Planowanie przestrzenne
Planowanie przestrzenne – główny instrument polityki przestrzennej. Dotyczy co najmniej trzech poziomów integracji zjawisk społecznych – miasta (gminy), regionu i kraju. Współcześnie planowaniem obejmowane są także ponadnarodowe całości, co wyraża się we współpracy np. w ramach krajów nadbałtyckich czy rozmaitych regionów europejskich. Im wyższy poziom złożoności struktur społecznych i gospodarczych, tym większa skala trudności w godzeniu interesów różnych podmiotów i harmonizowaniu interesów w życiu społecznym i w gospodarce na poziomie mikro, mezo i makro.
System aktów planowania przestrzennego w Polsce
edytuj- Poziom krajowy:
- Średniookresowa strategia rozwoju kraju;
- poziom wojewódzki (regionalny):
- poziom gminny:
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
- Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
- Decyzja o warunkach zabudowy.
Założenia planowania przestrzennego
edytujSens planowania przestrzennego:
- kierowanie zdarzeniami
- porządkowanie – ład przestrzenny
- koordynacja i regulacja/sterowanie
- osiąganie określonych celów
- rozwiązywanie problemów
- ochrona dobra publicznego
- łagodzenie konfliktów.
Cele planowania przestrzennego – akcent na:
- jakość życia
- racjonalność użytkowania terenu
- wartość przestrzeni urbanistycznej
- wartość nieruchomości
- aktywności gospodarcze
- konkurencyjność przestrzeni urbanistycznej
- równoważenie/harmonizowanie rozwoju.
Systemy planowania przestrzennego w Europie
edytujTabela zawierająca główne organizacje, kraje zaangażowane i datę publikacji
Wpływ planowania na relacje międzyludzkie
edytujDonald Appleyard w swojej książce Livable Streets przedstawił pogłębione porównanie trzech podobnych ulic w San Francisco, które różniły się przede wszystkim natężeniem ruchu. Pierwszą, przez którą przejeżdżało dziennie około 2000 aut, Applyeard nazwał ulicą Spokojną. Ulicą Przeciętną przejeżdżało dziennie 8000 samochodów, a ulicą Ruchliwą 16000. Appleyard ustalił, że mieszkańcy ulicy Spokojnej mówią, że panują tam bliskie więzy sąsiedzkie, a „ terytorium” mieszkańców – teren, który uważali za swój własny – roztaczało się na całą szerokość drogi. Ludzie przystawali na chodniku albo przed drzwiami domów na pogawędkę, w pobliżu bawiły się dzieci. Z kolei na ulicy Ruchliwej nie istniało poczucie więzi, a mieszkańcy postrzegali ją przede wszystkim jako drogę tranzytową między swoim domem i innym punktem. Według badań Appleyarda mieszkańcy ulicy Spokojnej mieli 3 razy więcej bliższych znajomych i 2 razy więcej dalszych znajomych wśród sąsiadów niż mieszkańcy ulicy Ruchliwej. Im większe było natężenie ruchu, tym bardziej w oczach mieszkańców malało ich „terytorium”[1].
Istnieją późniejsze prace, które potwierdziły wnioski Appleyarda. Przedmiotem przeprowadzonego w 2008 r. w Bristolu badania też były trzy ulice, ale różnice w natężeniu ruchu były jeszcze większe: od 14000 do 21000 samochodów dziennie. Mieszkańcy najspokojniejszej z analizowanych ulic deklarowali, że stanowią wspólnotę, mieli też 2 razy więcej dalszych znajomych i 5 razy więcej bliższych znajomych niż ci, których domy stały przy najbardziej uczęszczanej ulicy[1][2].
Zobacz też
edytuj
ISOCARP – International Society of City and Regional Planners
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rower to więcej znajomych, [w:] Peter Walker, Jak rowery mogą uratować świat, Kraków: Wysoki Zamek, 2018, ISBN 978-83-950387-4-7.
- ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 7 września 2018 [dostęp 2019-02-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-07].
Bibliografia
edytuj- Karwińska Anna, Gospodarka przestrzenna, uwarunkowania społeczno-kulturowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
- Zuziak K. Zbigniew, O tożsamości urbanistyki, Wydawnictwo PK, Kraków 2008
Linki zewnętrzne
edytuj- System planowania przestrzeni w Polsce. pts.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-30)].
- CEMAT – Europejska Konferencja Ministrów odpowiedzialnych za Planowanie Regionalne
- EJSD – Europejska Publikacja o Planowaniu Przestrzennym
- ESPON – Europejski Portal Obserwacyjny Rozwoju Przestrzennego
- Planum – The European Journal of Planning
- VASAB – Inicjatywa Planowania Przestrzennego Rejonu Morza Bałtyckiego VASAB