Pilchowice (województwo dolnośląskie)
Pilchowice (niem. Mauer) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Wleń, na pograniczu Pogórza Izerskiego i Gór Kaczawskich w Sudetach.
| wieś | |
 Zabytkowy budynek w Pilchowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
230-290 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
615[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-610[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLW |
| SIMC |
0193157 |
Położenie na mapie gminy Wleń  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
 50°58′44″N 15°38′16″E/50,978889 15,637778[1]
| |
Podział administracyjny
edytujW latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie jeleniogórskim.
Demografia
edytujPilchowice to jedno z większych sołectw gminy w dolinie Pilchowickiego Potoku (230–290 m n.p.m.). Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyło 615 mieszkańców[2]. Jest także największą, pod względem liczby mieszkańców, miejscowością gminy Wleń.
Nazwa
edytujPierwsza wzmianka o miejscowości w formie Pilhouic pochodzi z 1217 roku. Nazwa wsi była później notowana także w formach Magna Mura ac Parva (1349), Mouwer (1371), Mawer, Mauer (1677), Mauer + Ober~, Nieder~ (1786), Mauer, Nieder~, Ober~ (1845), Mauer (1941), Pilichowice, Pilchowice (1945)[4].
Wtórna nazwa niemiecka Mauer wywodzi się od staro-wysoko-niemieckiego mura w znaczeniu ‘końcówka, pozostałość’[4].
Gospodarka
edytujNa uwagę zasługuje fabryka tektury i płyt filtracyjnych[5] oraz zapora, zbiornik wodny i hydroelektrownia. Sama miejscowość podzielona jest przez rzekę Bóbr na dwie części. Lewy brzeg to centrum wsi; tutaj znajduje się większość ważniejszych urzędów i instytucji Pilchowic: m.in. szkoła podstawowa, ośrodek zdrowia, dwa sklepy ogólnospożywcze, agencja pocztowa, biblioteka, kościół filialny i remiza OSP. Przez prawy brzeg przechodzi droga z Jeleniej Góry do Bolesławca z rozwidleniem na zaporę przez Pilchowice. Po prawej stronie rzeki jest boisko sportowe.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:
- dom, nr 122, murowano-drewniany, z pierwszej ćwierci XIX w.
inne zabytki:
- kościół filialny pw. Matki Bożej Bolesnej z pierwszej połowy XIX w.
- most kolejowy nad Jeziorem Pilchowickim
Pilchowice w kulturze
edytujZapora wodna w Pilchowicach oraz jej okolice zostały odwzorowane w grze polskiej produkcji pt. Zaginięcie Ethana Cartera. Teren ten, wraz z innymi elementami zaczerpniętymi z innych regionów Polski, stał się areną działań gry[7].
Na pobliskiej stacji kolejowej Pilchowice Nielestno zostały nakręcone początkowe sceny do filmu Jak rozpętałem drugą wojnę światową w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego z 1970 roku[8].
W Pilchowicach toczy się akcja powieści kryminalnej Zapora autorstwa Huberta Hendera[9].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101109
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 939 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisławy Sochackiej. T. 10, Pato-Poz. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 2002, s. 44. ISBN 83-7126-157-8.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 348.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 122. [dostęp 2012-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ l, Red Creek Valley jest prosto z Polski, a Ethan Carter zaginął na Śląsku - gram.pl [online], www.gram.pl [dostęp 2017-04-13] (pol.).
- ↑ Przystanek kolejowy Pilchowice-Nielestno (d. stacja), Nielestno - zdjęcia [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2017-04-13].
- ↑ Zapora - Hubert Hender [online], Oficynka [dostęp 2019-07-09] (pol.).