Olga Aleksandra Siemaszko (ur. 19 kwietnia 1911 w Krakowie, zm. 6 października 2000 w Warszawie) – polska graficzka, malarka i ilustratorka książek.

Olga Aleksandra Siemaszko
Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1911
Kraków

Data i miejsce śmierci

6 października 2000
Warszawa

Zawód, zajęcie

grafik, ilustrator

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej
Grób Olgi Siemaszko na cmentarzu Wojskowyn na Powązkach w Warszawie

Życiorys

edytuj

Córka Abrama Joska Bindera i Frajdy z domu Glasscheib. Miała brata Ernesta Jerzego Bindera[1]. W 1935 ukończyła krakowską Szkołę Przemysłu Artystycznego, a następnie kontynuowała naukę w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, jej wykładowcami byli Mieczysław Kotarbiński (malarstwo), Tadeusz Kulisiewicz (rysunek), Edmund Bartłomiejczyk (grafika) i Stanisław Ostoja-Chrostowski (grafika warsztatowa). Po ukończeniu studiów w 1939 wyjechała do Lwowa, gdzie zastał ją wybuch II wojny światowej. Była członkiem Związku Plastyków Radzieckich, jej prace uczestniczyły w wystawach w Kijowie i Moskwie. W 1945 zamieszkała w Warszawie, została kierownikiem artystycznym w nowo tworzonej redakcji tygodnika „Świerszczyk”. Współpracowała z wydawnictwem Czytelnik, a w zakresie ilustrowania książek z Janem Marcinem Szancerem. Była zaangażowana w ilustrowanie książek i czasopism dla wydawnictw w Warszawie i Łodzi, natomiast dla Centralnej Wytwórni Filmowej stworzyła wiele plakatów.

W latach 1945–1948 była członkiem PPR, od 1948 roku należała do PZPR[2].

Około roku 1969 wykonała ilustracje do wydanego w 1971 r. przez wydawnictwo Książka i Wiedza zbioru prozy obozowej autorstwa Marii Zarębińskiej-Broniewskiej i wierszy Władysława Broniewskiego, pt. Ręka umarłej. W twórczości Siemaszko ilustracje te zajmują szczególne miejsce jako prawdopodobnie jedyne, w których artystka podjęła bezpośrednio temat Zagłady[3]. Oryginały tych ilustracji znajdują się w kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN[3].

Spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera IIB 28-4-29)[4].

Ilustrowane wydawnictwa (wybrane)

edytuj

Ocenia się, że Olga Siemaszko zilustrowała ponad dwieście książek dla dzieci, jej rysunki cechowała bogata kolorystyka i stosowanie umiarkowanej groteski. Ilustrowała m.in.:

Współpraca

edytuj

Jest uznawana za jedną z najważniejszych postaci polskiej szkoły ilustracji. Do klasyki polskiej ilustracji należą ilustracje w książkach Tomcio Paluch, Alicja w Krainie Czarów i Uczeń czarnoksiężnika. Stale współpracowała z licznymi wydawnictwami, były m.in. Czytelnik, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Biuro Wydawnicze „Ruch”, Krajowa Agencja Wydawnicza, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Książka i Wiedza, Bohem Press, Graphis, Arka, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Wydawnictwa Akcydensowe.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
  • Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1951)
  • Nagroda Honorowa na I Ogólnopolskiej Wystawie Książki i Ilustracji (1951)
  • Nagroda Państwowa III Stopnia (1953)
  • I Nagroda na II Ogólnopolskiej Wystawie Ilustracji, Plakatu i Drobnych Form (1955)
  • Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Edytorskiej - pierwsza polska laureatka nagrody IBBY (1959)
  • Dyplom na XII Triennale Sztuki Użytkowej w Mediolanie (1960)
  • Nagroda II Stopnia Ministra Kultury i Sztuki na wystawie „Książka i Ilustracja w XV-leciu PRL” (1962)
  • II Nagroda w Konkursie organizowanym przez RSW Prasa-Książka-Ruch na opowieść obrazkową (1973)
  • Wyróżnienie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek za opracowanie graficzne i ilustracje do książki Księżniczka na opak wywrócona Pedro Calderón de la Barcy (1979)
  • Nagroda PTWK za Kalifa Bociana Wilhelma Hauffa (1984)
  • Nagroda PTWK za Bajeczki J.I Kraszewskiego (1986)
  • Medal Polskiej Sekcji IBBY za Całokształt Twórczości dla Dzieci i Młodzieży (2000)[8]

Przypisy

edytuj
  1. Przemysław Kaniecki, Spuścizna Olgi Siemaszko z d. Binder [online], wmuzeach.pl [dostęp 2024-02-09] (pol.).
  2. Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 864. ISBN 83-223-2073-6.
  3. a b "Ręka umarłej" – pokaz ilustracji Olgi Siemaszko z kolekcji Muzeum POLIN | Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie [online], www.polin.pl [dostęp 2024-02-09].
  4. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  5. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  6. M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazana jako Siemaszkowa Olga.
  8. K. Iwanicka, Artyści polskiej książki: 50 lat konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, 2009.

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
INTERN 1