Miriam Akavia
Miriam Akavia, pierwotnie Matylda Weinfeld (hebr. מרים עקביא; ur. 20 listopada 1927 w Krakowie, zm. 16 stycznia 2015 w Tel Awiwie[1][2]) – izraelska pisarka i tłumaczka, ocalała z Holocaustu, honorowa przewodnicząca Towarzystwa Izrael-Polska.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 listopada 1927 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 stycznia 2015 |
| Zawód, zajęcie |
pisarka i tłumaczka |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodziła się w Krakowie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, jako córka Hirsza Weinfelda (1894-1944) i Broni z domu Plessner (1898-1945). Podczas II wojny światowej była więźniarką krakowskiego getta, obozu w Płaszowie, KL Auschwitz oraz Bergen-Belsen. Uratowana przez Szwedzki Czerwony Krzyż. W 1946 przedostała się przez Szwecję do Palestyny. Została dyplomowaną pielęgniarką, studiowała literaturę i historię na Uniwersytecie Tel Awiwu oraz pełniła funkcję attaché kulturalnego w przedstawicielstwach Izraela w Budapeszcie i Sztokholmie.
Miriam Akavia publikowała od 1975, trzydzieści lat po przybyciu do Izraela. „Niełatwo było – wyznaje – przejść z języka polskiego na hebrajski, a po hebrajsku pisać o klimacie polskim, polskiej przyrodzie, polskich porach roku, polskich miastach i wsiach, o górskich rzekach i gęstych lasach, o zapachach grzybów po deszczu i zapachach bzu...”[3]
Jako przewodnicząca Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej organizowała spotkania młodzieży obu krajów, ponadto prowadziła walkę ze stereotypami, dzielącymi Polaków i Żydów. W 2007 za swoją pracę na rzecz zbliżenia polsko-izraelskiego otrzymała Krzyż Komandorski Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[4]. W 2000 otrzymała Medal „Zasłużony dla Tolerancji”.
Współpracowała z redakcją antyrasistowskiego magazynu „Nigdy Więcej”[5].
Pochowana została 18 stycznia 2015 na Cmentarzu w Nataf.
Dorobek literacki
edytujMiriam Akavia pisała głównie o własnym dzieciństwie, Holocauście i przeżyciach wojennych.
Ponadto tłumaczyła literaturę polską na hebrajski i hebrajską na polską. W 1978 otrzymała Nagrodę Jad Waszem.
Była także laureatką wielu innych wyróżnień w Polsce, Izraelu i Niemczech. Jej książki zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym angielski, niemiecki, duński, francuski, węgierski.
Po polsku ukazały się:
- Jesień młodości (1989, Wydawnictwo Literackie, Kraków)[6]
- Moja winnica (1990, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, ISBN 83-907557-5-0)[7]
- Cena (1992 Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie)
- Galia i Miklosz: zerwanie stosunków, z niem. tł. K. Golda, CIA-Books – Svaro, Poznań 1992, ISBN 83-85100-78-4.
- Urojenia, przekł. aut.; posł. R. Matuszewski, Zysk i S-ka, Poznań 2000, ISBN 83-7150-839-5.
- Moje powroty (2005, Kraków, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-03794-1).
Przypisy
edytuj- ↑ Nie żyje pisarka Miriam Akavia [online], rmf24.pl [dostęp 2015-01-16] (pol.).
- ↑ PAP, kk, Zmarła pisarka, przyjaciółka Polski, Miriam Akavia, polskieradio.pl, 16 stycznia 2015 [dostęp: 26 czerwca 2015].
- ↑ Ryszard Matuszewski: Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka. Warszawa: Iskry, 2004, s. 526. ISBN 83-207-1764-7.
- ↑ Nadanie orderów i odznaczeń. - Prawo.pl [online], prawo.pl [dostęp 2023-05-30].
- ↑ Miriam Akavia. Wola serca lub Modlitwa. „Nigdy Więcej”. 17, s. 37-38, 2009. Warszawa: Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”. ISSN 1428-0884.
- ↑ Wznowiona w 1996 roku przez Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu (ISBN 83-85047-44-1) i w 2010 przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau (ISBN 978-83-7704-016-4).
- ↑ Wznowiona w 2000 przez C&D International Editors (ISBN 83-907557-5-0) i 2010 przez Wydawnictwo Literackie (ISBN 978-83-08-04477-3).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zawiedziona miłość. Rozmowa z Miriam Akavią (rozmawia Stanisław Obirek SJ; Kraków, 4 lipca 2000), dialog.org [dostęp: 9.05.2015]
- Dorota Terakowska, Trzykrotne narodziny Miriam, terakowska.art.pl/ [dostęp: 9.05.2015]
- Miriam Akavia: Wola serca lub Modlitwa, „Nigdy Więcej” 2009, nr 17 (.pdf) [dostęp: 9.05.2015]
- Miriam Akavia w filmie na serwisie YouTube [dostęp: 9.05.2015]