Mieczysław Opałek
Mieczysław Władysław Opałek (ur. 9 września 1881 we Lwowie, zm. 6 maja 1964 w Nowym Sączu[1]) – historyk Lwowa, poeta, bibliofil, badacz kultury, publicysta, pedagog.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 września 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 maja 1964 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
| Miejsce zamieszkania |
Lwów |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Józef Opałek Amelia Opałek |
| Małżeństwo |
Waleria Opałek |
| Dzieci |
Zbigniew Opałek, Zofia Opałek, Ryszard Opałek, Alina Opałek, Wiesław Opałek, Bolesław Opałek |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodził się 9 września 1881 we Lwowie, w rodzinie Józefa i Pauliny z Malców[2]. W latach 90. XIX w. uczeń Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie. Ukończył kursy nauczycielskie. W 1902 współzałożyciel Czytelni Towarzystwa Szkoły Ludowej, a od 1905 nauczyciel m.in. we Lwowie i Rytrze. Członek Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej, 26 października 1914, wstąpił do Legionów Polskich. Służył w stopniu szeregowego. Później był żołnierzem Polskiego Korpusu Posiłkowego, w 1917 internowany w Witkowicach. W latach 1918–1920 służył jako ochotnik w Wojsku Polskim[2].
Po wojnie pracował w zawodzie pedagoga. W 1925 roku współzałożył Towarzystwo Miłośników Książki. Był członkiem zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[3]. W latach 1933–1940 dyrektor Szkoły Męskiej im. św. Marii Magdaleny we Lwowie. Równocześnie redagował „Kronikę Powiatu Rohatyńskiego”, a w latach 1934–1938 „Przegląd Nauczycielski”. Okres do 1939 roku był „złotym” okresem największego rozwoju i świetności szkoły. Szukając nowych form nauczania i kierowania zainteresowań młodzieży powołał do życia organizacje wystaw szkolnych, które jako nowość odbiegały od stereotypów stosowanych. Wystawy „Stulecie Pana Tadeusza” (1934), „Piękno naszych gór” (1936), „Szermierze postępu i wolności” (1937) i inne niosły trwałe wartości poznawcze. Był znanym bibliofilem, miał bogaty zbiór druków bibliofilskich, drzeworytów i litografii z XIX w.
Po II wojnie światowej, przeniósł się ze Lwowa do Przeworska, a następnie Dzikowa. W latach 1945–1948 zabezpieczał księgozbiory podworskie w Przeworsku, Dzikowie i Łańcucie. W latach 1946–1947 był wizytatorem Kuratorium Okręgu Szkolnego w Rzeszowie. Od 1955 mieszkał we Frysztaku.
Jego synem był Bolesław Opałek – żołnierz AK Okręgu Lwów, wieloletni prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich.
Publikacje
edytuj- Gorlice Kraków (1915)[4],
- Z dziejów szkolnictwa galicyjskiego (1913),
- Pamiątkowe odznaki i medale polskie z r. 1914/15, Kraków (1915)[5],
- Pamiątki polskie 1914–1915. Zeszyt drugi. Odznaki, medale, plakiety, pierścionki, Kraków (1916),
- Pamiątki polskie 1914–1917. Odznaki, medale, plakiety. Zeszyt trzeci, Kraków (1917),
- Tarcze Legionów 1914–1917 (1917),
- W dworku na Litwie. Z lat dziecinnych Józefa Piłsudskiego, Kraków (1917)[6],
- Odznaki Obrońców Lwowa i Kresów Wschodnich 1918–1919 (1920),
- Bohaterski Lwów (1921),
- Białe Orły. Rzecz o godle i barwach państwa polskiego (1921),
- Stotrzydzieści lat wśród książek. Lwowscy anktykwarze Iglowie 1795–1928 Lwów (1928),
- Obrazki z przeszłości Lwowa (1931),
- Ze wspomnienia bibliofila (1960).
Ordery i odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)[7][8]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[9]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
Przypisy
edytuj- ↑ Opałek Mieczysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-01-09].
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 222. [dostęp 2021-08-24].
- ↑ Związek Legionistów Polskich 1936–1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
- ↑ Zapiski literacko-naukowe Kurier Lwowski 1915 nr 440 s. 4
- ↑ Zapiski Kurier Lwowski 1916 nr 1 s.6
- ↑ Zapisk i Kurier Lwowski 1917 nr 8 s.7
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu literackiem”.
- ↑ Dekoracja zasłużonych obywateli Krzyżami Zasługi. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr z 5 maja 1932.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
Bibliografia
edytuj- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Mieczysław Opałek. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
- Polski Słownik Biograficzny, wyd. PAN i PAU Kraków 1979 t. 24.
- „Jubileusz Szkoły 1816–1996” Ryszard Czekajowski i Teresa Kulikowicz-Dutkiewicz.