Podbródek
Podbródek[1][2] (łac. submentum) – element narządów gębowych sześcionogów, wchodzący w skład wargi dolnej.
U owadów podbródek stanowi bardziej dosiebny (nasadowy) z dwóch sklerytów obecnych na zabródku, czyli brzusznej powierzchni postlabium. Drugim, bardziej wierzchołkowym jest bródka[1][3]. Podbródek służy za punkt przyczepu wszystkich mięśni zabródka[3], a więc musculus postmentomembranus, musculus postmentoloralis i musculus submentomentalis[4]. Na bródce punktów przyczepów mięśni brak zupełnie[3] z wyjątkiem m. submentomentalis[4]. Tylna część podbródka leżeć może blisko otworu potylicznego, a jego tylne kąty blisko tylnych jamek tentorialnych, jednak często jest on od wspomnianych struktur oddalony przez wydłużone zapoliczki lub gulę[3]. Podbródek bywa też zrośnięty z gulą tworząc gulamentum, jak ma to miejsce u wielu dorosłych chrząszczy[3][5][2].
U dwuparców podbródkiem nazwana jest bródka (mentum), stanowiąca pośrodkowy element gnatochilarium, podzielona zwykle na leżące bardziej wierzchołkowo promentum oraz leżące bardziej nasadowo eumentum[5][6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: nadgromada: sześcionogi – Hexapoda. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 57-58.
- ↑ a b Marek Wanat: rząd: chrząszcze – Coleoptera. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 257-260.
- ↑ a b c d e V: The Head Appendeages. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ a b Benjamin Wipfler, Ryuichiro Machida, Bernd Müller, Rolf G. Beutel. On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia. „Systematic Entomology”, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.
- ↑ a b Mary Ann Basinger Maggenti, Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner, Online Dictionary of Invertebrate Zoology Version 3.1, 2005, s. 425, 514, 559, 734, 748 (ang.).
- ↑ Jolanta Wytwer: gromada: dwuparce – Diplopoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 29–52.