Królowe Węgier
Koronowane królowe Węgier
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gizela Bawarska | Henryk II Kłótnik | 985 | 995 | 25 grudnia 1000/ 1 stycznia 1001 koronacja małżonka |
15 sierpnia 1038 śmierć małżonka |
7 maja 1033/65 | Stefan I Święty |
Obraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tuta? | nieznane | Piotr Orseolo | ||||||
Judyta ze Schweinfurtu | Henryk ze Schweinfurtu | Obecnie panuje pogląd, że małżeństwo to jest wymysłem kronikarza tym bardziej, że Piotr Orseolo zmarł w 1046 r.[1] (przed 1003 – 2 sierpnia 1058) |
Obraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nieznana[2] | Gejza | nieznane | Samuel Aba |
Obraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anastazja Jarosławówna | Jarosław I Mądry | 1023 | 1039 | 1046 wstąpienie na tron małżonka |
przed 6 grudnia 1060 śmierć małżonka |
1074/96 | Andrzej I | |
Rycheza?[3]. | Mieszko II Lambert | 22 września 1013 | 1039–43 | 1060 wstąpienie na tron małżonka |
11 września 1063 śmierć małżonka |
21 maja 1075 | Bela I | |
Judyta Salicka | Henryk III Salicki | 9 kwietnia 1054 | września 1063 | sierpnia 1074 wygnanie małżonka |
14 marca 1093/96 | Salomon | ||
Synadene | Theodulos Synadenos | 1075 | 25 kwietnia 1077 śmierć małżonka |
po 1079 | Gejza I | |||
Adelajda Szwabska | Rudolf Szwabski | 1067/70 | 1077 or po | 25 kwietnia 1077 wstąpienie na tron małżonka |
29 lipca 1095 śmierć małżonka |
3 maja 1090 | Władysław I Święty | |
Felicja de Hauteville | Roger I | 1078 | 1097 | 1102 | Koloman Uczony | |||
Eufemia Włodzimierzówna | Włodzimierz II Monomach | 1104/12 | 1113 odesłana |
4 kwietnia 1139 | ||||
Krystyna z Kapui | Robert I | 1120 | przed 1121 | Stefan II | ||||
Adelajda Riedenburg | Stefan II Riedenburg | po 1121 | Stefan II | |||||
Helena Raška | Urosz I Wukanowicz | po 1109 | 28 sierpnia 1127 | 1 marca 1131 wstąpienie na tron małżonka |
13 lutego 1141 śmierć małżonka |
po 1146 | Bela II Ślepy | |
Eufrozyna Mścisławówna | Mścisław I Harald | 1130 | 1146 | 31 maja 1162 śmierć małżonka |
1186–93 | Gejza II | ||
Nieznana | Jarosław Ośmiomysł | 1167 | 1168 odesłana |
Stefan III | ||||
Agnieszka Babenberg | Henryk Jasomirgott | 1154 | 1168 | 4 marca 1172 śmierć małżonka |
13 stycznia 1182 | |||
Maria Komnena | Manuel I Komnen | 1144 | 1157 | 14 stycznia 1163 wstąpienie na tron małżonka |
11 kwietnia 1165 śmierć małżonka |
1190 | Stefan IV | |
Agnieszka z Châtillon | Renald z Châtillon | 1154 | 1170 | 4 marca 1172 wstąpienie na tron małżonka |
1184 | Bela III | ||
Małgorzata francuska | Ludwik VII Młody | listopada 1157 | 1185/86 | 23 kwietnia 1196 śmierć małżonka |
sierpnia/września 1197 | |||
Konstancja Aragońska | Alfons II Aragoński | 1179 | 1198 | 30 września/30 listopada 1204 śmierć małżonka |
23 czerwca 1222 | Emeryk | ||
Gertruda z Meran | Bertold IV | 1185 | przed 1203 | 7 maja 1205 wstąpienie na tron małżonka |
24 września 1213 | Andrzej II | ||
Jolanta de Courtenay | Piotr II de Courtenay | 1200 | lutego 1215 | 1233 | ||||
Beatrycze d’Este | Aldobrandino I d’Este | 1215 | 14 maja 1234 | 21 września 1235 śmierć małżonka |
1245, przed 8 maja | |||
