Ludwig Erhard
Ludwig Wilhelm Erhard (ur. 4 lutego 1897 w Fürth, zm. 5 maja 1977 w Bonn) – niemiecki polityk i profesor ekonomii, federalny minister gospodarki (1949-1963), wicekanclerz (1957-1963), a następnie kanclerz RFN (1963-1966) i przewodniczący CDU w latach 1966–1967[1].
Pełne imię i nazwisko |
Ludwig Wilhelm Erhard |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Kanclerz Niemiec | |
Okres |
od 16 października 1963 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Wicekanclerz Niemiec | |
Okres |
od 29 października 1957 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Jeden z ojców powojennego, niemieckiego cudu gospodarczego (niem. Wirtschaftswunder) opartego na społecznej gospodarce rynkowej[2].
Życiorys
edytujUrodził się w Bawarii. Podczas I wojny światowej walczył na froncie zachodnim jako artylerzysta. Po wojnie ukończył studia ekonomiczne.
W czasie II wojny światowej współpracował z władzami hitlerowskimi jako ekspert ekonomiczny (wykonywał m.in. zlecenia dla Głównego Urzędu Powierniczego Wschód, który działał na terenie okupowanej Polski i zajmował się m.in. konfiskatą majątku polskich przedsiębiorstw)[3]. Latem 1941 r. stworzył dla nazistów plan zagospodarowania okupowanych „obszarów wschodnich”, w którym zawarł szereg rasistowskich uwag dotyczących Polaków[3]:
Polski robotnik okazał się być chętny i pracowity, chociaż jego osiągnięcia nie spełniają wymagań stawianym Niemcom z Rzeszy. To wynik braków w wychowaniu i cech wynikających z uwarunkowań rasowych
Polski naród nie posiada siły kształtowania (rzeczywistości), która pozwoliłaby mu na osiągnięcie prawdziwie kulturalnych wartości
Po zakończeniu wojny Erhard został doradcą ekonomicznym amerykańskich władz okupacyjnych w Bawarii. Po utworzeniu Bizonii dalej był pracownikiem administracji władz alianckich.
Erhard był po wojnie członkiem niemieckiej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU). Został ministrem gospodarki w pierwszym rządzie Konrada Adenauera. Jest uważany przez wielu za jednego z ojców niemieckiego „cudu gospodarczego” (niem. Wirtschaftswunder).
Po ustąpieniu Adenauera w 1963 r. został drugim kanclerzem federalnym. Po zwycięskich dla CDU wyborach w 1965 r. ponownie został kanclerzem. Ustąpił ze stanowiska rok później. Lecz zanim to się stało, wystosował 25 marca 1966 notę pokojową. Deklarował w niej gotowość RFN do poprawy stosunków z państwami Układu Warszawskiego. Jego następcą został partyjny kolega – Kurt Georg Kiesinger.
W czasie swego urzędowania Erhard konsekwentnie nie uznawał istnienia i legalności drugiego niemieckiego państwa – NRD oraz granic zachodnich Polski i popierał doktrynę, w myśl której nadal istniało państwo niemieckie w granicach Rzeszy Niemieckiej z 1937 r. Zmiany w tej polityce dokonał dopiero kanclerz Willy Brandt.
Zmarł 5 maja 1977 w Bonn.
Niektóre odznaczenia
edytuj- 1953: Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- 1955: Order Zasługi Republiki Włoskiej
- 1959: Bawarski Order Zasługi
- 1961: Wielki Krzyż Orderu Świętego Jakuba od Miecza (Portugalia)
- 1961: Wielki Krzyż Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)
- 1977: Wpisany na listę Honorowych obywateli miasta Ulm
- Wielki Krzyż Orderu Słońca Peru
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Ludwig Erhard, Geschichte der CDU, 3 lutego 1897 [dostęp 2023-04-10] (niem.).
- ↑ Bayerischer Rundfunk Tina Wenzel , Ludwig Erhard: Vater der sozialen Marktwirtschaft und des „Wirtschaftswunders” [online], 15 października 2021 [dostęp 2023-04-10] (niem.).
