L’Espresso
L’Espresso – włoski tygodnik informacyjny[1], będący jednym z dwóch wiodących czasopism tego typu we Włoszech (drugi to „Panorama”[2]).
Częstotliwość |
tygodnik |
---|---|
Państwo | |
Adres |
Via Cristoforo Colombo n. 90 |
Wydawca | |
Pierwszy numer |
1955 |
Redaktor naczelny |
Luigi Vicinanza |
Średni nakład |
195 787 (czerwiec 2014) egz. |
ISSN | |
Strona internetowa |
Historia
edytuj„l’Espresso” został założony, jako tygodnik, w Rzymie w październiku 1955 roku[3][4] przez wydawnictwo N.E.R. (Nuove Edizioni Romane) należące do Carlo Caracciolo’ego oraz Adriano Olivettiego (producenta maszyn do pisania Olivetti). Redaktorami naczelnymi byli Arrigo Benedetti i Eugenio Scalfari[5].
Redakcja „l’Espresso” od początku prowadziła agresywne dziennikarstwo śledcze, mocno skupione na korupcji oraz klientelizmie partii Democrazia Cristiana. W latach 1950. pismo ujawniło główne skandale dotyczące przedsiębiorstw związanych z ochroną zdrowia i budownictwem[6]. To było głównym powodem konfliktów Olivettiego z władzą rządową i dużymi przedsiębiorstwami, które były zasadniczymi kontrahentami jego kluczowego biznesu. W 1956 roku, kiedy pismo traciło pieniądze, Olivetti mianował Caracciolo’ego większościowym udziałowcem[5].; Arrigo Benedetti i Eugenio Scalfari stali się wówczas głównymi udziałowcami[7].
Benedetti, jako doświadczony dziennikarz, który kierował magazynem informacyjnym „L’Europeo” (1945–54)[8], był redaktorem naczelnym od powstania pisma w październiku 1955 roku do 1963 roku, kiedy przekazał władzę Scalfari’emu. W tamtym czasie (1963) średni nakład pisma osiągnął 70 000 egzemplarzy. W 1968 roku funkcję redaktora przejął od Scalfari’ego – wybranego do Izby Deputowanych (1968–1972) – Gianni Corbi[9].
Pierwotnym formatem czasopisma był broadsheet (wł. formato lenzuolo). 20 marca 1974 roku ukazało się pierwsze wydanie w formacie tabloidu[6][10]. W 1965 roku w tygodniku pojawiły się kolorowe druki zdjęć, tekstu i reklam. W 1975 roku wydawca N.E.R. zmienił wspólny tytuł na „Editoriale L’Espresso”, w czasie gdy nakład pisma wynosił przekraczał 300 000 kopii. W styczniu 1976 roku Gruppo Editoriale L’Espresso wprowadziła na rynek dziennik „la Repubblica”, z Eugenio Scalfarim jako redaktorem naczelnym[11], w ramach joint venture z Arnoldo Mondadori Editore[12].
W 1967 roku czasopismo ujawniło próbę zamachu stanu, z 1964 roku, kierowanego przez generała Giovanni de Lorenzo. Natomiast w 1976 roku pismo prowadziło silną kampanię przeciwko ówczesnemu włoskiemu prezydentowi Giovanni’emu Leone, za jego domniemane zaangażowanie w skandalu przedsiębiorstwa Lockheed. W latach 1970. i 1980. periodyk mocno zaangażował się we wsparcie kampanii na rzecz rozwodów i aborcji[6].
Od połowy lat 1970. trwała zażarta rywalizacja między „l’Espresso” a „Panoramą”, drugim głównym magazynem informacyjnym na włoskim rynku prasowym, który założono w 1962 roku. Rywalizacja wzrosła radykalnie na początku lat 1990., kiedy Silvio Berlusconi – już wtedy kontrolujący „Panoramę” – próbował przejąć także „l’Espresso”[6]. Starcie pomiędzy Berlusconim a Carlo De Benedettim cechowało się walką o przejęcie kontroli nad grupą Mondadori, której rezultatem był rozpad majątku i powstanie grupy Espresso w jej obecnej formie, z holdingiem CIR jako głównym udziałowcem[13].
Redakcja
edytujWśród dziennikarzy i piszących dla „l’Espresso” byli m.in.: Giorgio Bocca, Umberto Eco, Giampaolo Pansa, Enzo Biagi, Michele Serra, Marco Travaglio, Roberto Saviano, Naomi Klein oraz Jeremy Rifkin. W 2002 roku Daniela Hamaui została mianowana redaktorką naczelną tygodnika, będąc pierwszą kobietą piastującą to stanowisko[14] i jednocześnie pierwszą kobietą, która objęła stanowisko redaktora naczelnego w ważnym europejskim tygodniku politycznym[15].
Siedziba należącego do Gruppo Editoriale L’Espresso[16] tygodnika „l’Espresso” jest zlokalizowana w Rzymie[17], natomiast biznesowo-finansowy pokój redakcji mieści się w Mediolanie. Redaktorem naczelnym jest Luigi Vicinanza[18].