Maria Laskarina | Teodor I Laskarys | 1206 | 1218 | 21 września 1235 wstąpienie na tron małżonka |
3 maja 1270 śmierć małżonka |
16 lipca or 24 czerwca 1270 | Bela IV | |
Elżbieta Kumanka | Kocjan | 1240 | około 1253 | 3 maja 1270 wstąpienie na tron małżonka |
6 sierpnia 1272 śmierć małżonka |
po 1290 | Stefan V | |
Elżbieta Sycylijska | Karol I Andegaweński | 1261 | 1270 | 5 września 1272 | 10 lipca 1290 śmierć małżonka |
c. 1300 | Władysław IV Kumańczyk | |
Fenenna kujawska | Ziemomysł inowrocławski | 1261 | wrzesień–listopad 1290 | 1295 | Andrzej III | |||
Agnieszka Habsburg | Albrecht I Habsburg | 18 maja 1281 | 13 lutego 1296 | 14 stycznia 1301 śmierć małżonka |
10 czerwca 1364 |
Przemyślidzi, 1301–1305
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wiola Elżbieta cieszyńska | Mieszko cieszyński | 1290 | 5 października 1305 | 9 października 1305 zrzeczenie się tronu przez małżonka |
21 września 1317 | Władysław V |
Wittelsbachowie, 1305–1308
edytujMłodsza linia dolnobawarska uzyskała w osobie Ottona III w latach 1305–1308 tron Węgier. W czasie walk o tron węgierski jakie toczyły się od 1301 po śmierci Andrzeja III, ostatniego króla Węgier z dynastii Arpadów, pomiędzy Przemyślidami, Habsburgami a Andegawenami, Otto Bawarski (będący wnukiem Beli IV) w 1305 przejął od Wacława II prawa do Korony Świętego Stefana. W tym samym roku przybył na Węgry, gdzie przy poparciu części szlachty koronował się na króla, przyjmując imię Beli V. Przez kolejne dwa lata Otto musiał zmagać się z popieranym przez papiestwo i resztę panów węgierskich pretendentem do korony Karolem Robertem Andegawenem (który z kolei po kądzieli był potomkiem Stefana V).
Andegawenowie (Kapetyngowie), 1308–1395
edytujPo wygaśnięciu Arpadów na tronie zasiadł król Polski i Czech Wacław z rodu Przemyślidów, od 1308 przedstawiciel dynastii Andegawenów – Karol Robert. Drugim królem tego rodu na tronie węgierskim był Ludwik I Wielki, panujący w latach 1342-1382. Ludwik poszerzył swoje rządy na tereny po Morze Czarne, Adriatyk, czasowo okupował Królestwo Neapolu. W 1370 roku, po śmierci Kazimierza III Wielkiego, został królem Polski.
Obraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Maria bytomska | Kazimierz bytomski | 1280–90 | 1306 | 15 grudnia 1317 | Karol Robert | |||
Beatrycze Luksemburska | Henryk VII Luksemburski | 1305 | 24 czerwca/września 1318 | 11 listopada 1319 | ||||
Elżbieta Łokietkówna | Władysław I Łokietek | 1305 | 6 lipca 1320 | 16 lipca 1342 śmierć małżonka |
29 grudnia 1380 | |||
Małgorzata Luksemburska | Karol IV Luksemburski | 24 maja 1335 | 3 sierpnia 1342 | 16 lipca 1342 wstąpienie na tron małżonka |
1349, przed października | Ludwik Węgierski | ||
Elżbieta Bośniaczka | Stefan II Kotromanić | 1340 | 20 czerwca 1353 | 10 września 1382 śmierć małżonka |
przed 16 stycznia 1387 | |||
Małgorzata z Durazzo | Karol z Durazzo | 28 lipca 1347 | 24 stycznia 1369/70 | 31 grudnia 1385 koronacja małżonka |
24 lutego 1386 śmierć małżonka |
6 sierpnia 1412 | Karol III z Durazzo |
Po śmierci Ludwika na tronie zasiadł (w 1387) Zygmunt Luksemburski, który poślubił córkę Ludwika, Marię. Rozpadła się unia z Polską, gdzie władzę objęła druga z córek Ludwika, Jadwiga.
