Kongregacja ds. Ceremoniału
Święta Kongregacja ds. Ceremoniału, Święta Kongregacja ds. Ceremonii – dawna kongregacja kardynalska Kurii Rzymskiej, zajmująca się pilnowaniem przestrzegania zasad ceremoniału na dworze papieskim oraz udzielania odpowiednich pouczeń w zakresie ceremoniału kardynałom i nuncjuszom pełniącym swe funkcje poza dworem papieskim[1].
Istnienie kongregacji kardynalskiej do spraw ceremonii odnotowano w źródłach już za pontfikatu Grzegorza XIII w 1574. Liczyła ona wówczas szesnastu kardynałów, jednak o jej szczegółowych zadaniach i działalności nic bliżej nie wiadomo[2]. Następny papież Sykstus V w konstytucji Immensa Aeterni Dei z 22 stycznia 1588 ustanowił stałą Kongregację ds. Obrzędów i Ceremonii, której głównym zadaniem było stanie na straży porządku w liturgii i sakramentach oraz przeprowadzanie procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych, ale także organizowanie i czuwanie nad przebiegiem ceremonii na dworze papieskim. Ten ostatni obszar został jednak wydzielony spod jej kompetencji, kiedy w 1627 papież Urban VIII utworzył odrębną Kongregację ds. Ceremoniału[3].
W skład Świętej Kongregacji ds. Ceremoniału wchodziło kilku (czasem kilkunastu) kardynałów, mistrz papieskich ceremonii liturgicznych oraz inni papiescy ceremoniarze, z których jeden pełnił funkcję jej sekretarza[4].
Nie do końca jasna pozostaje kwestia kierownictwa Kongregacji. Według Gaetano Moroniego każdorazowo prefektem tej Kongregacji zostawał z urzędu dziekan Świętego Kolegium Kardynałów[5]. Z „Roczników papieskich” z XVII i XVIII wieku wynika jednak, że zasadę tę wprowadzono dopiero w roku 1791, gdyż przed tą datą nie wymieniają one (z jednym wyjątkiem) żadnych prefektów tej Kongregacji i nawet nie zawsze wymieniają dziekana Świętego Kolegium wśród jej członków. Z roczników tych wynika także, że za pontyfikatu Urbana VIII (zm. 1644) przewodniczącym tej Kongregacji był ówczesny superintendent generalny Państwa Kościelnego kardynał Francesco Barberini[6]. Następnie kardynał Carlo de’ Medici (zm. 1666) był tytułowany jako prefekt Kongregacji ds. Ceremoniału za pontyfikatu Aleksandra VII (1655-1667)[7], jednak po jego śmierci w 1666 Kongregacja ta nie miała żadnego prefekta aż do roku 1791.
Kongregację tę skasował papież Paweł VI z dniem 1 stycznia 1968.
Poniżej lista dziekanów Świętego Kolegium będących jednocześnie prefektami Świętej Kongregacji ds. Ceremoniału w latach 1791–1967:
- Giovanni Francesco Albani (1791-1803)
- Henry Benedict Stuart (1803-1807)
- Leonardo Antonelli (1807-1811)
- Alessandro Mattei (1815-1820)
- Giulio Maria della Somaglia (1820-1830)
- Bartolomeo Pacca (1830-1844)
- Lodovico Micara OFMCap (1844-1847)
- Vincenzo Macchi (1847-1860)
- Mario Mattei (1860-1870)
- Costantino Patrizi Naro (1870-1876)
- Luigi Amat di San Filippo e Sorso (1877-1878)
- Camillo di Pietro (1878-1884)
- Carlo Sacconi (1884-1889)
- Raffaele Monaco La Valletta (1889-1896)
- Luigi Oreglia di Santo Stefano (1896-1913)
- Serafino Vannutelli (1913-1915)
- Vincenzo Vannutelli (1915-1930)
- Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte (1930-1948)
- Francesco Marchetti Selvaggiani (1948-1951)
- Eugène Tisserant (1951-1967)
Przypisy
edytuj- ↑ Michael Martin: The Roman Curia as it now exists. Nowy Jork - Cincinnati - Chicago: Benziger Brothers, 1913, s. 111 i 112.
- ↑ Ludwig von Pastor: History of the Popes. T. 19. Londyn: 1924, s. 578 i 579. (ang.).
- ↑ Andreas Kraus, Die päpstliche Staatssekretariat unter Urban VIII. (1623-1644), Forschungen zur Geschichte des päpstlichen Staatssekretariats, Tom 1, Rzym 1964, s. 46.
- ↑ Moroni, vol. XVI, s. 168 i 169.
- ↑ Moroni, vol. XVI, s. 168.
- ↑ Zob. Weber, s. 190, 222.
- ↑ Zob. Weber, s. 269, 287.
Bibliografia
edytuj- Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus congregationum, tribunalium et Collegiorum urbis 1629-1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991. ISBN 978-3451216534.
- Gaetano Moroni, Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica. Vol. XVI, Wenecja 1842, s. 168 i nast.