Lucjan Grabowski
Lucjan Grabowski (ur. 19 marca 1871 w Tarnowie, zm. 24 października 1941 we Lwowie) – polski astronom i geodeta, profesor astronomii sferycznej i geodezji wyższej na Politechnice Lwowskiej, członek Towarzystwa Naukowego Lwowskiego.
 Lucjan Grabowski (1935) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Lucjan Kazimierz Grabowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1871 |
| Data i miejsce śmierci |
24 października 1941 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujSyn Maksymiliana i Teodory z Mayerów. W 1889 ukończył gimnazjum w Tarnowie i po jednorocznej służbie wojskowej zapisał się na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów (od 1 października 1892 do końca września 1895) pełnił funkcję asystenta w Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1895–1900 studiował astronomię i nauki fizyczne na uniwersytetach w Bonn i Monachium, uzyskując stopień doktora. Zajmował się badaniami fotometrycznymi gwiazdy Nova Persei w Obserwatorium w Pułkowie koło Petersburga. Wiosną 1902 objął stanowisko adiunkta w Obserwatorium Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1907 pracował jako stypendysta na uniwersytecie w Stuttgarcie, a następnie w Instytucie Geodezyjnym w Poczdamie.
W marcu 1909 został powołany na profesora w katedrze miernictwa w Politechnice Lwowskiej. W 1912 dzięki swojemu wkładowi do nauki polskiej został profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Astronomii Sferycznej i Geodezji Wyższej na tejże Politechnice, na stanowisku którym pozostał aż do śmierci. W 1938 otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej[1]. Po wrześniu 1939 pozostał na Politechnice Lwowskiej (nazwa okupacyjna: Lwowski Instytut Politechniczny). Po wkroczeniu Niemców do Lwowa wyrzucony z uczelni wraz z innymi profesorami.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[2]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi
Publikacje
edytujJest autorem ponad 50 prac z dziedziny astronomii, geodezji i grawimetrii. Opublikował m.in.: „Theorie des Harmonischen Analysators” (Sitzungsber. d. Akad. in Wien, 1898); „Photometrische Beobachtungen der Nova-Persei” (Mem. d. l' Acad. des Sc. de St. Petersbourg, 1902); „O błędach fizjologicznych przy pomiarach astron. za pomocą mikrometrów okultacyjnych” (Rozpr. Pol. Ak. Umiejętności, 1907); „O odwzorowaniu płaskich wiernokątnych elipsoidy obrotowej” (1928)[4].
Pełnione funkcje
edytuj- członek Towarzystwa Naukowego we Lwowie
- członek Akademii Nauk Technicznych w Warszawie (od 1923)
- członek Międzynarodowej Unii Astronomicznej (od 1925)
- członek Narodowego Komitetu Astronomicznego (od 1927)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Lista doktorów h. c. PW. [dostęp 2012-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 stycznia 2012)]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym, położone w latach 1905 – 1918”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za wyjątkowo gorliwą, owocną i bezinteresowną współpracę z Wojskowym Instytutem Geograficznym”.
- ↑ L. Grabowski., O odwzorowaniach płaskich wiernokątnych elipsoidy obrotowej, w których pewien wybrany południk odwzorowuje się jako linja prosta : (komunikat drugi) [online], polona.pl [dostęp 2020-05-12].
Bibliografia
edytuj- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 225. [dostęp 2020-06-24].
- Jerzy Krawczyk: Lwowska Szkoła Geodezyjna. Warszawa: Zespół Historii Geodezji PAN, 1991, s. 17–18.
- URANIA Czasopismo Astronomiczne popularno-naukowe. Rok 1946 nr 03-04, s. 66.
Linki zewnętrzne
edytuj- Lwowska Szkoła Geodezyjna
- Publikacje Lucjana Grabowskiego dostępne w serwisie Polona