Maryan Esman[1] (w Polsce był określany jako Marian Esman[2], Essman[3] lub Essmann[4]) – francuski inżynier chemii, przemysłowiec, major armii francuskiej, członek Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, działacz piłkarski.

Maryan Esman
Ilustracja
Władze PZPN w 1927: od lewej mjr Maryan Esman (wiceprezes), Edward Cetnarowski (prezes) i Wacław Wojakowski (sekretarz generalny)
major artylerii (chef d’escadron) major artylerii
(chef d’escadron)
Przebieg służby
Siły zbrojne

Francuskie Siły Zbrojne

Jednostki

Francuska Misja Wojskowa w Polsce

Późniejsza praca

dyrektor przedsiębiorstwa

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja) Krzyż Wojenny 1914–1918 (Francja) Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys

edytuj

Od 1903 studiował na uczelni École de Physique et de Chimie w Paryżu, którą ukończył w dziedzinie chemii[1] w 22 promocji z tytułem inżyniera[5][6]. W armii francuskiej uzyskał stopień chef d’escadron artylerii[1].

Był znawcą sportu[7]. W latach 20. XX wieku, w pierwszym okresie istnienia II Rzeczypospolitej, w stopniu majora[2] przebywał na Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, wspierającej Wojsko Polskie po zakończeniu I wojny światowej[7] (jej szefem był Charles Charpy[8][9][10]). Pełnił funkcję członka zarządu[3][3][11], delegata[12][13][14][15][16] prezesa Warszawskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej (WOZPN)[7] (wybierany 31 stycznia 1926[17], 20 lutego 1927[18]). Był członkiem kolegium sędziów piłkarskich[19]. Działał w ramach Polskiego Związku Piłki Nożnej: w sierpniu 1926 zasiadł w składzie komisji powołanej przez PZPN celem zbadania zawodnictwa klubów lwowskich[20], w grudniu 1926 był delegatem PZPN w sprawie zawieszenia PZPN przez Związek Związków Sportowych w związku z nieuregulowaniem należności podatkowych[21], jako delegat PZPN brał udział w II Polskim Kongresie Sportowym w dniach 9-10 kwietnia 1927 w Warszawie[22]. Od przełomu lutego/marca 1927[23][24] pełnił stanowisko II wiceprezesa PZPN[25][26], zaś na początku marca 1927 miał zrezygnować z funkcji Warszawskiego OZPN[27]. Wiosną uczestniczył w negocjacjach zmierzających do zawarcia porozumienia pomiędzy PZPN a Polską Ligą Piłki Nożnej (PLPN)[28][29], w 1927 był delegatem PZPN do komisji porozumiewawczej z Ligą[30]. Po pięciu latach pracy w Warszawskim OZPN, w październiku 1927 pierwotnie zakończył pracę w Polsce i wyjechał z powrotem do Francji[31]. Rok później, w październiku 1928, przyjechał ponownie do Polski z zamiarem stałego pobytu[4].

Został pracownikiem przedsiębiorstwa „Société Générale de Constructions Électriques et Mécaniques”[1]. W latach 30. pełnił funkcję dyrektora oddziału polskiego francuskiej spółki akcyjnej „Als-Thom” (Société Générale de Constructions Électriques et Mécaniques), działającego przy ulicy Dworcowej 16 w Katowicach[32][1][33][34][35][36][37]. Należał do Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich[1], a podczas walnego zgromadzenia oddziału warszawskiego SEP w czerwcu 1930 wygłosił odczyt pt. Elektryfikacja kolei we Francji[38].

