Krzyżodziób wyżynny
Krzyżodziób wyżynny (Loxia sinesciuris) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae). Występuje endemicznie w dwóch pasmach górskich w stanie Idaho (północno-zachodnie USA). Po raz pierwszy opisany został w 2009. Przynajmniej do połowy 2022 nie został sklasyfikowany przez IUCN.
| Loxia sinesciuris[1] | |||
| Benkman, 2009 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
krzyżodziób wyżynny | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujPo raz pierwszy gatunek opisano w 2009 na łamach „The Condor”. Podczas badań nad krzyżodziobami świerkowymi w Idaho zauważono, że niektóre z krzyżodziobów mają odmienną wokalizację. Okazały się one należeć do odmiennego gatunku, który opisano jako Loxia sinesciuris[2]. Nazwa jest zaakceptowana (2020) przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)[3]. Gatunek otrzymał polską nazwę krzyżodziób wyżynny[4]. Holotyp pochodził z Sawtooth National Forest z Hrabstwa Cassia w Idaho[2].
Morfologia
edytujMasa ciała wynosi 29,2–39,4 g (n=483), długość skrzydła 87,5–100,0 mm (n=509), długość dzioba od nozdrzy: 13,4–17,3 mm (n=446). Pod względem upierzenia krzyżodzioby wyżynne bardzo przypominają krzyżodzioby świerkowe, odróżniają się większą masą ciała i głębokością dzioba[2].
Zasięg, ekologia, zachowanie i status
edytujKrzyżodzioby wyżynne są endemitem Idaho. Występują w południowej części stanu w dwóch pasmach górskich: South Hills i Albion Mountains. Polegają niemal wyłącznie na nasionach sosen wydmowych (Pinus contorta) i występują w lasach tworzonych przez te drzewa. Lasy te wyróżnia brak sosnowiórek czerwonych (Tamiasciurus hudsonicus), które zwykle są głównymi konsumentami nasion tych sosen[5] (nawiązuje do tego epitet gatunkowy: sinesciurus → Sine sciuris → „bez wiewiórek”[2]). Krzyżodzioby wyżynne zaczynają budować gniazda pod koniec marca i na początku kwietnia. Lęgi kończą w środku lub pod koniec lipca. Zaczynają się pierzyć w lipcu, kończą przed końcem sierpnia[2]. W 2016 oszacowano liczebność populacji na 5,8 tys. osobników. Biorąc pod uwagę ograniczony zasięg, niewielką liczebność i prawdopodobne zniszczenie środowiska ich życia w niedalekiej przyszłości można uznać je za krytycznie zagrożone wyginięciem[5], choć przynajmniej do połowy 2022 IUCN nie sklasyfikowało tych krzyżodziobów.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Loxia sinesciuris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Craig W. Benkman, Julie W. Smith, Patrick C. Keenan, Thomas L. Parchman, Leonard Santisteban. A New Species of the Red Crossbill (Fringillidae: Loxia) from Idaho. „The Condor”. 111 (1), s. 169–176, 2009. DOI: 10.1525/cond.2009.080042.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-16]. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-16].
- ↑ a b Nathaniel J. Behl, Craig W. Benkman. Habitat associations and abundance of a range-restricted specialist, the Cassia Crossbill (Loxia sinesciuris). „The Condor”. 120 (3). s. 666–679. DOI: 10.1650/CONDOR-17-257.1.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia, nagrania głosów i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).