- ↑ a b Jacek Lepiarz: TAZ: twórca zachodnioniemieckiego cudu gospodarczego Ludwig Erhard współpracował z nazistami. dw.com, 2019-09-23. [dostęp 2019-09-24].
Bibliografia
edytuj- Erwin von Beckerath, Fritz W. Meyer, Alfred Müller-Armack (Hrsg.): Wirtschaftsfragen der freien Welt. [Zum 60. Geburtstag von Bundeswirtschaftsminister Ludwig Erhard]. Knapp, Frankfurt am Main 1957.
- Jan Berwid-Buquoy: Der Vater des deutschen Wirtschaftswunders – Ludwig Erhard. BI-HI-Verlag, Berlin 2004, ISBN 3-924933-06-5.
- Volker Hentschel: Ludwig Erhard. Ein Politikerleben. Olzog, München 1996, ISBN 3-7892-9337-7.
- Christian Gerlach: Ludwig Erhard und die „Wirtschaft des neuen deutschen Ostraums”. Ein Gutachten aus dem Jahre 1941 und Erhards Beratertätigkeit bei der deutschen Annexionspolitik 1938–43. In: Matthias Hamann, Hans Asbeck (Hrsg.): Beiträge zur Geschichte des Nationalsozialismus. Heft 13: Halbierte Vernunft und totale Medizin. ISBN 3-924737-30-4, Verlag Schwarze Risse, Berlin 1997, S. 241–276.
- Karl Hohmann: Ludwig Erhard (1897–1977). Eine Biographie. Bonn 1997 (PDF-Datei, ca. 3 MB).
- Peter Hoeres: Außenpolitik und Öffentlichkeit. Massenmedien, Meinungsforschung und Arkanpolitik in den deutsch-amerikanischen Beziehungen von Erhard bis Brandt. De Gruyter Oldenbourg, München 2013 (Studien zur Internationalen Geschichte, Bd. 32).
- Daniel Koerfer: Kampf ums Kanzleramt – Erhard und Adenauer. DVA, Stuttgart 1987, ISBN 3-421-06372-9.
- Alfred C Mierzejewski , Ludwig Erhard., München: Siedler, 2005, ISBN 3-88680-823-8, OCLC 76557463 .
- Andreas Metz , Die ungleichen Gründerväter: Adenauers und Erhards langer Weg an die Spitze der Bundesrepublik., Konstanz: UVK, 1998, ISBN 3-87940-617-0, OCLC 40551341 .
- Karl Heinz Roth: Das Ende eines Mythos. Ludwig Erhard und der Übergang der deutschen Wirtschaft von der Annexions- zur Nachkriegsplanung (1939 bis 1945). 1. 1939 bis 1943. In: 1999. Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 10, 1995, Nr. 4, ISSN 0930-9977, S. 53–93.
- Karl Heinz Roth: Das Ende eines Mythos. Ludwig Erhard und der Übergang der deutschen Wirtschaft von der Annexions- zur Nachkriegsplanung (1939 bis 1945). II. 1943 bis 1945. In: 1999. Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 13, 1998, Nr. 1, ISSN 0930-9977, S. 92–124.
- Bernhard Löffler: Ludwig Erhard. In: Katharina Weigand (Hrsg.): Große Gestalten der bayerischen Geschichte. Herbert Utz Verlag, München 2011, ISBN 978-3-8316-0949-9.
- ISNI: 0000000110682461
- VIAF: 66499657
- LCCN: n50053242
- GND: 118530755
- NDL: 00521469
- LIBRIS: ljx00z14262lgsv
- BnF: 121215239
- SUDOC: 029630622
- SBN: TO0V035002
- NKC: jn20000700486
- NTA: 070468494
- BIBSYS: 90178845
- CiNii: DA02965802
- Open Library: OL137574A
- PLWABN: 9810611569605606
- NUKAT: n01052082
- J9U: 987007277769805171
- PTBNP: 39726
- CANTIC: a19969284
- LNB: 000039864
- CONOR: 248478819
- BLBNB: 000194689
- KRNLK: KAC2018N7572
- LIH: LNB:O+C;=vN