Messier 44
Messier 44 (M44, NGC 2632, Żłóbek, gromada Ul, Praesepe, Pszczółki[1]) – gromada otwarta w gwiazdozbiorze Raka. Najprawdopodobniej znana już Aratosowi z Soloi w 260 p.n.e.[2] W katalogu Messiera znalazła się 4 marca 1769 roku[2]. Jeden z obiektów Messiera widzialnych nieuzbrojonym okiem.
 Gromada M44 | |
| Odkrywca |
znana w starożytności |
|---|---|
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
I2r lub II2r |
| Rektascensja |
08h 40m 22,2s |
| Deklinacja |
+19° 40′ 19,4″ |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana |
3,7 m |
| Rozmiar kątowy |
95' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 16 ly |
| Liczba gwiazd |
200-350 |
| Alternatywne oznaczenia | |
| NGC 2632, C 0837+201, Cl Melotte 88, [KPR2004b] 201, OCl 507.0 | |
 Gwiazdozbiór Raka | |
Charakterystyka
edytujGromada M44 jest oddalona od Ziemi o 577 lat świetlnych (177 parseków)[3][2]. Średnica gromady wynosi około 16 lat świetlnych (trzykrotnie przewyższająca rozmiary kątowe Księżyca)[4]. Jej wiek szacuje się na około 730 mln lat[5].
Gromada składa się z około 350 gwiazd[4][5]. Położona niemal w połowie odległości między Gamma Cancri i Delta Cancri[6]. Zawiera co najmniej pięć czerwonych olbrzymów i kilkadziesiąt białych karłów. Ponadto zawiera kilka gwiazd potrójnych[6]. Zaobserwowano między innymi kilka gwiazd zmiennych typu Delta Scuti o jasności obserwowanej 7- 8m i jedną gwiazdę podwójną zaćmieniową – TX Cancri. W gromadzie zaobserwowano także pierwsze dwie planety krążące wokół gwiazd podobnych do Słońca, należących do gromady otwartej[7].
Prawdopodobnie M44 i Hiady, choć oddalone od siebie o setki lat świetlnych mają wspólne pochodzenie. Wskazują na to podobne populacje gwiazd występujące w obu gromadach[2]. Być może w wyniku oddziaływań grawitacyjnych pierwotna gromada została rozdzielona, a w ciągu kilkuset milionów lat obiekty oddaliły się od siebie na tak dużą odległość[5].
Historia
edytujM44 była znana już w starożytności. Starożytni Grecy i Rzymianie nazywali ją „żłóbkiem” (łac. praesepe, gr. phatne). Gwiazdy γ Cnc (typ widmowy A1 V, jasność obserwowana 4,7m, odległość 155 lat świetlnych) i δ Cnc (K0 III, 3,9m, 155 lat świetlnych) miały symbolizować kolejno osła północnego (Asellus Borealis) i południowego (Asellus Australis). Według Eratostenesa miały to być osły, na których Dionizos i Sylen jechali na bitwę przeciw tytanom. Tytani mieli przestraszyć się osłów, które za zasługi zostały umieszczone na niebie przy żłóbku. Aratos wspomina obiekt M44 jako mgiełkę, Hipparchos z Nikei (130 p.n.e.) jako małą chmurkę. Klaudiusz Ptolemeusz zapisał M44 jako jedną z siedmiu „mgławic”[2].
Galileusz jako pierwszy stwierdził, że M44 jest grupą co najmniej 40 gwiazd[2].
Przez lornetkę widać 10-20 gwiazd. Przez mały teleskop można zobaczyć ponad 50 gwiazd[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Filip Ciślak / Grzegorz Pancherz paskud.pl, Gwiaździarnia Pana Jana 10.04. - 16.04.2022 [online], www.radio.katowice.pl [dostęp 2022-04-10].
- ↑ a b c d e f Messier 44 w SEDS.org (ang.)
- ↑ Aktualny pomiar wykonany przez satelitę Hipparcos (ESA). Wcześniejsze badania wskazywały odległość 522 lat świetlnych.
- ↑ a b Jan Desselberger. Niebo nad Polską. „Urania-Postępy Astronomii”. 775 (1), s. 64, 2015-01-01. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.).
- ↑ a b c Przemysław Rudź: Atlas gwiazd. Przewodnik po konstelacjach.. Warszawa: Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2015, s. 54-55. ISBN 978-83-7845-873-9.
- ↑ a b c Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2007, s. 150, 328. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ First Planets Found Around Sun-Like Stars in a Cluster. ScienceDaily, 2012-09-14. [dostęp 2012-09-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wiadomości:
- Messier 44 w SEDS.org (ang.)
- Messier 44 w bazie SIMBAD (ang.)
- Messier 44 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- NightSkyInfo.com - M44, the Beehive Cluster (ang.)
- Lista najjaśniejszych gwiazd gromady (ang.)
- Courtney Seligman: NGC 2632. [w:] Celestial Atlas [on-line]. [dostęp 2015-03-20]. (ang.).
- Zdjęcia:
- Messier 44 w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia (ang.)
- M44 w NOAO. noao.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-10)]. (ang.)