Linia kolejowa nr 65
Linia kolejowa nr 65 Most na rzece Bug – Sławków Południowy LHS[1], Linia Hutnicza Szerokotorowa, dawniej znana pod nazwą Linia Hutniczo-Siarkowa (LHS) – niezelektryfikowana, jednotorowa linia kolejowa przebiegająca od kolejowego przejścia granicznego w Hrubieszowie do stacji kolejowej Sławków Południowy LHS.
| Most na rzece Bug – Sławków Południowy LHS | |
| |
| Dane podstawowe | |
| Zarządca | |
|---|---|
| Numer linii |
65 |
| Tabela SRJP |
104 |
| Długość |
394,650 km |
| Rozstaw szyn |
1520 mm |
| Prędkość maksymalna |
80 km/h |
 Linia Hutnicza Szerokotorowa w Zarzeczu | |
| Historia | |
| Lata budowy |
1976-1979 |
| Rok otwarcia |
1979 |
Linia kolejowa nr 65 jest najdłuższą szerokotorową linią kolejową w Polsce. Jej długość od granicy państwa do stacji towarowej w Sławkowie wynosi 394,650 kilometrów. Łączna długość torów na linii wynosi 524,339 kilometrów. Jest powszechnie uważana za najdalej wysuniętą na zachód Europy linię o rozstawie toru 1520 mm.
Od 2001 roku linia kolejowa LHS ma charakter wyłącznie towarowy i obsługuje tylko przewozy międzynarodowe. Na końcu linii i wzdłuż jej przebiegu znajdują się terminale przeładunkowe wykorzystywane do rozładunku różnego rodzaju towarów przywożonych do Polski z Ukrainy, z innych państw byłego Związku Radzieckiego, a także z Chin[2].
Obok Centralnej Magistrali Kolejowej, linia kolejowa nr 65 była największym jednorazowym przedsięwzięciem kolejowym Polskich Kolei Państwowych w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Historia
edytujKoncepcja budowy linii Łazy – Kiwerce powstała w latach 20. XX wieku. Jej celem było dostarczanie węgla kamiennego wewnątrz terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – z polskiej części Górnego Śląska na Wołyń oraz zwiększenie gęstości linii kolejowych w południowej części dawnej tzw. Kongresówki, na której przed I wojną światową obowiązywał zakaz budowy linii kolejowych. Inwestycja ta nie została jednak wówczas zrealizowana[3]. Dopiero w latach 1976–1979 zbudowano ww. linię do obsługi importu rudy żelaza z Krzywego Rogu do Huty Katowice oraz eksportu polskiej siarki i węgla do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Linia wybudowana została przez teren Roztoczańskiego Parku Narodowego pomimo negatywnego stanowiska Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Została oddana do użytku 30 listopada 1979 r.
Po przemianach polityczno-ekonomicznych w 1989 r. i rozpadzie Związku Radzieckiego linia przeżywała kryzys przewozowy. W 2001 r. została przekazana pod zarząd spółki PKP LHS.
Od kilkunastu lat planowane jest szersze wykorzystanie linii dla perspektywicznego połączenia kolejowego Europa–Azja. W 2017 r. były minister infrastruktury Jerzy Polaczek w związku z tym wystąpił z interpelacją ws. wydłużenia linii LHS do portów rzecznych w Gliwicach i Kędzierzynie-Koźlu, co miałoby ułatwić przeładunek towarów transportowanych z Azji i podnieść atrakcyjność linii LHS[4].
Od 2017 do końca 2019 roku PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa analizowała możliwość elektryfikacji linii na całej długości z wykorzystaniem napięcia prądu stałego lub przemiennego[5][6].
W kwietniu 2017 roku PKP LHS wspólnie z kolejami ukraińskimi podpisały list intencyjny dotyczący współpracy w celu elektryfikacji na prąd przemienny odcinka Kowel - Izow - Hrubieszów[7][8]. Na początku maja 2021 roku rozpoczęto prace przygotowawcze[9], a w sierpniu rozpoczęto pierwsze stawianie słupów[10]. PKP LHS zrezygnowało jednak z tych planów[11].
Ruch pasażerski na LHS
edytujW latach 1990–2000 linia LHS była wykorzystywana do przewozów pasażerskich. Jeździły nią pociągi dalekobieżne do Rosji i na Ukrainę. Początkowo była to jedna para pociągów pospiesznych relacji Moskwa – Olkusz – Moskwa, kursująca co drugi dzień. W 1993 r. ofertę rozszerzono o parę pociągów relacji Lwów – Zamość Północny i Moskwa – Zamość Północny. W 1994 r. pociągi pasażerskie na linii LHS kursowały jedynie raz w tygodniu w relacji Olkusz – Charków – Olkusz. Od połowy lat 90. XX wieku pociągi jeździły sporadycznie na zarządzenie jako specjalne.
Do obsługi przewozu osób na linii kolejowej nr 65 wybudowano perony na stacjach Hrubieszów i Olkusz oraz przystanki osobowe: Zamość Północny, Wola Baranowska i Sędziszów Północny. Odprawa celna i paszportowa pasażerów odbywała się na stacji granicznej w Hrubieszowie.
W Sieciowym Rozkładzie Jazdy Pociągów pociągi pasażerskie kursujące po linii LHS uwzględnione były w tabeli nr 104. 28 lutego 2022 roku po torach LHS przejechał do stacji Olkusz specjalny pociąg pasażerski z uchodźcami uciekającym z terenów Ukrainy w wyniku inwazji Rosji[12][13]. Pociągi pasażerskie z Ukrainy kursowały w pierwszym tygodniu marca 2022 roku[14].
