Meksykanie
Meksykanie (hiszp. Pueblo mexicano – nazwa zbiorowa, Mexicanos – jednostki) – naród zamieszkujący przede wszystkim Meksyk; nazwa odnosi się do wszystkich mieszkańców tego wieloetnicznego państwa, położonego w Ameryce Północnej, którzy kultywują meksykańską kulturę lub mają wykształconą tożsamość narodową.
 Miguel Hidalgo y Costilla – jeden z największych meksykańskich bohaterów narodowych | |
| Populacja |
142 mln |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
Meksyk: 111,2 mln |
| Język | |
| Religia |
katolicyzm (82,7%), protestantyzm (9,7%) |
| Pokrewne | |
Rys historyczny
edytujMeksyk stał się niepodległym państwem w 1821, kiedy wyzwolił się spod hiszpańskiego panowania. Następnie rozpoczął się długotrwały proces formowania tożsamości narodowej, która wykształciła się na skutek zmieszania cech kultury prekolumbijskiej rdzennej ludności z kulturą osadników z Europy, z dominującą rolą imigrantów przybyłych z Półwyspu Iberyjskiego, w tym przede wszystkim Hiszpanów. Doprowadziło to do wykształcenia się niezależnego bytu państwowego o specyficznej kulturze. W przypadku Meksykanów mówi się nieraz o występowaniu „szczególnej formy nacjonalizmu wieloetnicznego”[4].
Języki
edytujNajczęściej używanym językiem w Meksyku jest meksykańska odmiana języka hiszpańskiego, ale ludzie zamieszkujący ten kraj porozumiewają się w ponad 65[a] różnych językach autochtonicznych i językach indoeuropejskich. Są to języki używane od wielu setek lat przez rdzenną ludność zamieszkującą ten kraj, jak również języki przyniesione do Meksyku przez przybyszy z Hiszpanii i innych krajów, w tym przede wszystkim język hiszpański[5][6].
Meksyk jest państwem o największej liczbie ludzi porozumiewających się w językach autochtonicznych (indiańskich) w Ameryce, aczkolwiek w liczbach względnych proporcja społeczności posługującej się tymi językami jest zdecydowanie mniejsza w porównaniu z takimi krajami jak Boliwia (47%)[b], Gwatemala (40%)[7] czy Peru (16%), a nawet mniejsza niż w Ekwadorze (7%). Z wyjątkiem języka nahuatl[c], żadnego z autochtonicznych języków występujących w Meksyku nie używa więcej niż milion ludzi. Warto dodać, że nahuatl jest czwartym autochtonicznym językiem w Amerykach biorąc pod uwagę liczbę użytkowników; plasuje się pod tym względem za językami keczua (ok. 10 mln użytkowników), guarani (ok. 8 mln) oraz ajmara (ok. 2,2 mln).
Religia
edytujHiszpanie po przybyciu do Meksyku, oprócz ekspansji ekonomicznej, prowadzili szeroko zakrojoną akcję misyjną wśród miejscowej ludności. Co więcej, oprócz działalności ewangelizacyjnej, władze kolonialne nałożyły zakaz praktykowania jakichkolwiek innych religii poza katolicyzmem. W efekcie Meksykanie są współcześnie społeczeństwem dość jednolitym pod względem religijnym, z dominującą pozycją religii katolickiej (82,7%).
Diaspora meksykańska
edytujPonad 78% Meksykanów mieszka w Meksyku, ale duża diaspora – około 22% całej populacji (około 34 mln[1]) – mieszka w sąsiadujących z tym krajem Stanach Zjednoczonych. Wynika to z masowej emigracji o charakterze ekonomicznym.
Uwagi
edytuj- ↑ Liczba 65 odnosi się do głównych autochtonicznych grup językowych w Meksyku. Ocenia się, że w 2010 roku ponad 144 tys. osób porozumiewało się w językach niezaliczanych do wyżej wymienionych 65 języków.
- ↑ Dla 36% mieszkańców Boliwii języki autochtoniczne są językami ojczystymi.
- ↑ W 2010 roku językiem nahuatl porozumiewało się 1 544 968 ludzi.
Przypisy
edytuj- ↑ a b HISPANIC OR LATINO ORIGIN BY SPECIFIC ORIGIN (Mexican). census.gov. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)]. (ang.).
- ↑ NHS Profile, Canada, 2011. statcan.gc.ca. [dostęp 2013-12-06]. (ang.).
- ↑ INEbase / Demography and population / Migrations. ine.es. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-11)]. (hiszp.).
- ↑ Andreas Wimmer: Nationalist exclusion and ethnic conflict: shadows of modernity. Cambridge University Press, 2002, s. 115.
- ↑ Lenguas indígenas en México y hablantes (de 5 años y más) al 2010. inegi.org.mx. [dostęp 2013-12-06]. (hiszp.).
- ↑ Ley General de Derechos Lingüísticos de los Pueblos Indígenas. sep.gob.mx. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-11)]. (hiszp.).
- ↑ CIA – The World Factbook: Guatemala. cia.gov. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-02)]. (ang.).