Nakład
edytujW 1984 roku nakład „l’Espresso” wynosił 300 057 egzemplarzy[19]. W 2007 roku liczba wzrosła do 400 334[20], będąc wówczas czwartym najlepiej sprzedawanym magazynem informacyjnym we Włoszech[21]. W 2010 roku na rynek trafiło 334 260 kopii pisma[22]. W 2013 roku nakład czasopisma wyniósł 239 000 egzemplarzy (oparte na raporcie Gruppo Editoriale L’Espresso)[3], a w czerwcu 2014 roku był równy 195 787 kopii[23].
Redaktorzy naczelni
edytuj- Arrigo Benedetti (1955–1963)
- Eugenio Scalfari (1963–1968)
- Gianni Corbi (1968–1970)
- Livio Zanetti (1970–1984)
- Giovanni Valentini (1984–1991)
- Claudio Rinaldi (1991–1999)
- Giulio Anselmi (1999–2002)
- Daniela Hamaui (2002–2010)
- Bruno Manfellotto (2010–)
Współpracownicy
edytujŹródło:[18]
Przypisy
edytuj- ↑ Kim Kavin: The Everything Travel Guide to Italy: A complete guide to Venice, Florence, Rome, and Capri – and all the breathtaking places in between. Everything Books, 18 lutego 2010, s. 404. ISBN 978-1-4405-0180-7. (ang.).
- ↑ Kate Carlisle: Working and Living Italy. New Holland Publishers, 2007, s. 71. ISBN 978-1-86011-368-0. [dostęp 2016-02-20].
- ↑ a b Pres_Inglese_GELE_ottobre14.pdf. Gruppo Espresso, października 2014. [dostęp 2014-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 grudnia 2014)]. (ang.).
- ↑ The most important Italian magazines. Life in Italy. [dostęp 2014-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 września 2015)]. (ang.).
- ↑ a b Carlo Caracciolo: newspaper publisher who set up La Repubblica | Times Online Obituary. timesonline.co.uk, 8 stycznia 2009. [dostęp 2016-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 maja 2010)]. (ang.).
- ↑ a b c d Gino Moliterno , Encyclopedia of Contemporary Italian Culture, Londyn, Nowy Jork: Routledge, 2005, ISBN 0-203-74849-2 [zarchiwizowane z adresu 2015-01-09] (ang.).
- ↑ Gruppo Espresso: Storia. gruppoespresso.it. [dostęp 2016-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2015)]. (wł.).
- ↑ Elena Gelsomini: L’Italia allo specchio. L’Europeo di Arrigo Benedetti (1945-1954): L’Europeo di Arrigo Benedetti (1945–1954). Mediolan: FrancoAngeli, 2011, s. 25. ISBN 978-88-568-6539-4. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Gruppo Espresso: ’50s & ’60s. gruppoespresso.it. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 sierpnia 2014)]. (ang.).
- ↑ Massimo Ferrari: Gioco e fuorigioco: le grandi svolte nella storia del giornalismo. EDUCatt Università Cattolica. ISBN 978-88-8311-754-1.
- ↑ Espresso Group: Sustainability Report 2014. gruppoespresso.it, 2014. s. 11. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lutego 2016)]. (ang.).
- ↑ Rosaria Amato: E' morto Giorgio Mondadori Una vita nell'editoria italiana – Spettacoli & Cultura – Repubblica.it. repubblica.it, 10 stycznia 2009. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 maja 2009)]. (wł.).
- ↑ Gruppo Espresso: ’90s. gruppoespresso.it. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 grudnia 2014)]. (ang.).
- ↑ Anna Momigliano: In Italy, Female Editor Signals Women's Rise" by Momigliano, Anna – The Christian Science Monitor, September 16, 2008 | Online Research Library: Questia Reader. questia.com, 16 września 2008. [dostęp 2016-02-21]. (ang.).
- ↑ Mr Brînzan, the President, Mr Manzella, Mr Rizzi. W: Council of Europe: Parliamentary Assembly: Official Report of Debates: Vol. 2. Council of Europe, 24 kwietnia 2002, s. 475. ISBN 978-92-871-4904-6. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Gruppo Espresso: About Gruppo Espresso. gruppoespresso.it. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 lipca 2015)]. (ang.).
- ↑ Gruppo Espresso: Contacts. gruppoespresso.it. [dostęp 2016-02-21]. (ang.).
- ↑ a b Gerenza – l'Espresso. espresso.repubblica.it. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 stycznia 2016)]. (wł.).
- ↑ Maria Teresa Crisci: Relationships between numbers of readers per copy and the characteristics of magazines. [w:] The Print and Digital Research Forum [on-line]. [dostęp 2015-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)]. (ang.).
- ↑ Dati ADS (tirature e vendite). fotografi.org. [dostęp 2015-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 kwietnia 2015)]. (wł.).
- ↑ Anne Austin et. al.: Western Europe Market and Media Fact. [w:] Zenith Optimedia [on-line]. 2008. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lutego 2016)]. (ang.).
- ↑ World Magazine Trends 2010/2011. [w:] FIPP [on-line]. revistas-ari.com. [dostęp 2015-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 czerwca 2012)]. (ang.).
- ↑ Diffusione stampa (Ads) maggio/giugno 2014 | Prima Comunicazione. primaonline.it, 8 sierpnia 2014. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 września 2015)]. (wł.).
- ↑ Andrzej Stasiuk – l'Espresso. espresso.repubblica.it. [dostęp 2016-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 września 2015)]. (wł.).