Pierwiastki drugiego okresu
Pierwiastki drugiego okresu – pierwiastki chemiczne znajdujące się w drugim okresie (rzędzie) układu okresowego pierwiastków. Drugi okres zawiera osiem pierwiastków: lit, beryl, bor, węgiel, azot, tlen, fluor i neon.
Znaczenie i występowanie
edytujNiemetale należące do tego okresu są bardzo szeroko rozpowszechnione, należą do nich najważniejsze dla istot żywych budulce materii organicznej (oprócz wodoru): węgiel, azot i tlen. Wchodzą one także w skład wielu kluczowych dla istnienia życia ziemskiego substancji, w tym wody i dwutlenku węgla. Dla kontrastu lit, beryl i bor występują w przyrodzie stosunkowo rzadko. Niewielkie ilości litu i berylu mogły powstać w wyniku pierwotnej nukleosyntezy we wczesnym Wszechświecie, zaś cięższe pierwiastki tego okresu utworzyły się w procesach syntezy jądrowej zachodzącej w gwiazdach.
Z | Symbol | Nazwa | Właściwości metaliczne | Konfiguracja elektronowa |
---|---|---|---|---|
3 | Li | lit | metal alkaliczny | [He]2s1 |
4 | Be | beryl | metal ziem alkalicznych | [He]2s2 |
5 | B | bor | półmetal | [He]2s22p1 |
6 | C | węgiel | niemetal | [He]2s22p2 |
7 | N | azot | niemetal | [He]2s22p3 |
8 | O | tlen | niemetal | [He]2s22p4 |
9 | F | fluor | niemetal – fluorowiec | [He]2s22p5 |
10 | Ne | neon | gaz szlachetny | [He]2s22p6 |
Pierwiastki znajdujące się w okresie
edytujLit
edytujLit jest najlżejszym i najmniej gęstym spośród metali. Jest także bardzo reaktywny i w przyrodzie występuje tylko w związkach.
Beryl
edytujBeryl jest stosunkowo reaktywnym metalem wchodzącym w skład wielu minerałów, m.in. berylu i chryzoberylu. Należy do substancji rakotwórczych.
Bor
edytujBor jest najlżejszym półmetalem. Należy do mikroelementów niezbędnych dla rozwoju roślin.
Węgiel
edytujWęgiel jest głównym budulcem związków organicznych, dzięki zdolności do tworzenia stabilnych wiązań między atomami pierwiastka, oraz wielu rozpowszechnionych związków nieorganicznych, jak tlenki węgla lub węglany. Występuje w przyrodzie także w postaci pierwiastkowej, w odmianach alotropowych znacznie różniących się właściwościami: są to przede wszystkim grafit i diament. Węgiel tworzy także naturalne złoża, które są eksploatowane jako paliwa kopalne.
Azot
edytujCząsteczkowy azot jest w warunkach standardowych gazem i stanowi główny składnik powietrza. Do jego związków należy amoniak, niezbędne dla ziemskiego życia aminokwasy, a także liczne substancje wykazujące właściwości wybuchowe, jak nitrogliceryna.
Tlen
edytujTlen jest reaktywnym, szeroko rozpowszechnionym niemetalem. Cząsteczkowy tlen jest w warunkach standardowych gazem, stanowi drugi główny składnik powietrza. Związki tlenu są także budulcem wielu minerałów skałotwórczych, jest on najbardziej rozpowszechnionym w skorupie ziemskiej pierwiastkiem.
Fluor
edytujFluor jest najbardziej elektroujemnym i niezwykle reaktywnym pierwiastkiem, zdolnym do tworzenia związków nawet z częścią gazów szlachetnych. W warunkach standardowych występuje w postaci gazowej.
Neon
edytujNeon jest gazem szlachetnym, niewchodzącym w reakcje chemiczne. Jest wykorzystywany w lampach neonowych jako źródło światła.