Kolbudy
Kolbudy (kaszub. Kôlbùdë[4], niem. Ober Kahlbude) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Kolbudy (do końca 2001 pod nazwą gmina Kolbudy Górne) nad Radunią przy drodze wojewódzkiej nr 221 i na trasie nieczynnej linii kolejowej nr 229 Pruszcz Gdański-Żukowo.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
79 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
3700[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-050[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0163950 |
Położenie na mapie gminy Kolbudy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
 54°16′13″N 18°28′07″E/54,270278 18,468611[1]
| |
| Strona internetowa | |
Kolbudy są siedzibą gminy, jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej oraz klubu sportowego GKS Kolbudy. Obszar sołectwa obejmuje również miejscowość Podwidlino (kaszub. Pòdwidlëno, niem. Podfidlin). Transport publiczny jest obsługiwany przez PKS. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski – zielony znakowany szlak turystyczny.
Historia i zabytki
edytujW latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.
Do 20 grudnia 1998 miejscowość była administracyjnie podzielona na dwie części[5]: Kolbudy Dolne (niem. Unter Kahlbude) i Kolbudy Górne (niem. Ober Kahlbude[6]). Według danych Ramułta (1899) Kolbudy Górne wraz z Podwidlinem, liczyły ogółem 405 mieszkańców, z tego było: 168 katolików Kaszubów, 6 ewangelików Kaszubów, 16 katolików Niemców oraz 215 ewangelików Niemców.
Po 2015 w centrum wsi na miejscu dawnych ogródków działkowych przy drodze wojewódzkiej przewidywane jest utworzenie parku z zadaszoną sceną i widownią na kilkaset miejsc oraz zespołem urządzeń sportowo-rekreacyjnych (w tym ścianką wspinaczkową) oraz ścieżką dydaktyczną (częściowo na pomostach) i placem zabaw[7]. Ponadto w 2017 podjęto decyzję o budowie przy szkole w Kolbudach basenu. Przewiduje się, że będzie on miał 25 m długości, 4 tory sportowe, 2 tory z urządzeniami rekreacyjnymi, brodzik dla dzieci, jacuzzi, saunę suchą i parową oraz salę do zajęć fitness[8].
W 2021 kosztem 4,34 mln zł dokonano przebudowy mostu drogowego nad Radunią przy ul. Przemysłowej o długości 27 m, dzięki czemu jego nośność wzrosła z 12 do 40 ton[9].
W zachodniej części wsi zachowany zabytkowy, pięciokondygnacyjny młyn wodny nad Reknicą z pocz. XX wieku[10][11].
Wspólnoty wyznaniowe
edytuj- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Kolbudy (Sala Królestwa ul. Wybickiego 29E)[12]
Jaz Kolbudy
edytuj
Jaz Kolbudy jest pierwszym i zasadniczym urządzeniem hydrotechnicznym, które pozwala na osiąganie na niewielkiej Raduni tak wysokiej mocy. Jest to jaz o korpusie żelbetonowym, oparty na ściankach szczelnych drewnianych[13].
W skład jazu wchodzą:
- jaz główny, składający się z trzech przęseł zamykanych klapkami z przeciwwagą,
- jaz boczny, mający jedno przęsło zamykane jak w jazie głównym,
- dwa upusty głębione o wymiarach 1,50x 1,70 m zamykane podwójnie zasuwami drewnianymi o napędzie ręcznym.
Maksymalna przepustowość urządzeń piętrzących 111,35 m³/s. Największy przepływ, 57 m³/s, odnotowano w marcu 1947. Średni przepływ Raduni w przekroju tego jazu wynosi 5,28 m³/s. Na jazie następuje rozrząd wód Raduni na stare koryto, łączące się poniżej budowli z prawobrzeżnym dopływem Reknicą i na kanał derywacyjny o długości 1350 m, zawieszony na południowo-zachodnim skłonie wzgórza morenowego we wsi Kolbudy[13].
Ludzie związani z Kolbudami
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 55852
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 495 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr F. Lorentz „Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem” (ISBN 83-60437-22-X(ISBN 978-83-60437-22-3.
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 156, poz. 1026.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
- ↑ Kolbudy z parkiem kulturowym. „Flash - Panorama Pomorza. Pruszcz gdański i powiat gdański. Bezpłatny miesięcznik lokalny”, wrzesień 2014. Flash Press.
- ↑ Kolbudy będą miały swój basen. „Flash - Panorama Pomorza. Pruszcz gdański i powiat gdański. Bezpłatny miesięcznik lokalny”, październik 2016. Flash Press.
- ↑ Most na ul. Przemysłowej w Kolbudach oddany do użytku. Odetchnęli kierowcy i mieszkańcy
- ↑ ds: W Kolbudach zastanawiają się co dalej ze starym młynem. Czy uda się uratować niszczejący zabytek. Pruszcz Gdański Nasze Miasto, 2019-03-27.
- ↑ ds: Zabezpieczą Stary Młyn w Kolbudach. Prace remontowe powstrzymujące dewastację ruszą w wakacje. Pruszcz Gdański Nasze Miasto, 2019-07-14.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-09].
- ↑ a b Elektrownie Straszyn. [dostęp 2011-02-01].
Linki zewnętrzne
edytuj- Kolbudy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 258.