Mojmir I
Mojmir I (czes. Mojmír I, słow. Mojmír I, zm. w 846 roku) – pierwszy historycznie znany władca państwa wielkomorawskiego[1], sprawujący władzę od ok. 820–830 do 846, założyciel dynastii Mojmirowiców[2].
| |
| Książę Wielkich Moraw | |
| Okres |
od ok. 820–830 |
|---|---|
| Następca | |
| Książę Nitry | |
| Okres |
od 833/838 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data śmierci | |
Życiorys
edytujKsięstwo morawskie jest wzmiankowane w źródłach po raz pierwszy w 822. Od 830 pojawia się imię księcia Mojmira I. Według źródeł utrzymywał przyjazne kontakty z państwem Franków, formalnie uznawał zwierzchnictwo cesarza Ludwika I Pobożnego[3]. Wspomagał misję łacińskich księży wysyłanych na Morawy z Pasawy. W 831 został ochrzczony przez biskupa Pasawy Reginhara[3][4].
Ok. 833 Mojmir I zorganizował wyprawę przeciwko księstwu nitrzańskiemu, którego władcą był książę Pribina[3]. Długo przypuszczano, że chodziło o sąsiedzki spór. Według Dušana Třeštíka Pribina był już zależny od księcia morawskiego, ale usiłował się usamodzielnić. Mojmir I zdobył nitrzańskie grody i Pribina został zmuszony do ucieczki[2][1]. Następnie zaś dostał się pod ochronę Franków, ale ponieważ był poganinem – Frankowie nie mogli mu pomóc atakując chrześcijańskiego władcy Mojmira[5]. W zamian za poprzednie księstwo Pribina otrzymał władzę w Księstwie Błatneńskim. Zjednoczenie księstw morawskiego i nitrzańskiego pod władzą Mojmira stało się doniosłym wydarzeniem w formowaniu jednolitego państwa wielkomorawskiego.
Księstwo nitrzańskie w ramach Wielkich Moraw zachowało wyjątkową pozycję, książę nitrzański zostawał później mianowany na następcę księcia wielkomorawskiego z dynastii Mojmirowiców.
O czasach władzy Mojmira I opowiada frankijskie źródło tzw. Geograf Bawarski, w którym wymienia się, że Słowianie na terytorium dzisiejszej Słowacji mają 30, w dzisiejszych Morawach 11, w Czechach 15 i w Bułgarii 5 grodów. Liczby te zostały potwierdzone przez systematyczne prace archeologiczne.
Mojmirowi I udało się jeszcze rozszerzyć terytorium Rzeszy Wielkomorawskiej w kierunku do północnego brzegu rzeki Dunaj. W 846 Frankowie wprowadzili na tron książęcy Rościsława, bratanka zmarłego księcia Mojmira[2][1][6].
Zobacz też
edytuj- Mojmir – imię
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Michałowski 2012 ↓, s. 169.
- ↑ a b c Mojmir I, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-01-26].
- ↑ a b c Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski, Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 37, ISBN 83-05-13401-6, OCLC 838816716.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 271 ISBN 83-85719-85-7.
- ↑ Krzysztof Polek, Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi, Kraków: Wydaw. Naukowe WSP, 1994, s. 34, ISBN 83-85898-57-3, OCLC 833961085.
- ↑ J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski Słowianie ..., s. 38 ISBN 83-05-13401-6
Bibliografia
edytuj- Jan Dekan, Wielkie Morawy. Epoka i sztuka, Bratysława-Wrocław 1979
- Krzysztof Polek, Państwo wielkomorawskie i jego sąsiedzi, Kraków: Wydaw. Naukowe WSP, 1994, ISBN 83-85898-57-3, OCLC 833961085.
- Krzysztof Polek, Podstawy gospodarcze państwa wielkomorawskiego, Kraków: „Secesja”, 1994, ISBN 83-86077-75-1, OCLC 69277959.
- Idzi Panic, Ostatnie lata Wielkich Moraw, Katowice 2003, ISBN 83-226-0960-4
- Witold Chrzanowski, Kronika Słowian. Tom I Rzesza Wielkomorawska i kraj Wiślan, Kraków: Egis, 2008, ISBN 978-83-7396-702-1, OCLC 297554005.
- Roman Michałowski: Historia Powszechna. Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16783-7.