Pobudzenie seksualne

Pobudzenie seksualne – stan fizjologiczny, pozwalający na odbycie stosunku płciowego.

W odróżnieniu od większości zwierząt ludzie są zdolni do pobudzenia seksualnego przez cały rok, nie istnieją sezony godowe.

Oznaki pobudzenia seksualnego u człowieka

Pobudzenie seksualne kobiety:	Pobudzenie seksualne mężczyzny:
powiększenie piersi, zwilżenie pochwy, przekrwienie ścian pochwy, erekcja łechtaczki, uniesienie macicy i rozszerzenie się tylnego odcinka pochwy, zmiana kształtu, koloru i rozmiaru warg sromowych.	erekcja prącia, odciągnięcie i zaciśnięcie napletka i odsłonięcie żołędzi (nie zawsze), pojawienie się wydzieliny preejakulacyjnej, obrzmienie jąder zgrubienie moszny

Do utrzymania gotowości organizmu do zmiany bodźców zmysłowych lub wyobrażeniowych na seksualne (uzyskania podniecenia seksualnego) potrzebne są następujące mechanizmy:

istnienie bodźca zmysłowego lub wyobrażeniowego,
ośrodki seksualne w korze mózgowej oraz nienaruszone funkcje psychiczne,
ośrodki seksualne w niższych piętrach mózgowia,
ośrodki seksualne w odcinkach lędźwiowym i krzyżowym,
przysadka mózgowa i prawidłowa regulacja hormonalna (z istnieniem pewnego poziomu hormonów we krwi),
nienaruszone drogi nerwowe,
ogólnie dobre samopoczucie (czynnik X).

Model Masters i Johnson(inne języki) wyróżnia 4 fazy reakcji seksualnej:

Mimo wielu różnic w budowie ciała kobiecego i męskiego, fazy pobudzenia seksualnego są u obu płci bardzo podobne.

Inny model, opracowany przez seksuolog Helen Singer Kaplan(inne języki), zawiera trzy fazy:

John Bancroft(inne języki) wyróżnia następujące fazy orgazmu:

Wzrost podniecenia seksualnego do momentu szczytowego, w którym następuje uruchomienie procesu neurofizjologicznego o następujących cechach:
- intensywnym uczuciu przyjemności,
- pewnym stopniu zmiany stanu świadomości ze zmianami dotyczącymi procesów przetwarzania informacji,
- swoistymi doznaniami zlokalizowanymi zwykle w okolicach narządów płciowych, ale ze zmiennym zasięgiem obejmującym całe ciało,
- skurczami mięśni, u kobiet mięśni przepony miedniczej, okołopochwowych, prawdopodobnie macicy, a u mężczyzn mięśni opuszkowo-jamistych i opuszkowo-gąbczastych, częściowo także mięśniami przepony miedniczej,
- innymi zmianami nieobejmującymi narządów płciowych, np. rytmiczne ruchy ciała, zaczerwienienie skóry.
Faza po orgazmie, w której opisane wyżej objawy wracają do stanu sprzed podniecenia, po czym następuje okres refrakcji, hamujący kolejne podniecenie seksualne^[1].

Okres refrakcji jest na ogół dłuższy u mężczyzn niż u kobiet i wraz z wiekiem potrafi ulec wydłużeniu^[2].

↑ JohnJ. Bancroft JohnJ. i inni, Seksualność człowieka, Wydanie 1, dodruk, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2019, s. 89, ISBN 978-83-66067-78-3 [dostęp 2023-08-31] .
↑ ErikE. Betjes ErikE., What is the refractory period? [online], ISSM, 4 września 2013 [dostęp 2023-08-31] (ang.).

Kazimierz Imieliński: Seksiatria. T. 1: Psychofizjologia seksualna. Warszawa: PWN, 1990. ISBN 83-01-08341-7.