (w Polsce bardziej znany jako Ludwik Węgierski). W 1374 wzrosło jego polityczne znaczenie, gdy obok Ludwika I Wielkiego pozostał jedynym żyjącym męskim przedstawicielem dynastii Andegawenów.
Rządy w Neapolu
edytujW lutym 1369 ożenił się ze swoją kuzynką, Małgorzatą (jego ojciec, Ludwik z Durazzo i jej ojciec, Karol, byli braćmi). Siostrą matki Małgorzaty, Marii, była królowa Neapolu Joanna I Andegaweńska, która ze względu na brak potomstwa w tym samym roku adoptowała go i uczyniła swoim następcą. Jednakże w 1380 wydziedziczyła Karola, a swoim sukcesorem ustanowiła – także adoptowanego – Ludwika z dynastii Walezjuszów, brata króla Francji Karola V Mądrego. Niezadowolony z tej decyzji Karol, którego poparł papież Urban VI, detronizując Joannę I, wszczął z nią wojnę. W 1381 pokonał ją i uwięził, a także zajął miasto Neapol. 12 maja 1382 oskarżona o spiskowanie na rzecz Walezjuszów Joanna I została uduszona w więzieniu na zamku San Fele. Wówczas Karol koronował się na króla Neapolu. W tym samym czasie pretensje do tronu wysunął uczyniony przez Joannę I następcą Ludwik, który na znak protestu począł tytułować się królem Neapolu. Aż do śmierci Walezjusza (20 września 1384) Karol III z Durazzo musiał odpierać ataki jego wojsk.
Rządy w Księstwie Achai
edytuj7 lipca 1383 zmarł książę Achai Jakub de Baux. Ponieważ Karol III z Durazzo był skoligacony ze zmarłym księciem, a samo księstwo było powiązane z Królestwem Neapolu, przejął w nim władzę.
Rządy na Węgrzech i Chorwacji
edytujPo śmierci Ludwika Wielkiego w 1382 r. rządy na Węgrzech objęła jego córka Maria. Wobec jej niepełnoletności regentką została wdowa po Ludwiku, Elżbieta Bośniaczka. Szybko jednak regentka utraciła poparcie w kraju. Karol uważał się za ostatniego męskiego potomka dynastii Andegawenów i postanowił zgarnąć tron Węgier i Chorwacji dla siebie. We wrześniu 1385 r. armia Karola wylądowała na chorwackim brzegu Adriatyku.[1] Chorwacki sejm błyskawicznie ogłosił Karola królem.[1] Zachęcony Karol ruszył na dwór królewski w Budzie. Elżbieta Bośniaczka przyjęła Karola tworząc pozory, że zgadza się na jego żądania.[1]
Maria abdykowała a Karol pod koniec grudnia 1385 r. został koronowany w obecności obu byłych królowych.[1] Najprawdopodobniej Karol dał się zwieść Elżbiecie Bośniaczce i poczuł na tyle bezpiecznie, że tuż po koronacji odesłał swój orszak do Neapolu.[1] W rzeczywistości Elżbieta nie darowała Karolowi odebrania tronu jej ukochanej córce i zaplanowała zemstę.
W lutym 1386 r. przy pomocy swego faworyta Mikołaja z Gary Elżbieta zorganizowała morderstwo Karola, którego uważała za uzurpatora na tronie należnym jej córce. Karol umarł 24 lutego 1386 r. po kilkunastu dniach od zamachu na swe życie z powodu zakażenia krwi.[1]
Elżbieta odmówiła Karolowi chrześcijańskiego pochówku a wszystkich biorących udział w zabójstwie Karola wynagrodziła.[1]
Elżbietę zamordowano rok później a Marię uwięziono na okres kilku miesięcy.[1]
Genealogia
edytuj| 4. Jan Andegaweński1) | ||||||
| 2. Ludwik z Durazzo | ||||||
| 5. Agnieszka de Périgord | ||||||
| 1. Karol III z Durazzo | ||||||
| 6. Robert Sanseverino | ||||||
| 3. Małgorzata Sanseverino | ||||||
| 7. NN | ||||||
- syn Karola II Andegaweńskiego i Marii, córki Stefana V
Potomstwo
edytujŻoną Karola III z Durazzo była jego kuzynka, Małgorzata z Durazzo (ur. 28 lipca 1347, zm. 6 sierpnia 1412), którą poślubił w lutym 1369. Z tego małżeństwa urodziło się troje dzieci:
- Maria, zmarła w dzieciństwie (ur. 1369, zm. 1371),
- Władysław (ur. 14 lipca 1376/11 lutego 1377, zm. 6 sierpnia 1414) – król Neapolu,
- Joanna II (ur. 25 czerwca 1373, zm. 2 lutego 1435) – następczyni Władysława na tronie neapolitańskim, żona Wilhelma Habsburga, który przez kilka lat był narzeczonym Jadwigi, najmłodszej córki Elżbiety Bośniaczki
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytujBibliografia
edytuj- Biogram Karola III z Durazzo., [w:] Słownik władców Europy średniowiecznej, Józef Dobosz, Maciej Serwański, Ilona Czamańska, Wyd. 2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ISBN 83-7177-102-9, OCLC 316557182.