Ołena Kysiłewśka
Ołena Lwiwna Kysiłewśka, także jako Helena Kisielewska ukr. Олена Львівна Кисілевська (ur. 24 marca 1869 w Monasterzyskach, zm. 29 marca 1956 w Ottawie) – ukraińska działaczka społeczna, dziennikarka i pisarka, senatorka II i III kadencji Senatu RP (1928–1935) z ramienia Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO).
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Senatorka II i III kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1928 |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys
edytujByła córką duchownego. Jako piętnastoletnia uczennica gimnazjum w Stanisławowie brała udział w zjeździe kobiet zwołanym w 1884 z inicjatywy Nataliji Kobrynskiej. Wówczas założono pierwszą ukraińską organizację kobiecą – Towarzystwo Kobiet Ruskich, do której się zapisała[1].
Kysiłewśka była aktywna na polu społecznym, działała na rzecz ruchu kobiecego. Angażowała się w działalność wydawniczą w Galicji. Redagowała dwa pisma: wydawane w 1912 „Жіночого діла” i publikowane w latach 1925–1939 „Жіночої долі”. W swojej działalności łączyła idee feminizmu z nacjonalizmem[2].
W czasie I wojny światowej pracowała w Czerwonym Krzyżu w Wiedniu. W latach 1923–1928 działała na terenie województwa stanisławowskiego w Związku Ukrainek. Od 1935 pełniła funkcję przewodniczącej Sekcji Gospodyń przy organizacji „Silśkyj Hospodar”[3].
Była senatorką II kadencji wybraną w 1928 z województwa lwowskiego[4][5]. Na posiedzeniach Senatu wypowiadała się na temat łamania praw Ukraińców głównie pod postacią wycofaniem języka ukraińskiego ze szkół. Postulowała konieczność finansowania ukraińskich szkół środkami z budżetu państwa. Apelowała o stworzenie szkół zawodowych dla ukraińskiej młodzieży[2]. Mówiła m.in. o potrzebie zaangażowania księży w szerzenie oświaty na wsi i patriotycznym wychowywaniu dzieci[1].
W latach 1934–1935 odbyła trzy podróże na Polesie[6]. Zakładała wówczas organizacje kobiece i spółdzielnie pracownicze[2]. Wrażenia z wyprawy opisała na łamach kołomyjskiego pisma „Żinocza Dola”. Potem wydała książkę Po ridnomu kraju[6]. Była autorką szkicu w zbiorze Buczacz i Buczaczczyzna[5].
Od czerwca 1948 przebywała na emigracji w Kanadzie. Zamieszkała u syna. W 1948 została pierwszą przewodniczącą Światowej Federacji Kobiecych Organizacji Ukraińskich[3].
Została pochowana na cmentarzu Notre Dame Cemetery w Ottawie (kwatera ukraińska: UK nr 42 E)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Mirosław Szumiło, Ukraińska elita polityczna w Drugiej Rzeczypospolitej, „Dzieje Najnowsze”, 34 (3), 2002, s. 21–37.
- ↑ a b c Julia Kupidura, Emancypacja drogą do wolności. Działalność ukraińskich aktywistek społecznych dwudziestolecia międzywojennego, [w:] Anna Janicka, Corinne Fournier Kiss, Mariya Bracka (red.), Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, t. 1: Perspektywa środkowoeuropejska, Białystok 2019, s. 225–238.
- ↑ a b c Helena Kisielewska » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2022-03-17].
- ↑ Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Poznań 1928, s. 250.
- ↑ a b Ryszard Tomczyk, Rusinki (Ukrainki) w austriackiej Galicji. Pomiędzy konserwatyzmem a radykalizmem, „Przegląd Zachodniopomorski”, 27 (2), 2012, s. 89–111.
- ↑ a b Pavel Ablamski, Niektóre aspekty procesów narodotwórczych na Polesiu w dwudziestoleciu międzywojennym w świetle badań terenowych Józefa Obrębskiego, „Sprawy Narodowościowe”, 59, 2019.