Komańcza (gromada)
Komańcza – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
| gromada | |||
| 1954–1973 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat |
1954–72: sanocki | ||
| Data powstania |
5 października 1954 | ||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1973 | ||
| Siedziba | |||
| Populacja (1971) • liczba ludności |
| ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1954) | |||
| |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Komańcza z siedzibą GRN w Komańczy utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie sanockim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 33/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Komańcza, Czystohorb, Dołżyca, Radoszyce, Osławica, Turzańsk, Jawornik, Duszatyn, Mików i Prełuki ze zniesionej gminy Komańcza w powiecie sanockim oraz obszary dotychczasowych gromad Smolnik, Łupków, Zubeńsko, Maniów, Szczerbanówka, Balnica i Wola Michowa ze zniesionej gminy Wola Michowa w powiecie leskim w tymże województwie[6]. Dla gromady ustalono 9 członków gromadzkiej rady narodowej[7].
31 grudnia 1961 do gromady Komańcza włączono wieś Wisłok Wielki ze zniesionej gromady Wisłok Wielki w tymże powiecie; z gromady Komańcza wyłączono natomiast wieś Turzańsk, włączając ją do gromady Szczawne tamże[8].
W 1971 roku gromada Komańcza liczyła 2525 mieszkańców, zamieszkujących miejscowości: Balnica (30), Czystohorb (186), Dołżyca (109), Duszatyn (53), Jawornik (21), Komańcza (780), Maniów (72), Mików (109), Nowy Łupków (218), Osławica (22), Prełuki (18), Radoszyce (178), Smolnik (256), Szczerbanówka (0), Wisłok Wielki (373), Wola Michowa (100) i Zubeńsko (0)[9].
1 listopada 1972, w związku ze zniesieniem powiatu sanockiego, gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu bieszczadzkiego w tymże województwie[10].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie bieszczadzkim – reaktywowano gminę Komańcza[12] (od 1999 gmina Komańcza znajduje się ponownie w powiecie sanockim).
Przypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
- ↑ Uchwała Nr 33/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu sanockiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
- ↑ Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku (punkt 17) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
- ↑ Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
- ↑ Statystyczna charakterystyka miejscowości w gromadach: pow. Sanok, woj. rzeszowskie (1971)
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)