Luksemburgowie, 1395–1437
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Barbara Cylejska | Herman II Cylejski | 1390/95 | 1406 | 9 grudnia 1437 śmierć małżonka |
11 lipca 1451 | Zygmunt Luksemburski |
Habsburgowie, 1437–1439
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elżbieta Luksemburska | Zygmunt Luksemburski | 7 października 1409 | 28 września 1421 | 9 grudnia 1437 wstąpienie na tron małżonka |
27 października 1439 śmierć małżonka |
19 grudnia 1442 | Albert I |
Jagiellonowie, 1440–1444
edytujW 1440 królem został władca Polski Władysław III Warneńczyk, który zginął w bitwie pod Warną w 1444. Rządy objął tymczasowo Jan Hunyady.
Obraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Katarzyna z Podiebradów | Jerzy z Podiebradów | 11 listopada 1449 | 1 maja 1461 | 8 marca 1464 | Maciej Korwin | |||
Beatrycze Aragońska | Ferdynand I | 16 listopada 1457 | 15 grudnia 1476 | 6 kwietnia 1490 śmierć małżonka |
23 września 1508 |
Jagiellonowie, 1490–1526
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Barbara Hohenzollern | Albrecht III Achilles | 30 maja 1464 | 20 sierpnia 1476 | 18 września 1490 wstąpienie na tron małżonka |
1491 rozwód |
4 września 1515 | Władysław II Jagiellończyk | |
Beatrycze Aragońska | Ferdynand I | 16 listopada 1457 | 4 października 1490 | 7 kwietnia 1500 Małżeństwo anulowane przez papieża Aleksandra VI |
23 września 1508 | |||
Anna de Foix-Candale | Gaston II de Foix-Candale | 1484 | 29 września 1502 | 26 lipca 1506 | ||||
Maria Habsburżanka | Filip I Piękny | 18 września 1505 | 13 stycznia 1522 | 29 sierpnia 1526 śmierć małżonka |
18 października 1558 | Ludwik II Jagiellończyk |
W 1526, po śmierci Ludwika II Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem, na króla Węgier przez zgromadzenia szlacheckie w Tokaju (X 1526) i w Székesfehérvárze (XI 1526) został wybrany Jan Zápolya. W grudniu tego roku jednak magnaci pod wodzą rodu Frangepán obwołali w Cetinie królem arcyksięcia Austrii Ferdynanda Habsburga, młodszego brata cesarza Karola V.
Zápolyowie, 1526–1570
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izabela Jagiellonka | Zygmunt I Stary | 18 stycznia 1519 | 23 lutego 1539 | 22 lipca 1540 śmierć małżonka |
15 września 1559 | Jan Zápolya |
Habsburgowie, 1526–1780
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anna Jagiellonka | Władysław II Jagiellończyk | 23 lipca 1503 | 25 maja 1521 | 29 sierpnia 1526 wstąpienie na tron małżonka |
27 stycznia 1547 | Ferdynand I Habsburg | ||
Maria Hiszpańska | Karol V Habsburg | 21 czerwca 1528 | 13 września 1548 | września 1563 wstąpienie na tron małżonka |
12 października 1576 śmierć małżonka |
26 lutego 1603 | Maksymilian II Habsburg | |
Anna Tyrolska | Ferdynand II Habsburg | 4 października 1585 | 4 grudnia 1611 | 14 grudnia 1618 | Maciej II | |||
Eleonora Gonzaga | Wincenty I Gonzaga | 23 września 1598 | 4 lutego 1622 | 15 lutego 1637 śmierć małżonka |
27 czerwca 1655 | Ferdynand II Habsburg | ||
Maria Anna Habsburg | Filip III Habsburg | 18 sierpnia 1606 | 20 lutego 1631 | 13 maja 1646 | Ferdynand III Habsburg | |||
