Wikipedia

Krzysztof Pomian

polski filozof

Krzysztof Andrzej Pomian (ur. 25 stycznia 1934 w Warszawie[1] jako Krzysztof Purman) – polski filozof, historyk, eseista, profesor nauk humanistycznych.

Krzysztof Pomian
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1934
Warszawa

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia kultury europejskiej
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1965

Habilitacja

1968

Profesura

29 grudnia 1998

Doktor honoris causa
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – 2003
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Urodził się w 1934 jako Krzysztof Purman[2]. Jego rodzice byli Polakami żydowskiego pochodzenia. Ojciec Stefan Purman był działaczem komunistycznym, jednym z założycieli KPP, bratem Henryka i Leona. W trakcie II wojny światowej Krzysztof Pomian został wywieziony z rodziną do Kazachstanu, gdzie w łagrze zmarł jego ojciec. Do Polski powrócił wraz z matką w 1946[3]. Wkrótce po wojnie matka zmieniła nazwisko na Pomian, przedwojenny pseudonim jej męża[2].

W latach 1952–1957 Pomian studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Na tym samym wydziale obronił pracę doktorską (1965) i habilitacyjną (1968) oraz pracował jako adiunkt w Katedrze Historii Filozofii Narodowej. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej[4]. W 1966 po wygłoszeniu krytycznego wobec partii referatu został wykluczony z PZPR, do której należał od czasów studenckich. W 1968 stracił pracę na uczelni za poparcie udzielone uczestnikom wydarzeń marcowych[3]. W latach 1969–1972 był zatrudniony w Zakładzie Rękopisów Biblioteki Narodowej[5], następnie wyjechał do Francji[6]. W grudniu 1975 podpisał List 59, protest przeciwko zmianom w konstytucji[7].

W 1984 został profesorem w Centre national de la recherche scientifique (CNRS). W 1998 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[8]. W 1999 objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2001 został dyrektorem tworzonego w Brukseli Muzeum Europy. W 2010 wszedł w skład Komitetu Doradczego Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność[6].

Jest autorem prac o filozofii współczesnej oraz związkach filozofii z polityką, m.in. zbioru esejów Filozofowie w kręgu polityki. W latach 2020–2022 we Francji wydano jego trzytomową publikację pt. Le Musée, une histoire mondiale, poświęconą historii i kształtowaniu się instytucji muzeum[9].

Jego żoną była Grażyna Pomian[10].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

W 2012 został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[11]. W 1993 uhonorowano go Krzyżem Komandorskim tego orderu[12].

Doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (2003)[13] i Uniwersytetu Gdańskiego (2024)[14]. Otrzymał Nagrodę Publicystyczną im. Juliusza Mieroszewskiego (1985)[15] oraz Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2017)[16].

W 2024 otrzymał wyróżnienie specjalne Nagród Klio za trzytomową publikację Muzeum. Historia światowa[17].

Publikacje

edytuj
  • Filozofia i socjologia XX wieku (współautor), Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
  • Przeszłość jako przedmiot wiary: historia i filozofia w myśli średniowiecza, PWN, Warszawa 1968.
  • Człowiek pośród rzeczy: szkice historycznofilozoficzne, Czytelnik, Warszawa 1973.
  • Les archives: du Trésor des chartes au caran, Gallimard , Paryż 1980.
  • L'orde du temps, Gallimard , Paryż 1984.
  • Europa i jej narody (współautor), PIW, Warszawa 1992.
  • Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1992.
  • Zbieracze i osobliwości: Paryż – Wenecja XVI–XVIII wiek, PIW, Warszawa 1996.
  • Drogi kultury europejskiej: trzy studia, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1996.
  • Wenecja w kulturze europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.
  • W kręgu Giedroycia, Czytelnik, Warszawa 2000.
  • Oblicza dwudziestego wieku: szkice historyczno-polityczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
  • Filozofowie w świecie polityki. 1, Eseje 1957–1974, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004.
  • Historia – nauka wobec pamięci (współautor), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
  • Le Musée, une histoire mondiale. Tome 1: Du trésor au musée, Gallimard, Paryż 2020; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 1: Od skarbca do muzeum (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
  • Le Musée, une histoire mondiale. Tome 2: L’ancrage européen, 1789–1850, Gallimard, Paryż 2021; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 2: Zakotwiczanie w Europie: 1789–1850 (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
  • Le Musée, une histoire mondiale. Tome 3: Du trésor au musée, 1850–2020, Gallimard, Paryż 2022; wyd. w jęz. pol.: Muzeum. Historia światowa. T. 3: Na podbój świata 1850–2020 (tłum. Tomasz Stróżyński), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Krzysztof Pomian. kulturaparyska.com. [dostęp 2021-03-26].
  2. ↑ a b Notacje historyczne. Krzysztof Pomian. Jeśli chodzi o fałszerstwa to byli oni zupełnie dobrzy. vod.tvp.pl, 5 marca 2009. [dostęp 2017-12-29].
  3. ↑ a b Krzysztof Pomian. wp.pl. [dostęp 2012-09-29].
  4. ↑ Tadeusz Rutkowski: Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. Piotr M. Majewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 438. ISBN 978-83-235-1791-7.
  5. ↑ „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”. Nr 41, s. 11, 56, 1969. Warszawa. 
  6. ↑ a b Prof. Krzysztof Pomian, Polska. enrs.eu. [dostęp 2018-03-10].
  7. ↑ Z ostatniej chwili. „Kultura”. Nr 1/340–2/341, s. 236, 1976. Paryż. 
  8. ↑ Prof. dr hab. Krzysztof Andrzej Pomian, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-09-29].
  9. ↑ Krzysztof Pomian: Muzeum. Historia światowa: tom 1. ecs.gda.pl, kwiecień 2023. [dostęp 2023-04-25].
  10. ↑ Wybitni intelektualiści o Polsce Ludowej w cyklu debat na Uniwersytecie Łódzkim. rynek-ksiazki.pl, 6 listopada 2023. [dostęp 2024-05-25].
  11. ↑ M.P. z 2012 r. poz. 765
  12. ↑ M.P. z 1993 r. nr 61, poz. 553
  13. ↑ Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2010-09-29].
  14. ↑ Prof. Krzysztof Pomian doktorem honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. ug.edu.pl, 10 maja 2024. [dostęp 2024-05-11].
  15. ↑ Laureaci nagród „Kultury”. kulturaparyska.com. [dostęp 2021-05-03].
  16. ↑ Laureaci Nagrody FNP. fnp.org.pl. [dostęp 2017-12-25].
  17. ↑ Szydłowska, Okniński, Klarecki i Pomian wśród laureatów Nagród Historycznych Klio 2024. dzieje.pl, 28 listopada 2024. [dostęp 2024-11-28].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Pomian&oldid=75387053”
  NODES
Intern 1
mac 1
multimedia 1
os 29