Międzybóż
Międzybóż, do 2012 Międzybuż[2] (ukr. Меджибіж, Medżybiż) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie latyczowskim.
 Zamek Sieniawskich | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Powierzchnia |
2,38 km² | ||
| Populacja (2022) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy |
+380-3857 | ||
| Kod pocztowy |
31530 | ||
| Tablice rejestracyjne |
BX | ||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
 49°26′19″N 27°24′10″E/49,438611 27,402778
| |||
Nazwa
edytujNazwa pochodzi od ukr. między Bohami (Boh). Miejscowość leży przy ujściu Bużka do Bohu[3].
Historia
edytuj
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1146 roku. W XV wieku Międzybóż stanowił własność królewską. Międzybóż należał wówczas do Sieniawskich. W 1566 roku jego właściciel Mikołaj Sieniawski[4] był oblegany na miejscowym zamku przez Tatarów. W 1593 roku, dzięki staraniom Adama Hieronima Sieniawskiego, król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie. W czerwcu 1678 nastąpiło wycofanie wojsk polskich z twierdzy[5]. Odzyskana po Traktacie w Karłowicach w 1699 roku.
W 1731 stał się własnością Czartoryskich. W 1790 w tutejszym zamku stacjonował Tadeusz Kościuszko, który poznał tu Teklę Żurowską. Od 1793 w zaborze rosyjskim. Ośrodek chasydyzmu – rodzinne miasto Nachmana z Bracławia i miejsce, gdzie osiedlił się Baal Szem Tow.
Pod rozbiorami siedziba gminy w powiecie latyczowskim guberni podolskiej.
Pod koniec roku 1918 w miejscowości powstała samozwańcza „republika”, na czele której stał Żyd Muszlin. 11 grudnia 1918 oddziały tej „republiki” zdobyły Nowosielicę, urządzając krwawy samosąd[potrzebny przypis].
Podczas okupacji hitlerowskiej, wiosną 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 5000 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na cmentarzu żydowskim[6].
Zabytki
edytuj- zamek Sieniawskich[7] z XV–XVI wieku z wielką basteją na kształcie czworoliścia i ruiną renesansowego pałacu. Po 1831 r. skonfiskowany Czartoryskim. Znacznie zniszczony w czasie I i II wojny światowej.
- kaplica katolicka z 1586 roku na dziedzińcu zamkowym fundacji Rafała Sieniawskiego.
- kościół św. Trójcy (w ruinie) zbudowany z donacji Hieronima Sieniawskiego w latach 1600–32.
- młyn z XIX w.
-
-
Kaplica zamkowa -
Kościół św. Trójcy
Przypisy
edytuj- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 року. Державна служба статистики України. Київ, 2022.
- ↑ Polski egzonim uchwalony przez Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej w 2012 r. – [1]
- ↑ Międzyboż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 365. t. VI s. 365.
- ↑ Antoni Urbański: Memento kresowe. Warszawa, 1929, s. 22.
- ↑ Zbigniew Hundert, Dyslokacja partii wojska koronnego w 1677 roku. Przyczynek do badań pogranicza polsko-tureckiego oraz organizacji armii w dobie pokoju 1677–1683, „Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 36 (1), 2016, s. 64, DOI: 10.12775/KLIO.2016.003, ISSN 1643-8191 [dostęp 2019-05-28] (pol.).
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1421.
- ↑ Międzybóż. [dostęp 2013-08-22].
Linki zewnętrzne
edytuj- zdjęcia z Międzybóża
- zdjęcia (w tym artystyczne): http://www.4turista.ru/node/4790 – seria fotografii twierdzy w Międzybóżu (międzyborskiej, drugiej co do wielkości po Kamieńcu Podolskim w obwodzie chmielnickim, fotografie z portalu rosyjskiego według projektu 4turista.ru
- Międzyboż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 365.
- Zamek Sieniawskich w Międzybożu
- Zamek w Międzybożu na filmie z drona.
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona