Pieczenga

Pieczenga (fiń. Petsamo, ros. Пече́нга, płn.-lap. Beahcán, skolt Peäccam) – osiedle typu miejskiego w obwodzie murmańskim, w północno-zachodniej części Rosji nad rzeką Pieczenga w pobliżu (ok. 5 km) jej ujścia do południowego krańca fiordu o tej samej nazwie (odnogi Morza Barentsa). W 2023 roku zamieszkane przez 2021 osób.

Pieczenga

Пече́нга

Panorama Pieczengi
Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	murmański
Powierzchnia	150,55 km²
Wysokość	5 m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności	2021
Nr kierunkowy	81554
Kod pocztowy	184410
Położenie na mapie obwodu murmańskiego Pieczenga
Położenie na mapie Rosji Pieczenga
69°33′N 31°13′E

Historia

Rejon Petsamo w granicach z lat 1920–1944. Zielonym i czerwonym kolorem oznaczono tereny, których Finlandia zrzekła się na rzecz Związku Radzieckiego: zielony – w 1940 r., czerwony – w 1947 r.

Początki osady sięgają XVI stulecia, region ten od najdawniejszych czasów zamieszkiwany był przez Lapończyków Skolt. Rejon Pieczengi został przyłączony do Rosji w roku 1533, w którym też ufundowano tam klasztor.

Na mocy traktatu w Tartu w roku 1920 Rosja Radziecka odstąpiła rejon Pieczengi niepodległej Finlandii. W roku 1924 odkryto w tym rejonie duże zasoby niklu i miedzi (zob. Nikiel). Finlandia powierzyła ich eksploatację od roku 1934 przedsiębiorstwom angielskim, kanadyjskim i francuskim. Na początku 1940 roku, podczas wojny zimowej, Armia Czerwona zajęła ten rejon, ale na mocy traktatu moskiewskiego z 12 marca tego samego roku zwróciła go Finlandii z wyjątkiem Półwyspu Rybackiego. Po zajęciu Norwegii przez Niemcy ówczesne Petsamo stało się ważnym węzłem zaopatrzenia Wehrmachtu i bazą Luftwaffe (głównie Jagdgeschwader 5). Stąd Luftwaffe, Wehrmacht i oddziały fińskie wielokrotnie przeprowadzały ataki na Murmańsk i magistralę murmańską. Na mocy rozejmu moskiewskiego z 19 września 1944 Finlandia zrezygnowała z rejonu Pieczengi na rzecz Związku Radzieckiego. Ten stan potwierdził pokój paryski (1947), przy czym Związek Radziecki otrzymał od Finlandii dodatkowo obszar Jäsniskoski.

W czasach Związku Radzieckiego w rejonie Pieczengi rozbudowano przemysł ciężki – z fatalnymi następstwami dla środowiska. Ziemia i wody gruntowe jeszcze dziś wykazują wysokie skażenie. Wybudowano także połączenia kolejowe Pieczengi z Murmańskiem i Niklem oraz portem w Liinachamari, służące w pierwszej linii eksploatacji złóż miedzi i niklu.

W 2007 r. w Finlandii opublikowano informację, jakoby w 1991 r. władze tego kraju otrzymały propozycję odkupienia za 15 mld dolarów Karelii, jednak powołana przez prezydenta Mauno Koivisto grupa ekspertów ustaliła, że szacowane na 70 mld dol. koszty odbudowy i naprawy tamtejszej infrastruktury byłyby zbyt wysokie dla budżetu państwa. Informacjom tym zaprzeczył zarówno Koivisto, jak i inni ówcześni politycy. W 2019 r. były wiceminister spraw zagranicznych Rosji Andriej Fiodorow potwierdził, że w 1991 roku władze ZSRR chciały sprzedać Finlandii za 15 mld dol. Karelię i rejon Petsamo, a w 1992 r. taką samą propozycję powtórzył doradca prezydenta Rosji Giennadij Burbulis. Sam Burbulis zdecydowanie jednak temu zaprzeczył.

Rozwój ludności

Rok	Liczba mieszkańców
1959	3458
1970	2576
1979	2084
1989	2671
2002	2959
2010	3188
2020	3480

Zobacz też

• Monaster Świętej Trójcy i św. Tryfona w Pieczendze

Linki zewnętrzne

• Skolt Sámi History. siida.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-10)].
• Nieoficjalna strona internetowa okręgu pieczenieckiego