Zamieszkiwał przy ulicy Tadeusza Kościuszki 46 w Katowicach[39]. Był żonaty[40].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Quatrième partie. Liste des membres de l’Association. W: Cinquante années de science appliquée à l’industrie (1882-1932). Paryż: École Supérieure de Physique et de Chimie Industrielles de la Ville de Paris, 1932, s. 321. (fr.).
  2. a b c Dział urzędowy. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””, s. 210, Nr 13 z 15 grudnia 1925. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. 
  3. a b c Walne zgromadzenie WOZPN. „Sportowiec Pomorski (Słowo Pomorskie)”, s. 4, Nr 16 z 17 września 1925. Sekcja Tenisowa Toruńskiego Klubu Sportowego. 
  4. a b Wiadomości krajowe. „Nowy Dziennik”, s. 6, Nr 292 z 30 października 1928. 
  5. Les ingénieurs de la 22e promotion de l’ESPCI. espci.org. [dostęp 2015-02-19]. (fr.).
  6. Les ingénieurs de la 22e promotion de l’ESPCI. archive-org.com. [dostęp 2015-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-19)]. (ang.).
  7. a b c Sport francuski a sport polski. „Dziennik Białostocki”, s. 3, Wydanie z 7 marca 1927. 
  8. Szef francuskiej misji wojskowej w Polsce na G. Śląsku. „Dziennik Suwalski”, s. 2, Nr 20 z 27 sierpnia 1926. 
  9. Z kraju. Gość Górnego Śląska. „Gazeta GdańskaEcho Gdańskie”, s. 4, Nr 197 z 28 sierpnia 1926. 
  10. Gen. Charpy na Górnym Śląsku. „Goniec Częstochowski”, s. 2, Nr 197 z 29 sierpnia 1926. 
  11. Konferencje klubów piłkarskich. „Express Niedzielny Ilustrowany”, s. 7, Nr 15 z 17 stycznia 1926. 
  12. Sport. Piłka nożna. Walne zgromadzenie P. Z. P. N.. „Warszawianka”, s. 6, Nr 59 z 28 lutego 1925. 
  13. Wiceminister – kandydatem na prezesa P. Z. P. N.. „Ilustrowana Republika”, s. 2, Nr 130 z 7 grudnia 1925. 
  14. Ze świata. „Głos Lubelski”, s. 3, Nr 338 z 9 grudnia 1925. 
  15. Henryk Leser. Przed walnem zebraniem P. Z. P. N-u. „Nowy Dziennik”, s. 8, Nr 46 z 22 lutego 1927. 
  16. W przededniu wyjazdu delegatów łódzkiego piłkarstwa na walne zebranie P. Z. P. N-u. „Express Wieczorny Ilustrowany”, s. 7, Nr 56 z 25 lutego 1927. 
  17. Kronika. Walne zebranie WOZPN-u. „Głos Polski”, s. 4, Nr 32 z 1 lutego 1926. 
  18. Wiadomości sportowe. „Nowy Dziennik”, s. 7, Nr 50 z 26 lutego 1927. 
  19. a b Sport. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 263 z 15 listopada 1924. 
  20. Jeszcze w sprawie lwowskich profesjonalistów. „Express Wieczorny Ilustrowany”, s. 7, Nr 217 z 8 sierpnia 1926. 
  21. Sprawa zawieszenia P. Z. P. N. przez Z. Z.. „Słowo Pomorskie”, s. 4, Nr 294 z 22 grudnia 1926. 
  22. Lista obecnych. „Stadion”, s. 9, Nr 17 z 26 kwietnia 1927. 
  23. Walne zgromarzenie P. Z. P. N.. „Ilustrowana Republika”, s. 4, Nr 60 z 1 marca 1927. 
  24. Ze sportu. Porozumienie między PZPNem a Ligą nie doszło do skutku. „Nowy Dziennik”, s. 10, Nr 54 z 2 marca 1927. 
  25. Władze Polskiego Związku Piłki Nożnej. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2015-02-16].
  26. Walne zgromadzenie Polskiego Związku Piłki Nożnej w siedzibie Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego przy ul. Myśliwieckiej 5 w Warszawie. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2015-02-16].
  27. Rezygnacja majora Essmana z mandatu prezesa Warszawskiego Z. O. P. N.. „Łódzkie Echo Wieczorne”, s. 7, Nr 54 z 5 marca 1927. 
  28. Wiosenne nieporozumienie. Dr. Cetnarowski w Warszawie. „Łódzkie Echo Wieczorne”, s. 7, Nr 57 z 9 marca 1927. 
  29. Likwidacja rozłamu w P. Z. P. N.. „Stadion”, s. 4, Nr 25 z 21 czerwca 1927. 
  30. Nowy konflikt w piłkarstwie. „Express Wieczorny Ilustrowany”, s. 7, Nr 276 z 5 października 1927. 
  31. Ze sportu. „Nowy Dziennik”, s. 16, Nr 280 z 24 października 1927. 
  32. Ogłoszenie. „Gazeta Handlowa”. 247, s. 8, 27 października 1931. 
  33. Als-Thom. „Technik”, s. 2, Nr 7 z 1 kwietnia 1931. Towarzystwo Dokształcania Technicznego przy Polskim Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego. 
  34. Als-Thom. „Technik”, s. 2, Nr 9 z 1 maja 1931. Towarzystwo Dokształcania Technicznego przy Polskim Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego. 
  35. Als-Thom. „Technik”, s. 2, Nr 9 z 1 maja 1932. Towarzystwo Dokształcania Technicznego przy Polskim Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego. 
  36. Ogłoszenia. Wolne posady. „Polonia”, s. 11, Nr 2097 z 8 sierpnia 1930. 
  37. Obwieszczenia spółek akcyjnych. „Polska Gospodarcza”. 18, s. IV, 1 maja 1937. 
  38. Oddział Warszawski SEP od zarania jego powstania do roku 1946 (1882-1946). marie-www.ee.pw.edu.pl. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-20)].
  39. Książka telefoniczna – Górn-. Aut. Sieć, s. 167.. genealogyindexer.org. [dostęp 2015-02-19].
  40. Doroczny bal reprezentacyjny Klubu Sportowego „Polonia”. „Kurier Warszawski”. 29, s. 8, 29 stycznia 1925. 
  41. Kto znalazł gwiazdę?. „Głos Robotnika”, s. 3, Nr 193 z 25 sierpnia 1927. 
  42. Kronika Toruńska. „Goniec Nadwiślański”. s. 6. Nr 195 z 27 sierpnia 1927. 
  43. Górnictwo i przemysł. Gospodarka elektryczna. Poświęcenie elektrowni okręgowej w Stalowej Woli. „Polska Gospodarcza”. 26, s. 986, 1 lipca 1939. 

Bibliografia

edytuj
  NODES
Association 2
iOS 2
mac 1
os 30