Lech Niemojewski
Lech Niemojewski (ur. 26 sierpnia 1894 w Sosnowcu, zm. 11 października 1952 w Warszawie) – polski architekt, profesor na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, syn pisarza Andrzeja Niemojewskiego. Jego żoną była Jadwiga, córka Adama Dobrowolskiego i Stanisławy Dobrowolskiej (z d. Szczepankiewicz).
 Portret Lecha Niemojewskiego pędzla Tadeusza Pruszkowskiego | |
| Data i miejsce urodzenia |
26 sierpnia 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 października 1952 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: architektura wnętrz | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUczył się w V Gimnazjum w Warszawie. Rozpoczął w 1912 studia matematyczne w Towarzystwie Kursów Naukowych, w następnym roku rozpoczął studia architektury, najpierw we Lwowie, potem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, a także w latach 1916-1922 grafikę w Szkole Sztuk Pięknych.
Brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej. Studia architektoniczne ukończył w 1922. Po zgonie prof. Stanisława Noakowskiego w 1928 objął katedrę historii sztuki. W 1933 otrzymał stopień profesora nadzwyczajnego.
W 1926 zrealizował projekt willi w Wejherowie. Zrealizował też projekty kościoła w Białymstoku, Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie oraz willę prof. Tadeusza Pruszkowskiego w Kazimierzu Dolnym.
Był autorem wnętrz statków pasażerskich MS Piłsudski i MS Batory, jak również projektantem zabudowań dworcowych stacji Piekary Śląskie Szarlej[1]. Wykładał technikę i sztukę budowy miast w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (przedmiot: organizacje społeczne w samorządzie)[2]. W 1937 był komisarzem polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937[3].
W 1938 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Legii Honorowej.
W czasie walk o stolicę we wrześniu 1939 był komendantem Straży Obywatelskiej na Mokotowie. W czasie okupacji wykładał na tajnym Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej i zasiadał w Komisji Rzeczoznawców Urbanistycznych[4]. We wrześniu 1944 roku w jego dom na Saskiej Kępie trafił niemiecki pocisk i dzięki wsparciu prezydenta miasta Mariana Spychalskiego Niemojewski wraz z żoną wyjechali do Lublina[5]. Zaangażował się w działania pod auspicjami PKWN, m.in. współpracował przy organizacji Politechniki Warszawskiej i został prezesem reaktywowanego w Lublinie SARP[5].
We wrześniu 1945 objął katedrę Historii Sztuki i Architektury Średniowiecznej na warszawskim Wydziale Architektury. W 1947 roku ofiarował pałacowi Na Wyspie kilkanaście sztuk mebli zakupionych w 1807 roku przez jego pradziada Józefa Niemojewskiego od siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego[6]. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Architektury. W roku 1952 został pozbawiony funkcji. Pretekstem do nagonki stała się jego książka Uczniowie Cieśli której aktywiści partyjni zarzucali niezgodność z obowiązującą wówczas ideologią[7].
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera T-4-5/6)[8].
Materiały archiwalne Lecha Niemojewskiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-67[9].
Dzieła o architekturze
edytuj- Lech Niemojewski: Konstruktywizm w architekturze.Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1933
- Lech Niemojewski: Siedem Cudów Świata. wyd. 1 – 1938, wyd. 2 – Ex Libris, Warszawa 1948
- Lech Niemojewski: Uczniowie Cieśli. Rozważania nad zawodem architekta. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1948
Przypisy
edytuj- ↑ Olgierd Czerner, Listy do redakcji, w: Spotkania z Zabytkami, nr 1/1983, s.77-78, ISSN 0137-222X
- ↑ Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 313.
- ↑ Grzegorz Piątek, Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949, ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 77. ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ a b Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 84. ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 39, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
- ↑ Lech Józef Niemojewski
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Adam Doliwa Dobrowolski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-23].