Małgorzata Grabowska-Stradecka
Małgorzata Grabowska-Stradecka, także Małgorzata Grabowska (ur. 1925) – polska malarka związana z Wrocławiem, czołowa przedstawicielka malarskiego strukturalizmu. Jedna z pierwszych studentek i absolwentek PWSSP we Wrocławiu, członkini-założycielka Grupy "X" oraz członkini Grupy Wrocławskiej.
| Imię i nazwisko |
Małgorzata Grabowska-Stradecka |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Życiorys
edytujStudiowała malarstwo w technikach ceramicznych na wrocławskiej PWSSP, gdzie była jedną z pierwszych studentek (album nr 8) i absolwentek (dyplom nr 22). W 1952 r. obroniła dyplom magisterski na Wydziale Ceramiki i Szkła.
Twórczość
edytujArtystka zajmowała się przede wszystkim malarstwem, ale także rysunkiem i tkaniną artystyczną.
Eugeniusz Geppert wymienił ją w gronie pierwszych studentek wrocławskiej PWSSP, obok Celiny Brandstätter, Izabeli Kulczyńskiej, Ewy Erdt, Krzesławy Maliszewskiej i Wandy Gołkowskiej[1]. Powołująca się na jego słowa Sylwia Świsłocka-Karwot, badaczka powojennej sztuki Wrocławia, wymienia ją także wśród lokalnych artystek okresu realizmu socjalistycznego (1949-1955). Były to obok niej także m.in.: Barbara Gutekunst, Janina Rybicka, Jadwiga Szyszko, Marta Augustynowicz, Róża Kijankowska, C. Brandstätter, Jadwiga Skomorowska i Łucja Skomorowska, K. Maliszewska-Mazurkiewicz, Maria Janowska-Karpińska, Jadwiga Lebiedowicz-Kociankowska czy Jadwiga Desage[2].
Wraz z Józefem Hałasem, Krzesławą Maliszewską i Alfonsem Mazurkiewiczem Grabowska była od 1956 r. członkinią-założycielką Grupy "X", w ramach której artyści operowali malarską metaforą[3][4]. W latach 1962-1975 była także członkinią jednej z najważniejszych lokalnych grup artystycznych – interdyscyplinarnej i międzypokoleniowej Grupy Wrocławskiej. Należała do czołowych przedstawicielek malarskiego strukturalizmu. Andrzej Kostołowski wymienia ją obok J. Hałasa, Mariana Poźniaka i A. Mazurkiewicza jako artystkę bardzo silnie czerpiącą swoje inspiracje z pejzażu[3][5][6].
Jej wystawy indywidualne odbyły się m.in w BWA Wrocław (1966 i 1972) oraz w Filharmonii Wrocławskiej (1973). Brała udział w wystawach zbiorowych Grupy Wrocławskiej oraz w takich pokazach, jak m.in. wystawa monograficzna Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych we Wrocławiu 1946-1990 w CBWA „Zachęta” w Warszawie (1990)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Zofia Reznik, Herstorical Figures. Women in the 1946-1980 Archival Documents of the State Higher School of Plastic Arts in Wrocław, „Art and Documentation” (29), 2023, s. 17–56, DOI: 10.32020/ArtandDoc/29/2023/6, ISSN 2080-413X [dostęp 2025-01-05].
- ↑ Sylwia Świsłocka-Karwot, Sztuka we Wrocławiu w latach 1945-1970. Artyści, dzieła, krytycy, Wrocław: Wydawnictwo Via Nova, 2016, s. 59-107.
- ↑ a b c Noty biograficzne uczestników wystaw „Wieżowce Wrocławia” i „Dejá vu”, „Format”, nr 50 (2-3), 2006, str. VI.
- ↑ Andrzej Kostołowski, Pionowo, poziomo i skosem. O niektórych aspektach twórczych wrocławskiej PWSSP – ASP w jej 70-leciu, „Format”, 72, 2016, s. 30.
- ↑ Ewa Pluta, Grupa Wrocławska [online], 2024.
- ↑ Andrzej Kostołowski, Wieżowce Wrocławia, „Format”, nr 50 (2-3), 2006, s. 21.
Bibliografia
edytuj- Małgorzata Grabowska, [kat. wyst.], BWA Wrocław, 1966.
- Małgorzata Grabowska, [kat. wyst.], BWA Wrocław, 1977.
- Grupa wrocławska. Jubileuszowa wystawa grupy. Malarstwo grafika rzeźba, Muzeum Architektury, Wrocław 1972.
Linki zewnętrzne
edytuj- Reprodukcje prac Małgorzaty Grabowskiej-Stradeckiej i fotograficzne portrety artystki z lat 50. w cyfrowym archiwum Ośrodka Dokumentacji Sztuki ASP we Wrocławiu: https://archiwumcyfrowe.asp.wroc.pl/pl/encyklopedia?filter=JTdCJTIyZmlsdGVyJTIyOiU3QiUyMnBocmFzZSUyMjolN0IlMjJ2YWx1ZSUyMjolMjJNYSVDNSU4MmdvcnphdGElMjBHcmFib3dza2ElMjIlN0QsJTIyY3VycmVudFBhZ2UlMjI6JTdCJTIydmFsdWUlMjI6MSU3RCwlMjJtYXhQZXJQYWdlJTIyOiU3QiUyMnZhbHVlJTIyOjQwJTdEJTdEJTdE