Przebieg LHS
edytuj
| Nr na mapie | Miejscowość | Rodzaj posterunku ruchu |
|---|---|---|
| 1 | Most na rzece Bug niedaleko Gródka (powiat hrubieszowski) | Kolejowe przejście graniczne Polski z Ukrainą |
| 2 | Hrubieszów LHS | stacja, posterunek graniczny połączony z kontrolą celną |
| – | Werbkowice LHS | mijanka |
| – | Miączyn LHS | mijanka |
| – | Jarosławiec | posterunek osłonny |
| – | Zamość Północ LHS | mijanka |
| 3 | Zamość Bortatycze LHS | stacja, zakład taboru (na terenie miejscowości Wysokie) |
| – | Zawada | posterunek osłonny |
| – | Szczebrzeszyn LHS | stacja |
| – | Zwierzyniec Towarowy | stacja |
| 4 | Biłgoraj LHS | stacja |
| – | Huta Deręgowska LHS | mijanka |
| 5 | Nowosielec koło Niska n. Sanem | punkt na mapce obok |
| – | Puszcza LHS | mijanka – odbudowana, 26 października 2010 przekazana do próbnej eksploatacji[15] |
| – | Drozdów LHS | mijanka |
| 6 | Wola Baranowska LHS | stacja |
| – | Niekrasów LHS | mijanka – odbudowana, 4 grudnia 2006 przekazana do próbnej eksploatacji |
| 7 | Staszów LHS | stacja |
| 8 | Grzybów LHS | obecnie mijanka – stacja w czasach, kiedy ładowano tu siarkę na eksport do ZSRR |
| – | Raczyce LHS | mijanka |
| – | Gołuchów LHS | stacja (na terenie miejscowości Wola Żydowska) |
| – | Łączyn LHS | mijanka |
| 9 | Sędziszów LHS | stacja, stanowisko przestawcze z toru 1435 mm na 1520 mm |
| – | Sędziszów | dawny przystanek osobowy mieszczący się na ostatnim peronie dworca PKP |
| 10 | Kępie LHS | mijanka |
| – | Jaroszowiec Olkuski | posterunek osłonny |
| 11 | Zarzecze LHS | mijanka |
| – | Olkusz | dawny przystanek osobowy na peronie nr 2 (międzynarodowym) stacji Olkusz |
| – | Bukowno LHS | mijanka |
| 12 | Sławków LHS | stacja końcowa |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Bezpieczeństwo na przejazdach kolejowo-drogowych – zarządca PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa zobowiązany do natychmiastowego wprowadzenia ograniczeń eksploatacyjnych na linii ... [online], utk.gov.pl [dostęp 2018-05-25] (pol.).
- ↑ Pierwszy pociąg z Chin dotarł do Polski bez przeładunku na granicy UE. Przejechał Nowym Jedwabnym Szlakiem, „gazeta.pl”, 6 stycznia 2020.
- ↑ Linia kolejowa – Jura Pilica.
- ↑ Jakub Madrjas, Szeroki tor aż do portu śródlądowego. Były minister ma wizjonerski plan [online], www.rynekinfrastruktury.pl, 2 lutego 2017 [dostęp 2017-02-05] (pol.).
- ↑ PKP LHS analizuje możliwość elektryfikacji linii szerokotorowej. PKP LHS, 2017-12-13.
- ↑ Michał Szymajda. Do końca roku analizy wskażą, czy elektryfikować LHS. „Rynek Kolejowy”, 2019-09-06.
- ↑ PKP LHS i Koleje Ukraińskie ze wspólnym projektem elektryfikacji linii kolejowej na granicy. PKP LHS, 2017-04-20.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów Ukrainy o uchwaleniu warunków rekonstrukcji i elektryfikacji linii kolejowej Kowel – Izów – Granica Państwa. 2019-09-25. (ukr.).
- ↑ Michał Szymajda. Koleje Ukraińskie zaczynają elektryfikację trasy kolejowej Kowel – Hrubieszów. „Rynek Kolejowy”, 2021-05-02.
- ↑ Michał Szymajda. Ukraina. Elektryfikacja linii do Polski już na gruncie. „Rynek Kolejowy”, 2021-08-03.
- ↑ Adrian Izydorek, Koleje Ukraińskie wznowiły prace przy elektryfikacji trasy Kowel – granica z Polską [online], 22 marca 2022, Na Kolei [dostęp 2022-03-25].
- ↑ Marzena Gitler: AKTUALIZACJA! 800 uchodźców jedzie do Olkusza. "Wszystkich ludzi dobrej woli proszę o wsparcie i pomoc". Głos Olkusz, 2022-02-28. [dostęp 2022-02-28]. (pol.).
- ↑ Pociąg z uchodźcami ze Lwowa już w Chełmie; przewozy też na LHS [aktualizacja] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-02-28] (pol.).
- ↑ Pociągi pasażerskie/humanitarne po LHS. [dostęp 2024-01-30].
- ↑ Kolejna mijanka na linii LHS. PKP LHS, 2010-11-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-28)].
Bibliografia
edytuj- Tomasz Ciemnoczułowski: Szerokim torem LHS. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2009. ISBN 978-83-61253-34-1.
- Adam Mazur. 25 lat LHS. „Świat Kolei”, 5 2005. Łódź: EMI-Press. ISSN 1234-5962.
- Adam Mazur. 25 lat LHS cz. 2 – Tabor trakcyjny. „Świat kolei”, 6 / 2005. Łódź: EMI-Press. ISSN 1234-5962.
Linki zewnętrzne
edytuj