Murad III

Sułtan turecki

Murad III (ur. 4 lipca 1546, zm. 15 stycznia 1595) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący w latach 1574–1595. Ojciec Mehmeda III.

Murad III
Ilustracja
Faksymile
Tugra Murada III
Sułtan Imperium Osmańskiego
Okres

od 1574
do 15 stycznia 1595

Koronacja

1574

Poprzednik

Selim II

Następca

Mehmed III

Dane biograficzne
Dynastia

Osmanowie

Data urodzenia

4 lipca 1546

Data śmierci

15 stycznia 1595

Ojciec

Selim II

Matka

Nurbanu

Rodzeństwo

Ismihan
Gevherhan
Sah
Fatma
Mahmud
Osman
Mehmed
Mustafa
Cihangir
Sulejman

Żona

Safiye
Sahihuban
Semsiruhsar
Nazperver
Mihriban
Fahriye
Fulane

Dzieci

Mehmed III, Osman, Mustafa, Bajazyd, Abdullah, Selim, Sulejman, Cihangir, Mahmud, Murad, Abdul Rahman, Hasan, Ahmed, Yakup, Alemsah, Yusuf, Huseyin, Korkut, Ali, Isak, Omer, Alladdin, Davud, Ayse, Fatma, Hatice, Mihrimah, Fahriye, Mihriban, Rukiye

Życiorys

edytuj

Był najstarszym synem sułtana Selima II i Nurbanu (właśc. Cecilia Venier-Baffo), Wenecjanki porwanej w 1537 do Stambułu.

Zajął miejsce swego ojca w 1574 roku. Jego panowanie to pierwszy okres upadku potęgi i znaczenia imperium osmańskiego, które już nawet za rządów Selima II zdołało utrzymać swą pozycję jedynie dzięki wielkiemu wezyrowi Mehmedowi Sokollu. Choć Sokollu został zamordowany dopiero w 1579, jego wpływy na dworze zmalały dużo wcześniej. Niebagatelny wpływ na poczynania polityczne sułtana miał harem, m.in. jedna z żon Safiye, oraz matka Nurbanu.

Murad III zmagał się z pierwszym w historii znaczącym buntem janczarów. W 1576 roku poparł kandydaturę księcia siedmiogrodzkiego Stefana Batorego na króla polskiego. Szerokim echem w świecie odbiły się uroczystości jego obrzezania w 1582, a zwłaszcza pochód na At Meydanie, który obserwowali liczni goście z całego świata[potrzebny przypis].

Rządy Murada III na polu polityki zewnętrznej to przede wszystkim wojny z Persją i Austrią Habsburgów. W okresie jego panowania nastąpiło zbliżenie polityczne z państwem marokańskim, wsparł pretensje do tronu Abu Marwana Abd al-Malika I, w 1578 jego wojska w bitwie pod Wadi Sebil pokonały Portugalczyków popierających obalonego Abdullaha al-Galib Billaha i przejściowo opanowały Fez. W 1578 podjął nieudaną próbę podporządkowania sobie wybrzeża etiopskiego. Wykorzystując konflikty wewnętrzne w państwie perskim po śmierci szacha Tahmaspa I, zaatakował to państwo, wszczynając długoletnią wojnę (1577–1590). Ostatecznie na mocy tzw. umowy Ferhard Paszy (1590) do państwa osmańskiego wcielono Azerbejdżan, Gruzję i terytoria kaukaskie do Morza Kaspijskiego. U schyłku jego panowania wznowiono wojnę na Bałkanach (w Bośni).

Osobiście w 1589 skazał na karę śmierci chrześcijańskiego misjonarza, kapucyna Józefa z Leonessy. Zakonnik po trzech dniach tortur cudem uniknął śmierci[1].

 
List Murada III do Stefana Batorego odnawiający przymierze turecko-polskie, 1575

W Kulturze

edytuj

Sułtan Murad został przedstawiony w serialu Wspaniałe stulecie. W jego role jako dorosłego wcielił się Serhan Onat.

Przypisy

edytuj
  1. wp: Św. Józef z Leonessy (1556–1612). franciszkanie.pl, 2010-02-04. [dostęp 2010-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-16)].

Bibliografia

edytuj
  • Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan: Słownik władców świata. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005. ISBN 83-7435-077-6.
  NODES
Done 1