Maria Leopoldyna Austriaczka | Leopold V Habsburg | 6 kwietnia 1632 | 2 lipca 1648 | 7 sierpnia 1649 | ||||
Eleonora Gonzaga | Karol II Gonzaga | 18 listopada 1630 | 30 kwietnia 1651 | 2 kwietnia 1657 śmierć małżonka |
6 grudnia 1686 | |||
Małgorzata Teresa Habsburżanka | Filip IV Habsburg | 12 lipca 1651 | 12 grudnia 1666 | 12 marca 1673 | Leopold I Habsburg | |||
Klaudia Felicyta Habsburg | Ferdynand Karol Habsburg | 30 maja 1653 | 15 października 1673 | 8 kwietnia 1676 | ||||
Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg | Filip Wilhelm Wittelsbach | 6 stycznia 1655 | 14 grudnia 1676 | 5 maja 1705 śmierć małżonka |
19 stycznia 1720 | |||
Wilhelmina Amalia Brunszwicka | Jan Fryderyk | 21 kwietnia 1673 | 24 lutego 1699 | 17 kwietnia 1711 śmierć małżonka |
10 kwietnia 1742 | Józef I Habsburg | ||
Elżbieta Krystyna z Brunszwiku-Wolfenbüttel | Ludwik Rudolf | 28 sierpnia (28 września?) 1691 | 1 sierpnia 1708 | 17 kwietnia 1711 wstąpienie na tron małżonka |
20 października 1740 śmierć małżonka |
21 grudnia 1750 | Karol III |
Dom Habsbursko-Lotaryński, 1780–1918
edytujObraz | Imię | Ojciec | Narodziny | Małżeństwo | Początek panowania | Koniec panowania | Śmierć | Mąż |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Maria Ludwika Burbon | Karol III Hiszpański | 24 listopada 1745 | 16 lutego 1764 | 20 lutego 1790 wstąpienie na tron małżonka |
1 marca 1792 śmierć małżonka |
15 maja 1792 | Leopold II Habsburg | |
Maria Teresa Burbon-Sycylijska | Ferdynand I Burbon | 6 czerwca 1772 | 15 sierpnia 1790 | 1 marca 1792 wstąpienie na tron małżonka |
13 kwietnia 1807 | Franciszek II Habsburg | ||
Maria Ludwika Habsburg-Este | Ferdynand Habsburg | 14 grudnia 1787 | 6 stycznia 1808 | 7 kwietnia 1816 | ||||
Karolina Augusta Wittelsbach | Maksymilian I Józef Wittelsbach | 8 lutego 1792 | 29 października 1816 | 28 września 1830 | 9 lutego 1873 | |||
Maria Anna Sabaudzka | Wiktor Emanuel I | 19 września 1803 | 12 lutego 1831 | 2 grudnia 1848 abdykacja małżonka |
4 maja 1884 | Ferdynand V Habsburg | ||
Elżbieta Bawarska | Maksymilian Bawarski | 24 grudnia 1837 | 24 kwietnia 1854 | 10 września 1898 | Franciszek Józef I | |||
Zyta Burbon-Parmeńska | Robert I Parmeński | 9 maja 1892 | 13 czerwca 1911 | 21 listopada 1916 wstąpienie na tron małżonka |
11 listopada 1918 wygnanie małżonka |
14 marca 1989 | Karol IV Habsburg |
Przypisy
edytuj- ↑ Hungary Kings [online], fmg.ac [dostęp 2019-02-15] .
- ↑ Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 84
- ↑ Jerzy Dowiat, Bela I węgierski w Polsce (1031/32–1048), „Przegląd Historyczny” 56 (1965), z. 1, s. 1-23, por. polemikę: Władysław Dziewulski, W sprawie pobytu Beli I węgierskiego w Polsce (uwagi krytyczne), „Przegląd Historyczny” 57 (1966), z. 2, s. 270–270; Jerzy Dowiat, W sprawie „Uwag krytycznych” Władysława Dziewulskiego, „Przegląd Historyczny” 57 (1966), z. 3, s. 447–452; Władysław Dziewulski, Odpowiedź na replikę Jerzego Dowiata, „Przegląd Historyczny” 58 (1967), z. 2, s. 372-377.