Said Mir Muhammed Alim Chan (Сейид Мир Мухаммед Алим-хан; ur. 3 stycznia 1880 w Bucharze, zm. 28 kwietnia 1944 w Kabulu) – ostatni emir Buchary, pochodzący z dynastii Mangytów, panujący w latach 1910–1920.

Muhammed Alim Chan
Ilustracja
Mohammed Alim Chan (fot. Siergiej Prokudin-Gorski)
Emir Buchary
Okres

od 4 grudnia 1910
do 30 sierpnia 1920

Koronacja

3 stycznia 1911

Poprzednik

Abd al-Ahad Chan

Następca

Bucharska Ludowa Republika Radziecka

Dane biograficzne
Dynastia

Mangyci

Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1880
Buchara, Emirat Buchary

Data i miejsce śmierci

28 kwietnia 1944
Kabul, Afganistan

Ojciec

Abd al-Ahad Chan

Dzieci

Ibrahim,
Sułtanmurad,
Szahmurad,
Szkuria Raad Alimi

Życiorys

edytuj

W młodości służył w wojsku rosyjskim. Potem administrował poszczególnymi regionami emiratu. Objął władzę po śmierci ojca, Abd al-Ahad Chana (Abdul-Ahad-Chana, Abdullachad-Chana), 4 grudnia 1910 roku. Za dzień koronacji przyjmuje się natomiast 3 stycznia 1911 roku, gdy Muhammed został oficjalnie uznany przez cara Rosji Mikołaja II. Formalnie Muhammed był bowiem jego lennikiem, a nad emiratem Imperium Rosyjskie sprawowało protektorat.

Muhammed dbał o dobre stosunki z caratem i zachowanie autonomii emiratu. Utrzymywał władzę absolutną, ale też bezpieczeństwo w granicach państwa. Po wybuchu rewolucji październikowej przyjął informację o anulowaniu przez bolszewików umowy o protektoracie rosyjskim nad emiratem. W czasie wojny domowej w Rosji obiecał wprowadzenie reform, ale wycofał się z postulatów i tłumił opozycję, szczególnie komunistyczną. Organizował obronę państwa przed bolszewikami, ściągając tureckich i afgańskich ochotników.

We wrześniu 1920 roku do Buchary weszła Armia Czerwona pod wodzą Michaiła Frunzego, a Muhammed zbiegł do Afganistanu. Organizował walkę przeciwko bolszewikom, ale w 1921 został pokonany. Wspierał partyzantkę basmaczy i tureckiego generała İsmaila Envera (Envera Paszy). Zmarł na wygnaniu w 1944 roku.

Życie prywatne

edytuj

Ożenił się w 1902 roku i miał trzech synów: Ibrahima (ur. 27 grudnia 1903 roku), Sułtanmurada oraz Szahmurada. Pierwsi dwaj zginęli, a trzeci przeszedł na stronę komunistów. W Afganistanie żyła jego córka Szkuria Raad Alimi – dziennikarka, która po interwencji sowieckiej wyemigrowała wraz z rodziną do USA.

Bibliografia

edytuj
  NODES
mac 2
multimedia 1
os 17